Hoge Veluwe trakteert Edese gemeenteraad in strikte beslotenheid

Seger baron van Voorst tot Voorst, directeur van Nationaal Park De Hoge Veluwe, inviteert jaarlijks de hele Edese gemeenteraad voor de hertenbronst, een diner of exclusieve rondleiding, maar wil daar geen journalisten bij hebben. Deze bijeenkomsten zijn strikt besloten.

De Hoge Veluwe hecht aan een goede verstandhouding met de politiek. Zo maken de burgemeesters van Ede, Apeldoorn en Arnhem, én de Commissaris van de Koning in Gelderland, al sinds jaar en dag deel uit van de Raad van Advies van het Nationaal Park. Ook de belangen in Den Haag (de ministeries van Algemene Zaken en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) en Brussel, en de relaties met de Oranjes, Staatsbosbeheer, de ANWB en Defensie zijn hier veiliggesteld.

Gratis toegangspas + verzorgd uitje

De relatie met de Edese gemeenteraad wordt ook gekoesterd, immers hier vindt de besluitvorming over lokaal beleid en vergunningen plaats. Zo ontvangen alle raadsleden voor de duur van hun raadslidmaatschap van de Hoge Veluwe een gratis toegangspas voor vier personen. En ze worden elk jaar collectief uitgenodigd voor een geheel verzorgd privé-uitje in het park. Meestal is dat een avond in de tijd van de hertenbronst, maar dit jaar dus een exclusieve rondleiding in het Jachtslot Sint Hubertus, gevolgd door een diner met een toespraak van de baron.

Niet alle partijen laten zich fêteren, blijkt uit een ronde van de Edese Vos langs raadsleden. Erik Wesselius van de fractie Mens en Milieu Ede laat weten de jaarkaart te hebben geweigerd en ook het diner aan zich voorbij te laten gaan.

‘Het is een ideale lobbysetting’

“Als een beleidsmaker lekker te eten krijgt van een bedrijf of een organisatie, wellicht met een drankje erbij, ontstaat voor de gastheer een ideale lobbysetting: de raadsleden zijn voor enkele uren lang een ‘captive audience’. Het zou onbeleefd zijn om van tafel weg te lopen of om niet naar de toespraken van de baron en van anderen te luisteren. Het recente inloopspreekuur van het Warmtebedrijf was dan wel geen etentje, maar de regie lag ook in dat geval volledig bij het bedrijf. Eerder probeerde vakantiepark de Wije Werelt een werkbezoek voor de hele raad te regelen.”

Je kunt natuurlijk ook redeneren dat de Hoge Veluwe haar public affairs (belangenbehartiging bij de politiek) goed op orde heeft en dat het logisch is dat je die relaties dan warm houdt.

Wesselius, die in zijn vorige baan op corporate lobbyisten in Brussel jaagde, sluit niet uit dat de baron de raad wil masseren om een resorthotel mogelijk te maken. En hoewel de raad niet over de wolf gaat, is Van Voorst tot Voorst een uitgesproken voorstander van bejaging. De wolf heeft zijn moeflons opgegeten, en dus mag het roofdier van hem zo snel mogelijk naar het hiernamaals worden geholpen, liet hij bij herhaling in de media weten.

Edese Vos niet welkom: ‘Wij zijn een private onderneming’

Als de Edese Vos zich netjes aanmeldt voor de raadsbijeenkomst van 14 maart 2024 op het Jachtslot, blijkt dat dat niet helemaal de bedoeling was. De secretaresse van de baron laat weten: “De uitnodiging waar u op doelt is gericht aan de raadsleden, burgemeester en griffier van de gemeente Ede en niet aan de pers.”

Gevraagd wat de reden is dat de pers buiten de deur wordt gehouden, terwijl de bijeenkomsten van de gemeenteraad toch openbaar horen te zijn, reageert de baron opeens in eigen persoon, zichtbaar geïrriteerd. “Nationaal Park De Hoge Veluwe is een private onderneming en maakt zelf uit wie zij uitnodigt en waarvoor. Het is niet onze gewoonte om gesprekken met Parkgasten openbaar te maken en daar is ook nu geen enkele reden toe.”

Het ‘wij zijn een private onderneming’-argument kennen we van het Warmtebedrijf Ede. Als er ongemakkelijke vragen komen wordt daarmee geschermd, door het bedrijf zelf (als iets privaat is gaat het een journalist en de samenleving kennelijk niets aan) alsook de gemeente Ede (als iets privaat is ben je er niet op aanspreekbaar en kunnen vragen en problemen worden doorgeschoven). Vraag is dan wel waarom De Hoge Veluwe niet als private onderneming bij de KvK geregisteerd staat maar in de vorm van negen stichtingen en een vereniging.

Vragen van de Edese Vos – “Wat is de reden dat alleen de raad wordt uitgenodigd en de pers niet welkom is?”, “Roept dit gebrek aan transparantie niet de schijn van politieke beïnvloeding op?” en “Wat wordt er besproken en welke doelen heeft het Nationaal Park met deze bijeenkomst?” – worden door de baron niet beantwoord. Ook de Nationale Perskaart, het identiteitsbewijs van erkende journalisten waarmee “de autoriteiten wordt verzocht de houder medewerking te verlenen” overtuigt niet. De baron trekt zijn eigen plan en de Edese Vos is niet welkom in het park.

‘Niet schokkend spectaculair’

De fractie van D66 is alert op mogelijke lobbyactiviteiten en liet het diner daarom aan zich voorbij gaan, hoewel fractievolger Richard Hoogland wel werd afgevaardigd. “Anders weten we ook niet wat er gebeurt.”

Als de Edese Vos hem na afloop belt zegt hij: “Het was niet schokkend of spectaculair. Er was een rondleiding en een diner. Van Voorst tot Voorst gaf een speech, maar daar zaten geen dingen in die hij niet al in het openbaar heeft uitgedragen. Hij heeft één visie op natuurbeheer en het park, en die wijkt wat af van onze visie.”

Wie geïnteresseerd is de visie van de baron op natuurbeheer kan de toespraak die hij vorig jaar hield voor Landelijk Vlaanderen even beluisteren.

Hoogland ziet het niet als lobby-activiteit. “Tenzij je het heel breed ziet, als een meta-lobby. Indirect doen bedrijven en organisaties dat natuurlijk om politici aan hun kant te krijgen als er iets zou spelen. Maar op dit moment speelt dat volgens mij niet direct. Het doel van dit soort bijeenkomsten is een goede sfeer te creëren.”

Hij benadrukt dat het diner volgens de griffie binnen de 50 euro-grens van het geschenkenregister is gebleven. De jaarkaart heeft hij niet aangenomen. Bij D66 kunnen de raadsleden daar zelf over beslissen.

‘Het was niet geheim maar ik ga je toch niks vertellen’

Anne-Jan Telgen, fractievoorzitter van het CDA, was er ook bij, maar wil er niets over kwijt. Als de Edese Vos belt reageert hij stug: “Volgens mij hoef ik toch geen reactie te geven?” Over wat er op de agenda stond: “Daar hoef ik je niks over te vertellen. Het was gewoon een besloten bijeenkomst.”

Maar horen bijeenkomsten van de gemeenteraad niet open te zijn voor inwoners en pers? “Geen idee, we zijn uitgenodigd, dus dan komen we daar. En wat we daar hebben besproken hebben we daar besproken. Nee, het was niet geheim, maar ik heb geen behoefte om daar verder over te praten. Dus ik ga dit gesprek nu beëindigen.” Hij verbreekt abrupt de verbinding.

Zijn partijgenoot Monique Emmen is wat spraakzamer. “De rondleiding door het Jachtslot was supermooi,” zegt ze. “En dat was het.”

Maar er was toch ook een inhoudelijk programma? “Ja, nou, ik weet niet of je weet hoe langdradig de directeur van het park is, die heeft een speech van een uur gegeven. Dat doet hij altijd. Het duurde allemaal wel heel erg lang.”

‘Ik ervaar het niet als beïnvloeding’

“We hebben met z’n allen ook nog een open discussie gehad. Er zijn raadsleden bedreigd en het was fijn om dat met elkaar te kunnen delen. Ik voel me op dit moment wel veilig, maar ja, er hoeft maar één gek te zijn. De sfeer was verder gemoedelijk. We moeten Ede redden hè, dus we gaan gewoon door.”

Ze ervaart het niet als beïnvloeding. “Ze organiseren dit elk jaar en ik heb niet het idee dat ik als raadslid nu opeens een vergunning moet afgeven. Zo sta ik er niet in. De baron vertelde hoe het park er voorstaat, hoe hij met het personeel omgaat, wat de bedreigingen aan zijn kant zijn en wat hij daar aan doet. Tegenwoordig wordt iedereen die iets over de wolf zegt meteen bedreigd. Over het hotel heeft hij niet veel gezegd. Hij had het wel over de nieuwe entree bij Otterlo, dat daar een zienswijze voor was binnengekomen en dat hij dat jammer vond.”

De gratis jaarkaart van het park gebruikt ze wel. “We nemen af en toe vrienden en patiënten mee en mensen die het niet zo breed hebben. Ik ben eerlijk in die dingen, als het voor mij niet goed voelt trek ik wel aan de bel. Ik heb ook op die avond geen moment de indruk gehad dat ze me wilden paaien voor iets.”