Woonstede sluit nieuwe huurders aan op warmtenet

De nieuwbouwwoningen in de Wethoudersbuurt worden aangesloten op het warmtenet. Dit laat woningcorporatie Woonstede weten aan de Edese Vos. De keuze roept vragen op omdat de nieuwe huurders indirect de prijs hiervoor betalen.

De Wethoudersbuurt ondergaat een ingrijpende metamorfose. De 97 oude woningen aan de IJssel de Schepperlaan, Thomaslaan en Van Voorthuizenlaan worden straat voor straat gesloopt, een proces dat inmiddels is afgerond. Tegelijkertijd wordt de grond onderzocht op archeologische vondsten. In de komende zes maanden worden de riolering en diverse aansluitingen vernieuwd, waaronder de leidingen voor het warmtenet. De bouw van de nieuwe woningen start naar verwachting in de tweede helft van 2025.

Informatiebijeenkomst
Woonstede organiseert op dinsdag 11 maart 2025 van 19.00 tot 21.00 uur een inloopbijeenkomst over het nieuwbouwproject in de Woonwinkel, Telefoonweg 36. Tijdens de bijeenkomst worden de plannen voor de nieuwe woningen en de inrichting van de buurt gepresenteerd. Aanmelden is niet nodig.

Waarom het warmtenet?

Woonstede heeft, in overleg met de gemeente Ede, gekozen voor aansluiting op het warmtenet van Warmtebedrijf Ede. Volgens de corporatie is een warmtepomp minder aantrekkelijk vanwege de belasting van het elektriciteitsnet en de hogere installatie- en onderhoudskosten. Toch wijzen diverse experts erop dat nieuwbouw juist uitstekend geschikt is voor warmtepompen of een laagtemperatuur-warmtenet. Dankzij goede isolatie, vloerverwarming en de mogelijkheid om zelf een energieleverancier te kiezen, bieden deze systemen vaak meer voordelen voor bewoners.

Wie energiezuinig wil bouwen, volgt de principes van de Trias Energetica: minimaliseer energieverbruik, gebruik duurzame bronnen en kies de meest efficiënte technologie. Maar Woonstede lijkt hier, samen met Warmtebedrijf Ede, andere belangen te laten prevaleren.

Klopt de argumentatie?
Volgens vakblad Gawalo klopt het argument niet dat warmtenetten goedkoper zijn dan aansluiting op het elektriciteitsnet. Ze bieden minder keuzevrijheid, vaak hogere kosten en beperkte duurzaamheidswinst. Een warmtepomp is in veel gevallen een betere en kostenefficiëntere optie, zelfs zonder subsidie.

Huurders draaien op voor hoge kosten

De keuze voor het warmtenet heeft aanzienlijke financiële gevolgen voor huurders. Het warmtenet brengt hoge vaste lasten met zich mee, ongeacht het verbruik. Uit onderzoek blijkt dat de totale kosten van een warmtenet vaak hoger liggen dan die van een warmtepomp. Bovendien blijkt uit een eerdere poll van de Edese Vos dat veel Edenaren, na aanhoudende problemen met Warmtebedrijf Ede, niet meer op het warmtenet willen.

Woonstede stelt dat zij geen invloed heeft op de energieprijzen en dat dit een zaak is voor Den Haag. Tegelijkertijd heeft de corporatie wel invloed op de keuze van het verwarmingssysteem. Ter compensatie onderzoekt Woonstede de mogelijkheid om ‘power to heat’ toe te passen: zonne-energie die wordt opgewekt op de daken van de woningen zou dan rechtstreeks aan het warmtenet worden geleverd, wat huurders korting op hun energierekening kan opleveren.

Huurdersbond Ede accepteert dit niet

Toch voelen veel woningzoekenden zich beperkt in hun keuzes. Woonstede benadrukt dat huurders zelf kunnen beslissen of ze willen reageren op woningen met een warmtenet. Maar in een krappe woningmarkt voelt deze keuze voor velen als een verplichting. In een eerder artikel liet de Edese Vos zien hoe sociale huurders steeds vaker worden ingezet als ‘hefboom’ om warmtenetten rendabel te maken.

De Huurdersbond Ede is hier scherp op en laat in de nieuwsbrief van november 2024 weten: “In de lokale prestatieafspraken met Woonstede is vastgelegd dat verwarming via het warmtenet niet meer mag kosten dan een vergelijkbare situatie met een aardgasgestookte HR ketel. Woonstede heeft moeite met deze verplichting en zegt dat dit principe met de huidige hoge energietarieven niet meer gegarandeerd kan worden. Wij bestrijden dat en bepleiten juist een zeer strikte toepassing. Zolang dit principe niet gehandhaafd wordt zullen wij huurders bij de vraag om instemming om over te gaan op het warmtenet goed voorlichten en negatief adviseren.”

Economische en politieke belangen

De keuze voor het warmtenet lijkt niet alleen op praktische overwegingen te zijn gebaseerd, maar ook op economische belangen. Hoe meer woningen op het warmtenet worden aangesloten, hoe rendabeler het systeem wordt voor Warmtebedrijf Ede. Het argument van netcongestie wordt volgens onderzoek van adviesbureau Merosch ten onrechte gebruikt om warmtepompen af te wijzen. Dit leidt volgens directeur Ronald Schilt tot verkeerde keuzes in de warmtetransitie.

De aansluiting van de Wethoudersbuurt op het warmtenet legt een bredere uitdaging bloot: hoe worden huurders beschermd tegen hoge energiekosten in een markt met beperkte keuze? Het is de vraag of Woonstede en de gemeente Ede werkelijk het belang van de bewoners vooropstellen. Meer transparantie en inspraak zijn cruciaal bij zulke ingrijpende beslissingen. Want uiteindelijk betalen de huurders de prijs.

De belangen van huurders

Huurders verwachten dat Woonstede hun belangen behartigt, blijkt uit meldingen die de Edese Vos ontving. Veel bewoners vragen zich af of Woonstede niet te nauw samenwerkt met Warmtebedrijf Ede. De corporatie sloot in het verleden contracten waarmee een groot deel van haar woningen werd aangesloten op het warmtenet. Dit werd gepresenteerd als een duurzame oplossing, maar de belofte dat warmte goedkoper zou worden, is niet nagekomen.

Huurders voelen zich in de steek gelaten en vragen zich af waarom Woonstede niet betere tarieven weet te bedingen. Ze hadden wel inspraak in eerdere plannen, maar geven aan dat er veel druk werd uitgeoefend om de verplichte 70 procent instemming te halen.

Klachten van huurders

De klachten richten zich met name op de hoge kosten en het gebrek aan transparantie. Enkele veelgehoorde problemen:

• Verplicht gebruik van het warmtenet: Huurders kunnen niet kiezen voor een alternatief, zoals een eigen warmtepomp of een gasaansluiting.
• Hoge vaste lasten: Ongeacht het verbruik betalen huurders een hoog maandelijks vastrecht, veel hoger dan bij traditionele energieleveranciers.
• Kosten voor gemeenschappelijke ruimtes: In flatgebouwen worden kosten voor het verwarmen van hallen en trappenhuizen verdeeld, zonder duidelijke berekening.
• Onbetrouwbare meters: Sommige huurders melden dat meters van Ista onjuiste verbruiksgegevens registreren.

Wat kan Woonstede doen?

Huurders verwachten dat Woonstede een actievere rol speelt. Als grote klant van Warmtebedrijf Ede heeft de corporatie mogelijk de invloed om betere voorwaarden te bedingen of collectieve actie te ondersteunen richting de Autoriteit Consument & Markt (ACM).

Woonstede zit echter in een lastig parket. De langdurige afspraken met Warmtebedrijf Ede zijn gebaseerd op eerdere beleidskeuzes, waarin duurzaamheid centraal stond. Als er nu wordt overgestapt naar alternatieven, worden die kosten waarschijnlijk alsnog op de huurders afgewenteld.

Een woordvoerder van Woonstede erkent de zorgen: “We begrijpen dat de energierekening een grote zorg is voor veel van onze bewoners. We blijven in gesprek met Warmtebedrijf Ede om verbeteringen te realiseren.”

De vraag blijft of dit voldoende is om het vertrouwen van huurders terug te winnen.

NASCHRIFT: Naar aanleiding van dit artikel heeft de fractie van Mens en Milieu Ede raadsvragen gesteld.