Het elektriciteitsnet in Gelderland kampt al langer met overbelasting, en de gevolgen hiervan worden nu ook voelbaar voor particulieren in Ede. Wat ooit vooral een probleem leek voor grote bedrijven, treft nu ook huishoudens.
De provincie Gelderland heeft nieuwe maatregelen aangekondigd om deze druk te verlichten. Inwoners zullen op piekmomenten merken dat laadpalen voor elektrische auto’s tijdelijk kunnen worden uitgeschakeld of vertraagd.
Bovendien adviseert de provincie om geen volledig elektrische warmtepompen te installeren bij de vervanging van een cv-ketel. In plaats daarvan wordt een hybride warmtepomp aanbevolen, die deels op gas werkt om het elektriciteitsnet te ontzien. Het verplichten van deze hybride systemen is door het nieuwe kabinet uitgesteld, waardoor volledig gasgestookte ketels ook nog een optie blijven.
Opvallend is dat de provincie nu inzet op warmtenetten als duurzaam alternatief voor nieuwbouwprojecten, terwijl veel gemeenten juist van warmtenetten af willen. Inwoners van Ede staan niet te springen om over te stappen naar het Warmtebedrijf Ede, onder meer vanwege zorgen over de kosten en de afhankelijkheid van één leverancier. Dit laat zien dat de energietransitie stagneert: beleidsmakers zetten vol in op collectieve oplossingen, maar de praktijk stuit vaak op weerstand.
Zeker tot 2029 stagnatie
De netcongestie kan de verduurzamingsplannen van particulieren vertragen, met langere wachttijden voor bijvoorbeeld de installatie van zonnepanelen of het aansluiten van elektrische apparatuur.
Netbeheerder Liander investeert 1,2 miljard euro in de uitbreiding van het stroomnet in Gelderland, maar de effecten hiervan zijn pas tegen 2029 merkbaar. Inwoners van Ede zullen voorlopig moeten leren omgaan met deze beperkingen en adviezen, terwijl de energietransitie stagneert.
Op deze website kun je controleren of er in je eigen wijk problemen zijn met netcongestie. Er is ook een capaciteitskaart voor heel Nederland.

De gemeente Ede en netbeheerder Liander zijn vorige week gestart met de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Er komen nieuwe elektriciteitsstations en meer dan 90 kilometer aan kabels. Ook woonwijken worden vernieuwd met extra stroomcapaciteit en elektriciteitshuisjes. Het begin is er dus, maar het duurt nog zeker vijf jaar voordat het klaar is.
In plaats van enkel op uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk in te zetten of gebruik te maken van een thuisbatterij zou er mijns inziens ingezet moeten worden op een wijk/plaats batterij. Dit is een goedkopere oplossing en kan tot stand komen als inwoners, gemeente en netbeheerder samen participeren. Dit houdt in: de participanten leggen geld in voor aanschaf van de opslagcapaciteit, de gemeente denkt mee over een plek en aanschaf van grond en de netbeheerder zorgt voor aansluiting en hoeft in ruil daarvoor niet het net verder te verzwaren en krijgt toegang tot een deel van de opslagcapaciteit om netcongestie tegen te gaan (tegen een vaste minimale maandelijkse vergoeding). Het overige deel van de opslag kan gebruikt worden voor zowel opslag van zonne-/windenergie als mede handel in energie zodat de batterij zichzelf terug kan verdienen.
Bij een nieuwbouwwoning mag je geen gasaansluiting maar ze adviseren wel hybride.