Edese Vos
‘Warmtebedrijf komt duurzame beloftes niet na, onderzoek ingesteld’ kopten Omroep Gelderland en de NOS vanmorgen naar aanleiding van de onderzoeksjournalistiek van de Edese Vos over de biomassaopslag van het Edese warmtebedrijf Energie voor Elkaar in Hall.
Het bedrijf belooft haar klanten en de gemeente Ede dat er alleen duurzaam gecertificeerde biomassa wordt gestookt, maar dat blijkt niet zo te zijn. Naar aanleiding van de onthulling van de Edese Vos dat er ook een biomassaopslag van het bedrijf in Hall bij Eerbeek zit, dat daar brand was uitgebroken en dat daar houtsnippers lagen die uit Duitsland afkomstig waren, sprongen andere onderzoekers ook op de zaak.
Zo controleerde Omroep Gelderland of wel is vastgesteld of de daar aanwezige biomassa gecertificeerd is als duurzaam. Dat blijkt niet het geval. Het certificeringsbedrijf dat – overigens in opdracht van het warmtebedrijf zelf – toezicht houdt op de duurzaamheid van de Edese biomassacentrales, Normec QS uit Bennekom, zegt niet te hebben geweten dat deze locatie überhaupt bestond. De locatie is ook niet tijdens controles aan het licht gekomen. Terwijl het warmtebedrijf dit terrein al zeker een jaar gebruikt. Contractueel is het zo geregeld dat Normec QS dan een controle moet uitvoeren.
Op het terrein liggen enorme stapels boomstammen, klaar om versnipperd te worden. De biomassa wordt vervoerd naar meerdere centrales in Nederland, veelal deel van het Energie voor Elkaar imperium. Het terrein in Hall is een van de locaties waar hout voor de Edese biomassacentrales wordt opgeslagen. Maar deze locatie is niet terug te vinden in de certificaten van het bedrijf. En voor gecertificeerd hout had dat wel gemoeten.
De NTA 8080-norm voor biomassa
Controles moeten aantonen dat de duurzaamheidsafspraken worden nagekomen. Maar doordat dit terrein buiten het toezicht viel, is niet vastgesteld of die bomen wel uit duurzaam beheerd bos komen. Duurzame biomassa moet voldoen aan de zogenaamde NTA 8080-norm van Better Biomass. Dit is een Nederlandse norm voor bedrijven die zich duurzaam noemen die aansluit op Europese regelgeving. Dit betekent onder meer:
- Het hout mag niet illegaal gekapt zijn.
- Er mag alleen hout gebruikt worden uit bossen die goed beheerd worden. Bijvoorbeeld door na de oogst nieuwe bomen te planten.
- De CO2-uitstoot van het transport moet binnen bepaalde normen blijven.
- Er mag geen hout gebruikt worden dat ook geschikt is voor andere toepassingen. Bijvoorbeeld om er planken van te maken.
Het Warmtebedrijf Ede laat in een reactie aan Omroep Gelderland weten dat dit terrein bij de volgende certificeringsronde alsnog wordt meegenomen. Maar dat is te laat, zo laat Normec QS weten. Een locatie mag pas worden gebruikt voor ‘gecertificeerde biomassa’ nadat er een positieve beoordeling is afgegeven. Dat is in dit geval dus niet gebeurd.
Duurzame reputatie niet zo duurzaam
Normec QS gaat nu een onderzoek instellen. Het gevolg daarvan zou kunnen zijn dat de biomassacentrale zijn claim, dat het alleen maar gecertificeerde biomassa verstookt, moet intrekken. Die claim is niet alleen voor de uitstraling van het bedrijf van belang, maar ook voor de relatie met de gemeente Ede. Want de certificaten zijn voor de gemeente Ede de reden om niet te twijfelen aan de duurzaamheid van het bedrijf.
De gemeente Ede verwijst in reactie op vragen van de Edese Vos meestal naar externe normen en instanties, zonder klachten van burgers en claims van het Warmtebedrijf zelf te controleren. Daarmee schuift de gemeente haar verantwoordelijkheid af. De Edese Vos ontving vandaag van wethouder Arnold Versteeg opnieuw een reactie in deze trant. Vorige week gaf Versteeg in antwoord op raadsvragen aan dat burgers zelf maar naar de ACM moeten stappen als ze klachten over de warmtelevering of de tarieven hebben.
De vraag is hoe houdbaar deze opstelling van de gemeente nog is, nu er steeds meer naar buiten komt over het disfunctioneren van deze monopolist.
NASCHRIFT: Wat de gemeente Ede nalaat, doet de gemeente Brummen wél: een onderzoek instellen naar de werkwijze van het warmtebedrijf.
NASCHRIFT 21 februari 2024: Technisch directeur Jorn Bronsvoort van Normeq QS legt in een vraaggesprek met de Edese Vos uit hoe het nu zit met die certificering.
Marc van der Woude
Mooi staaltje onderzoeksjournalistiek hoor. Goed dat jullie dit boven water hebben gekregen. Het lijkt er steeds meer en meer op dat het Warmtebedrijf niet capabel genoeg is helaas. Van hun verhalen klopt geen hout. Wanneer gaat de gemeente in actie komen? Hoe belangrijk vinden ze duurzaamheid überhaupt?
Los van alles, als nu blijkt dat de gedwongen afnemers van het warmtebedrijf, zowel door de warmteleverancier als door de gemeente worden gedupeerd, is zo’n “wurgcontract” dan wel rechtsgeldig? Het lijkt mij dat zo’n “een-tweetje” niet kan, en al helemaal niet door misbruik van een monopoliepositie, nota bene door de gemeente Ede gefaciliteerd. De gemeente hoort er te zijn voor zijn inwoners, en niet voor een of andere sjeik uit Verweggistan.
Wel eerlijk zijn: de NOS plaatst berichten op hun app door als je dat instelt, de bron was Omroep Gelderland (dus NOS heeft zelf niks geplaatst), en zij deden hier de echte onderzoeksjournalistiek en ze wisten te achterhalen dat er geen certificaat is voor de opslag. Dat is echt scherp, de rest was meer een verzameling van constatering met een vleugje vooringenomenheid!
Beide outlets zijn keurig vermeld. Omroep Gelderland heeft net als andere regionale omroepen een contentsamenwerking met NOS. Het onderzoek bestond vooral uit een check in het register van Better Biomass, dat vervolgens nogal pompeus werd opgediend.