Marc van der Woude
Journalisten van de Edese Vos en de Arnhemsche Courant zijn donderdag de toegang geweigerd tot een openbare bijeenkomst van de Edese gemeenteraad op het terrein van Nationaal Park De Hoge Veluwe. De fractie van D66 verliet uit protest de bijeenkomst en heeft raadsvragen ingediend.
De weigering past in een patroon. Directeur baron van Voorst tot Voorst had in een eerder gesprek al laten weten kritische journalisten te willen weren uit het park. Tegelijkertijd voert hij een actief public affairs-beleid richting de gemeenteraden van Ede, Arnhem en Apeldoorn, waarbij raadsleden jaarlijks worden gefêteerd op een besloten diner en een riante relatiekaart ontvangen die in strijd is met de gemeentelijk gedragscode. In een gesprek met de Edese Vos noemde hij de volksvertegenwoordigers zijn “parkambassadeurs”.
Pers mag niet meekijken bij plannen
De raadsbijeenkomst betrof de geplande uitbreiding van het Kröller-Müller Museum en de ontwikkeling van een resort op het voormalige terrein van sportvereniging Beatrix in Hoenderloo. Het afschermen van deze bijeenkomst voor de pers roept vragen op over de transparantie van de besluitvorming.
De Edese Vos had zich ruim van tevoren aangemeld bij de griffie, die schriftelijk bevestigde dat de bijeenkomst openbaar was. Een dag voor aanvang kwam echter het bericht dat het Nationaal Park De Hoge Veluwe “alleen de Edese raadsleden wilde ontvangen.” De griffie had kennelijk bij de baron nagevraagd of de aanwezigheid van de Edese Vos acceptabel was.
Jachtopzieners ingezet tegen journalisten
Bij aankomst werd ik door twee jachtopzieners tegengehouden. De nationale perskaart, waarmee autoriteiten wordt verzocht journalisten volledige medewerking te verlenen bij de uitoefening van hun werk, werd genegeerd. Griffier Gerrit Hagelstein en andere medewerkers van de griffie weigerden in gesprek te gaan over de situatie. Waar zij een dag eerder nog schriftelijk hadden bevestigd dat de bijeenkomst openbaar was, noemden zij het nu een besloten raadsbezoek.
Wethouder Peter de Pater, ter plaatse aangesproken, stelde dat de openbaarheid “niet gegarandeerd” was omdat men te gast was bij het park. Een poging om via een regulier toegangskaartje het tweede deel van de bijeenkomst in het Kröller-Müller Museum bij te wonen, werd eveneens verhinderd. Patrick Arink van de Arnhemsche Courant, die wel binnen was gekomen, werd uit het gezelschap gehaald en door parkmedewerkers naar buiten begeleid. Arink heeft inmiddels een kritisch artikel aan de zaak gewijd.
NVJ: ‘Ede is slordig met de openbaarheid’
De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) heeft haar advocaat naar de zaak laten kijken. “Het is zorgelijk dat de Edese gemeenteraad zo slordig met de openbaarheid omgaat,” zegt algemeen secretaris Thomas Bruning. “Ze erkennen dat dit openbaar hoort te zijn, maar faciliteren en waarborgen het niet, en dat is kwalijk.” Hij hekelt het weigeren van journalisten met een nationale perskaart. Ook Arink vindt het ongehoord. “Ik loop al heel lang mee en heb dit nog nooit meegemaakt.”
Het besluit van het college van B&W en griffier Hagelstein om een private partij te laten bepalen over de openbaarheid van een raadsbijeenkomst, raakt aan fundamentele democratische principes. Het hinderen van journalisten bij hun werk is in strijd met artikel 23 van de Gemeentewet, artikel 7 van de Nederlandse Grondwet, artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de nieuwe European Media Freedom Act.
D66-fractie stapt uit protest op
De D66-fractie heeft een persbericht uitgebracht en raadsvragen ingediend. “Het is onaanvaardbaar dat een openbare bijeenkomst niet toegankelijk is voor de media,” stelt fractievoorzitter Sam Elfvering. “Daarom heeft onze fractie de bijeenkomst verlaten. Wij zijn van mening dat deze weigering in strijd is met de geest van de Gemeentewet, die stelt dat raads- en raadsgerelateerde bijeenkomsten openbaar moeten zijn, tenzij expliciet anders besloten.” De partij vraagt het college om excuses aan te bieden aan de Edese Vos.
De op locatie gevoerde gesprekken met wethouder De Pater, griffier Hagelstein, de boa’s en de bestuurssecretaris van het museum zijn vastgelegd.
De Edese Vos heeft raadsgriffier Gerrit Hagelstein, het Nationaal Park De Hoge Veluwe en directeur Benno Tempel van het Kröller-Müller Museum om een reactie gevraagd. Inmiddels hebben Villamedia, het vakblad voor journalisten en de Gelderlander ook aandacht aan de kwestie besteed.
Aanpassing website – De Edese Vos heeft de mogelijkheid om reacties te disliken en omlaag te stemmen uitgezet. Hiermee werd getrold. Aangezien dit met name gebeurde bij reacties die kritisch waren op de Hoge Veluwe en baron van Voorst tot Voorst, vermoeden wij dat medewerkers van het park hier achter zitten. Wij hebben dit in onderzoek.
NASCHRIFT 20 januari 2025: De redactie van de Edese Vos heeft een redactioneel commentaar op de kwestie gepubliceerd.
Edese Vos
Dit is toch te bizar voor woorden. Het lijkt wel alsof de hoge piefen van Gemeente Ede steeds meer hun zaken in het privé gaan regelen. Wat valt er dan te verbergen?
Museumplein, permanente bewoning vakantiepark, theehuisje…. Die Peter de Pater?
De bedoeling van beide plannen is om meer bezoekers naar De Hoge Veluwe te trekken. Ik vraag me af of de gemeente wel weet dat de natuurvergunning van De Hoge Veluwe dat niet toelaat, want die is destijds verleend op grond van de PAS-regeling. De Hoge Veluwe is een PAS-melder.
De MOB en de stichting Milieuwerkgroepen Ede hebben aan de provincie om handhaving gevraagd. Die procedure loopt. Dus er is geen stikstofruimte voor die nieuwe plannen waarover de raadsleden zijn geïnformeerd. Ik vraag me af of de raadsleden van dat feit ook op de hoogte zijn gesteld tijdens die informatiebijeenkomst.
Dit is ongehoord, de gemeenteraad openbaar laten vergaderen op een plaats waar een eng baronnetje letterlijk de scepter zwaait. Een gemeenteraad en een college die dat toelaten zijn geen knip voor de neus waard, tenzij wij dingen niet weten of mogen weten. Wanbestuur!
Wat is de gemeente Ede toch lekker te vertrouwen. Ze beloven openheid en ondertussen is het weer ouderwets handjeklap. Ik ben benieuwd hoeveel miljoenen ze dit keer over de balk gaan smijten.
Helemaal van God los dat Ede… Echt bizar…
Journalisten het werken onmogelijk maken alleen omdat ze wel eens kritisch zouden kunnen zijn. Opeens het karakter van een vergadering veranderen. Laat de gemeenteraad zo met zich sollen? Kom op zeg.
Er zit een héél eng clubje op het/ons gemeentehuis, twee springen eruit! (slechte PR!) Overigens ben ik zeer onder de indruk van Sam Elfvering. Niet alleen hier laat zien dat hij een integer mooi mens is, hij stond destijds in zijn mooie outfit ook de daklozen te helpen toen die genadeloos het bos werden uitgeveegd. Ik zal het niet meer meemaken, maar als Sam burgemeester van Ede wordt zal ons dorp écht de gelukkigste gemeente van NL worden.
Heel vreemd dat een openbare raadsvergadering plaatsvindt op Hoge Veluwe. Dat raadsleden elk jaar een riante relatiekaart wordt aangeboden is curieus. Dat raadsleden een dure kaart accepteren is van te zotte. Zou me niet verbazen dat hiertegen aangifte kan worden gedaan bij de rijksrecherche (tegen de individuele raadsleden). Die club houdt zich bezig met oa ambtelijke schendingen van integriteit. Ik zou dat echt doen en dan wel in de media breed uitmeten dat je aangifte gaat doen. Dan moeten ze (rijksrecherche en eventueel OM) er wat mee.
Blijkbaar zijn Verhulst en al zijn companen toch wel erg gecharmeerd van het hautaine gedrag van onze adelijke meneer de baron, anders waren ze uit principe niet akkoord gegaan met de niet fraaie loop van zaken. Dus als conclusie: wie is de baas in Ede? Onze baron, ons college of onze gemeenteraad? Of hebben we hier te maken met een boterbergje op het hoofd van deze en gene? Dan maakt het voor ons als gewone burger niet meer uit. Wij zullen voor u zorgen!
De gemeenteraad is formeel het hoogste orgaan in de gemeente. Ik neem het dan ook de gemeenteraadsleden en de wethouders kwalijk dat zij zich laten verwennen. Al zal daarbij bij een aantal ook een hoge dosis dommigheid meespelen. De burgemeester vind ik toch lastiger. Punt is dat je het jezelf erg lastig maakt in de raad als je gaat zeggen dat zo’n dure kaart niet kan. De baron kun je het niet kwalijk nemen. Die ruikt zijn kans en heeft er veel baat bij. Wat dat betreft lijkt het hier wel een beetje op Rusland onder Poetin.
Ik ben blij dat de Edese Vos dit allemaal aan de kaak stelt! Ik dacht altijd dat Ede zo’n fatsoenlijke gemeente was. Dat vooral Den Haag er zo’n zooitje van maakt in de politiek. Maar Edese Vos opent me de ogen. Alle landelijke affaires van handjeklap/happy few besturing, vinden dus ook gewoon plaatselijk plaats en zelfs in gemeenten die landelijk bekend staan als fatsoenlijk. Triest om te moeten constateren maar wel heel goed dát het gebeurt. Want bestuur dat ‘t moet hebben van dealtjes van de happy few onderling, is niet bezig met ‘t wel en wee van de inwoners maar met zichzelf. Goed dat dat aan de kaak gesteld wordt.
Dat de Edese gemeenteraad en het college van B&W geen boodschap hebben aan zaken als transparantie, openbaaarheid en goed bestuur, is inmiddels wel duidelijk. Maar ik zou onderhand weleens willen weten WAAROM ze zich zo gedragen.
Het is 2025
Het lijkt er op dat de wet wordt overtreden. Is er dan geen aanleiding om een aanklacht in te dienen? Het begrip “democratie” houdt toch ook in dat je in verweer komt als dat nodig is. Dus ook als democratische zaken als persvrijheid worden aangetast. Iets waarvan zo te zien in dit geval wel degelijk sprake lijkt te zijn.
Slappe hap die raadsleden van de gemeente, maar 1 fractie die ruggengraat heeft. Dat valt tegen!
Ik vraag mij toch al af wat de meerwaarde van het park (heb ik het niet over het museum) voor de gemeente is en dus ook waarom hier publiek geld naartoe moet.
Beste Wim,
Ook Mens en Milieu Ede tekent bezwaar aan tegen de gang van zaken van afgelopen donderdagmiddag. Wij hadden vooraf al besloten niet naar de ‘informatieve bijeenkomst’ te gaan, juist omdat deze in het Nationaal Park plaatsvond en dit beter in het raadhuis had kunnen gebeuren.
Zodra het ‘werkbezoek’ begin januari aan de raad werd aangekondigd heb ik vragen gesteld over het karakter van het ‘werkbezoek’ en heb ik het onderwerp ‘werkbezoeken gemeenteraad’ op de agenda van de eerstvolgende vergadering van het Presidium laten zetten. Die vergadering is vanmiddag.
Ik heb op 9 januari de volgende antwoorden van de griffie gehad op mijn vragen over het aangekondigde ‘werkbezoek’:
* Het initiatief komt in deze van het College in overleg met de initiatiefnemers. Het is dus een informatieve bijeenkomst van het college maar dan op locatie.
* De locaties van de (uitbreidings)plannen worden bezocht en bekeken en de plannen worden aan de hand van beeldmateriaal toegelicht.
* Het beeldmateriaal m.b.t. de plannen van het Resort hotel wordt na de bijeenkomst uitgereikt of toegezonden.
[ik heb nog niets ontvangen, E.W.]
* Wat er in het behandeladvies t.a.v. de openbaarheid staat dat klopt (uiteraard).
[in het behandeladvies stond dat het een openbare bijeenkomst betrof, E.W.]