Het Edese Vos Jaaroverzicht 2023

‘Vanaf 2023 rumoer in Ede.’ Met die aankondiging ging de Edese Vos in januari van start. Wat is er sindsdien gebeurd? In het Edese Vos Jaaroverzicht 2023 blikken we terug op de hoogte- en dieptepunten.

Het start-up jaar van de Edese Vos bracht inderdaad het nodige rumoer. Het ‘opschudden van een slaperig Veluws stadje’, zoals journalistenvakblad Villamedia in oktober kopte, is dus wel gelukt.

Niet iedereen had er direct vertrouwen in: drie betrokken inwoners die, ook al lopen ze al wat langer mee in de media, denken dat ze een nieuw journalistiek platform in het leven kunnen roepen? We gaan het zien! Eerst de vos maar eens uit de boom kijken.

De Edese Vos dook, om Hans Dorrestijns hekeldicht over Ede oneigenlijk te citeren, in “een groot en gapend gat,” namelijk het ontbreken van kwalitatief goede en onafhankelijke lokale onderzoeksjournalistiek, de afwezigheid van een luis in de pels van de macht die het voor inwoners opneemt. Die eist dat besluitvorming en inspraak transparant worden gemaakt.

“Ik dacht dat in Ede nooit wat gebeurde, maar sinds ik de Edese Vos lees denk ik: wow, er is hier echt meer aan de hand!”
– Een jonge Edese kiezer

Want laten we eerlijk zijn: de lokale spelers die er zijn laten het al jaren liggen. “Geen geld” is vaak het argument, maar het onbreekt ook aan journalistieke focus en toewijding. De persberichten van de gemeente en andere partijen worden klakkeloos doorgeplaatst zonder kritische vragen te stellen, of verdieping en duiding te bieden. Edenaren worden daardoor niet goed geïnformeerd.

K1: stoom en kokend water

De start was “met stoom en kokend water,” zoals Nando Eskes het omschreef. Niet teveel plannen en vergaderen, maar vanuit visie beginnen en tijdens de rit aanscherpen en doorschakelen. Edenaren haakten vrijwel meteen aan. “Precies dat wat ontbreekt en wat Ede hard nodig heeft,” was de teneur van de reacties. Het eigenwijze concept van de Edese Vos won zelfs een aardige innovatieprijs in een journalistieke accelerator.

In de eerste drie maanden vormden de thema’s zich, gebaseerd op onderzoek dat in het najaar van 2022 was uitgevoerd naar de behoeften van Edenaren. We schreven over de stadse ambities van Ede, de Ginkelse Heide die op de schop gaat, de Edese Woondeal, de gevolgen van de uitbreidingsplannen van Schiphol voor Ede, het bomenbeleid, en we haalden een 1 aprilgrap uit.

Er werden servicepagina’s ingericht met gemeentelijke informatie en de ingangen naar de Edese politiek. Voor inwoners maakten we het makkelijk om een Woo-procedure te starten.

K2: de Smaakparksoap

In het tweede kwartaal zijn wat langerlopende onderzoeksdossiers opgepakt. Voor de zomer was dat het foodparadepaardje Smaakpark dat failliet ging, een scoop van de Edese Vos. Deze kwestie is van alle kanten doorgelicht: het perspectief van ondernemer Christian Weij, de crowdfunders, de subsidieverstrekkers, het personeel, de curator. Dit was voor veel lezers een leerzame ervaring. Het liet ook zien dat de Edese foodvisie scheuren vertoont.

“Complimenten voor jullie professionele reconstructie van het Smaakpark.”
– Een oud-wethouder van Ede

Ook doken we dieper in de bezorgproblemen van Ede Stad en het Bennekoms Nieuwsblad. De Vos bezocht het herbenoemingsfeestje van burgemeester Verhulst. We schreven over de vraag of een meer lokale WFE haalbaar is, over de forse bomenkap voor de aanleg van de Parklaan, en het snoepafval dat tijdens de Wandel4Daagse in het Edese Bos werd achtergelaten.

Ook voerde de Edese Vos een complex onderzoek uit naar de financiële belangen achter het Warmtebedrijf Ede. Een zomerscoop was het datalek bij tandards Glansryck die de patiëntendossiers van zijn voorganger Rierink aan de straat had gezet.

K3: volkstuintjes en advocatenrel

Het derde kwartaal begon met een onderzoek naar huurfraude met studentenkamers op Facebook. Ook analyseerden we wat het probleem is bij de nachtopvang van buitenslapers. We schreven over de wielergekte van het college, illegale wildcamera’s in het Edese Bos, en hoe de gemeente handhaafde op een verbindende picknicktafel in de ENKA-wijk.

Opnieuw pakten we een dossier op dat voor de gemeente Ede erg ongemakkelijk was: de verkoop van de volkstuintjes aan de Dr. Hartogsweg aan een projectontwikkelaar. De Edese Vos sprak met alle partijen in dit drama, wat een interessant 360-graden perspectief opleverde. De kwestie is illustratief voor zowel het falende foodbeleid van Ede als de rol van projectontwikkelaars in de stadsuitbreidingsplannen.

Ook hadden we een grote rel te pakken. Toen de Edese Vos een afvalprobleem in de wijk Rietkampen wereldkundig maakte, trok de gemeente hard van leer met een advocaat die een blafbrief stuurde. Uit een Woo-verzoek bleek dat burgemeester Verhulst zelfs het OM had ingeschakeld om te onderzoeken of hij aangifte kon doen tegen de Edese Vos. De kwestie trok landelijke aandacht van de NVJ en PersVeilig.

We sloten het derde kwartaal af met een gezellige meet-up op het kazerneterrein met betrokken lezers.

K4: het einde van de Food Experience

Het laatste kwartaal eindigde met een knal. Leon Meijer, onze wethouder met een roeping, liet weten dat hij voortijdig wilde opstappen. De Edese Vos lichtte het nieuwe plan voor de Food Experience grondig door en constateerde een hoop mist. De BBB-fractie in de Gelderse Staten diende een ’torpedomotie’ in waarmee op roemloze wijze een eind kwam aan het meest toonaangevende foodproject van Ede.

“Het is gelukt. Dankzij jullie artikelen hebben we de speeches en motie genoeg kracht tot overtuiging kunnen geven.”
– BBB-statenlid in Gelderland

Ook schreven we over het drama bij het burgerinitiatief Herenboeren, de problemen met sluipverkeer in het Binnenveld, de bouw van de Klinkenberg die is stilgelegd, het Broekakkerplein in Bennekom dat de gemeente voor 1 euro aan ondernemer Van den Tweel wil verkopen, de expeditie van de gemeenteraad naar Brussel, en hoe het komt dat 19 procent van de Edenaren op de PVV heeft gestemd.

Al met al kijken we terug op een productief jaar met 220 artikelen, en een hoge betrokkenheid van inwoners. In de laatste weken van het jaar voerde de Edese Vos campagne om een betere financiering en lokaal draagvlak voor onderzoeksjournalistiek te krijgen. Tip: je kunt nog bijdragen. 🙂