Motie voor meer regie op Warmtebedrijf Ede lijkt het te halen

Gisteren werd de motie van zeven partijen om de samenwerkingsovereenkomst met het Warmtebedrijf Ede tijdelijk op te schorten, om zo eerst meer grip op het bedrijf te krijgen, in de gemeenteraad besproken. Hoe liggen de kansen?

Ondanks de politieke lobby van het Warmtebedrijf en de ontrading van de motie door wethouder Arnold Versteeg, lijkt een meerderheid vóór de motie te zijn. Gebaseerd op de bijdragen in het debat is de verhouding op dit moment 21 stemmen voor en 18 tegen. De besluitvorming is gepland voor 4 april.

Beknopt overzicht van het debat

De zorgen en voorstellen van de ChristenUnie

De ChristenUnie opende het debat met zorgen over het warmtenet: de duurzaamheid van de gebruikte biomassa, de communicatie bij storingen, en de uitstootproblemen. Met een voorstel om de samenwerking met het Warmtebedrijf tijdelijk te staken en een nieuwe visie te ontwikkelen, onderstreepte de partij de noodzaak van verandering.

GemeenteBelangen: een kritische blik op de motie

GemeenteBelangen bood een contrapunt. Terwijl ze de zorgen erkent, benadrukte de partij het belang van het warmtenet voor de verduurzaming van Ede. Ze vreest dat het opschorten van de samenwerking met het Warmtebedrijf de gemeente zou beroven van de mogelijkheid om te sturen op duurzaamheid en zou leiden tot vertraging in het behalen van duurzaamheidsdoelstellingen.

Mens en Milieu Ede: kritiek op biomassa

Mens en Milieu Ede richtte de pijlen op de kern van het debat: het gebruik van biomassa. Met krachtige woorden schetste de partij een beeld van lokale vervuiling en twijfelachtige duurzaamheid van de huidige praktijken. Hun oproep was duidelijk: stop de uitbreiding van het warmtenet en heroverweeg de energiestrategie van Ede.

D66: oproep tot transparantie en verantwoordelijkheid

D66 bekritiseerde het gebrek aan transparantie en verantwoordelijkheid van zowel het Warmtebedrijf als de gemeente. Ze benadrukte de impact van storingen op de inwoners en de noodzaak voor het Warmtebedrijf om proactiever te communiceren en te opereren.

Wethouder Versteeg: een respons

Wethouder Versteeg nam het woord om de acties en positie van de gemeente te verdedigen. Hij wees op de complexiteit van de energietransitie en benadrukte de inspanningen voor verbetering en verduurzaming. Toch bleef de vraag hangen: is de huidige koers de juiste voor Ede?

Toelichting en duiding van de Edese Vos

• De strategische overeenkomst tussen de gemeente Ede en het Warmtebedrijf loopt eind dit jaar af. Een logisch moment dus om te evalueren en waar nodig duidelijker afspraken te maken. Het college laat de gemeenteraad nog vóór de zomer weten hoe ze de samenwerking met het Warmtebedrijf Ede verder wil vormgeven en op welke manier de raad erbij betrokken kan worden.
• Wethouder Versteeg heeft toegezegd de rapportages van de ACM en Omgevingsdienst de Vallei aan de gemeenteraad door te sturen als deze beide binnen zijn. Ook zou de gemeente een extern bureau hebben ingeschakeld om het Warmtebedrijf te evalueren.
• Wethouder Versteeg vertrouwt de zelfevaluatie van het Warmtebedrijf, ook al wijst MME erop dat de slager zo zijn eigen vlees keurt. Deze evaluatie wordt volgens Versteeg nog door de ACM gecontroleerd. Tussen de regels door is wel te horen dat er ook bij de gemeente Ede irritatie zit over hoe het Warmtebedrijf zich opstelt.
• Er lijkt onder de partijen wel breed overeenstemming te zijn dat de warmteopwek veel duurzamer moet worden en dat dit een hoge prioriteit heeft. Maar waar bijvoorbeeld GemeenteBelangen en de VVD willen vasthouden aan verdere ontwikkeling van het huidige warmtenet, willen D66 en MME dat er vooral wordt ingezet op kleinschaliger wijkgerichte oplossingen, bijvoorbeeld met warmte-koudeopslag en warmtepompen.
• De SGP zette vooral in op het uit de wind houden van de eigen wethouder. De verantwoordelijkheid zou bij allerlei instanties liggen, maar niet bij de gemeente Ede of de gemeenteraad. Volgens de partij zijn er twee ‘schuldigen’ aan de problemen bij het Warmtebedrijf Ede. De eerste is de gemeenteraad die meer dan 10 jaar geleden zelf geen geld wilde investeren en daarom akkoord ging met een monopolist (overigens nadat SGP-wethouder Breunis van de Weerd het bedrijf had binnengehaald, wat er dan weer niet bij werd gezegd). Ten tweede de media, die kritisch berichten over het bedrijf. Versteeg wist zelfs te melden, zonder daar bewijs voor te leveren, dat de media de waarheid over het terrein in Hall niet brengen.
• D66 benadrukte dat de gemeente wel degelijk medeverantwoordelijk is. Als je hele wijken op het warmtenet aansluit en daar vergunningen voor verstrekt, hebben mensen vaak geen andere keuze. De VVD wil de keuzemogelijkheden voor inwoners daarom verruimen.
• Het CDA bagatelliseerde de problemen bij het bedrijf door te stellen dat we meer moeten focussen op de dingen die wél goed gaan. Daarbij werd een fake anekdote van Albert Einstein in stelling gebracht, door GroenLinks meteen weerlegd. GemeenteBelangen stelde dat we niet weten of het Warmtebedrijf echt regels overtreedt. Tip voor deze twee partijen: lees het dossier eerst eens goed door, zodat je weet waar het over gaat. De problemen bij het Warmtebedrijf zijn niet incidenteel, maar structureel.
• Vrijblijvende oproepen om te verbeteren hebben de afgelopen jaren niet gewerkt. DPE noemde deze afspraken ‘boterzacht’. Dan heb je meer dwingende maatwerkvoorschriften nodig. De VVD is voor: “We controleren en handhaven streng en volgens de wet.”
• Verschillende partijen schermden met duurzame bronnen als ‘datawarmte’ en ‘aardwarmte’. Kennelijk zijn ze wat vatbaar voor de PR van het Warmtebedrijf. Zo kan datawarmte maar een fractie leveren van wat nodig is en vraagt aardwarmte nog zeker 7-10 jaar ontwikkeltijd, terwijl het maar de vraag is of dit gaat lukken. Uitbreiding van het warmtenet betekent vrijwel zeker nog jaren stook op biomassa, gas en diesel.
• Volgens wethouder Versteeg zou er op 8 maart een extra audit zijn uitgevoerd door de certificerende instelling waaruit zou blijken dat alle in Ede gebruikte biogrondstoffen NTA 8080 zouden zijn gecertificeerd. De Edese Vos heeft dit nagevraagd bij certificeerder Normec QS. Deze verklaart: “Dit is ons niet bekend. Een rapport dat alles keurig gecertificeerd is hebben wij niet uitgegeven.” De Edese Vos heeft hierover opheldering gevraagd bij de wethouder.

Statement Edese Vos over de media

Gerrit Flier van de SGP stelde in de vergadering: “Het grootste probleem van het Warmtebedrijf is dat het de media tegen zich heeft.”

Dit punt hebben wij twee weken geleden met Flier besproken. Als organisaties of bestuurders disfunctioneren en media signaleren dat, doen onafhankelijk onderzoek en halen zaken naar boven, dan geeft het geen pas om de media daarvan de zwarte piet toe te schuiven. Het leidt af van de echte problemen die om een goede oplossing vragen.

De Edese Vos, of welk medium dan ook, heeft niets tegen een warmtenet of warmtebedrijf als zodanig en al helemaal geen persoonlijke fittie met een bedrijf, zoals Flier suggereerde. Er is maar één partij verantwoordelijk voor de ontstane problemen en dat is het Warmtebedrijf Ede zelf.

Wethouder Arnold Versteeg zei over de opslag in Hall: “Er wordt heel veel over geschreven. Ik ben inmiddels wel zover dat het waarheidsgehalte niet strookt met wat er ook daadwerkelijk plaatsvindt.”

Hij zegt hier eigenlijk dat de media die hierover hebben geschreven liegen, zonder dat hij dit fatsoenlijk onderbouwt. Wij hebben Versteeg om opheldering gevraagd. Het is zorgwekkend dat bestuurders dit soort ongefundeerde sneren naar de media uitdelen.

De Edese Vos heeft over de opslag in Hall geschreven op basis van tientallen bronnen en eigen waarneming ter plaatse. Wij hebben gesproken met de brandweer, de provincie Gelderland, de gemeente Brummen, de omgevingsdienst Veluwe, de eigenaar van het perceel, een werknemer, omwonenden, collegajournalisten van Brummens Nieuws en Omroep Gelderland die ook research hebben gedaan, het certificeringsbedrijf en bronnen binnen het Warmtebedrijf die verklaringen hebben afgelegd over de biomassa. We zijn heel benieuwd welke bronnen de wethouder heeft gesproken.

NASCHRIFT 8 april 2024: Vanwege een draai van de PvdA heeft de motie het toch niet gehaald. Een amendement van de VVD werd wel aangenomen.

NASCHRIFT 14 april 2024: Audrey van den Berg is vertrokken als woordvoerder bij het Warmtebedrijf Ede en is nu coördinator marketingcommunicatie bij zorggroep Charim in Veenendaal.

NASCHRIFT 26 april 2024: De Edese Vos heeft raadslid Leendert Houweling van de CDA-fractie enkele vragen voorgelegd. Hij wilde deze niet beantwoorden.