Edese Vos
Het belangrijkste politiek-maatschappelijke nieuws van de afgelopen week in 4 punten, samengesteld door de redactie van de Edese Vos.
‘De week van Ede’ verschijnt in principe elke zaterdag, maar in drukke perioden of vakanties kan dit afwijken.
1. Staalslakken in Zeeheldenbuurt roepen vragen op over volksgezondheid en gemeentebeleid
In januari meldde de Edese Vos dat er staalslakken waren gevonden bij de herinrichting van de Zeeheldenbuurt. Staalslakken zijn een industrieel restproduct van Tata Steel dat ernstige risico’s kan opleveren voor bodem, waterkwaliteit en gezondheid. Al in januari gestelde persvragen zijn door de gemeente niet beantwoord. De Edese Vos is deze week een Woo-procedure gestart om alles boven water te krijgen. Binnenkort meer hierover.
Nu maakt ook de ChristenUnie zich zorgen en stelt raadsvragen: hoeveel plekken in de gemeente bevatten dit soort materiaal? En waarom zijn bewoners hier niet eerder over geïnformeerd? De partij vraagt om een volledige inventarisatie, beleid dat gezondheid vooropstelt, en transparante samenwerking met provincie en Rijk. Landelijk onderzoek toont aan dat de risico’s al langer bekend waren, maar vaak verzwegen of genegeerd zijn.
2. Ernstig ongeval op N224 doet discussie over verkeersveiligheid opnieuw oplaaien
Het college van B&W vond het niet nodig de snelheid op de N224 terug te laten brengen naar 50 km/u, een voorstel van D66, en ontraadde het zelfs. Maar ernstige aanrijdingen blijven. Deze week raakte een voetganger zwaargewond bij de notoir onoverzichtelijke oversteek bij het Shell-tankstation. Een traumaheli werd ingezet en de voetganger moest op het asfalt worden gereanimeerd.
Buurtbewoners zijn al jaren bezorgd over de gevaarlijke situatie, waar auto’s met 80 km/u passeren en voetgangers weinig bescherming genieten. De roep om snelheidsverlaging, verkeerslichten of andere maatregelen klinkt luider dan ooit. D66 roept college en raad zelfs op tot inkeer. De provincie is formeel wegbeheerder, maar bewoners hopen dat de gemeente Ede nu krachtiger aandringt op ingrijpen.
3. Gemeente Ede voert brandveiligheidsmaatregelen versneld door na heidebrand
De grote natuurbrand op de Eder Heide in april heeft de gemeente wakker geschud. In antwoord op raadsvragen erkent het college dat de risico’s door droogte en klimaatverandering toenemen. De gemeente kondigt nu extra bluswatervoorzieningen aan, organiseert bewonersavonden en evalueert haar eigen inzet tijdens de brand. Ook recreatieondernemers worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid. De brandweer inspecteert dit jaar extra vaak campings en vakantieparken in risicogebieden.
4. Defensie plant uitbreidingen in Deelen en Harskamp
Vliegbasis Deelen krijgt als eerste in Nederland een zogeheten dirtstrip: een onverharde landingsbaan voor militaire vliegtuigen. Ook op schietkamp Harskamp komt beperkte uitbreiding: extra helikoptervluchten en oefeningen. Deze plannen maken deel uit van het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie, dat streeft naar versterking van de krijgsmacht. De uitbreidingen zijn nog niet definitief – de provincie en gemeente Ede mogen zienswijzen indienen. De impact op natuur, geluid en verkeer wordt meegenomen in het verdere besluitvormingsproces. De Edese Vos publiceerde vorig jaar uitgebreid over de plannen van Defensie.
VIDEO – De werkzaamheden op de Ginkel zijn afgerond. De afgelopen twee jaar volgde de Edese Vos de ontwikkelingen op de voet.
Waar liggen de staalslakken? Ik ben benieuwd. Gr, een inwoner van de Zeeheldenbuurt.
Zijn wij ook heel benieuwd naar. Maar de gemeente heeft onze vragen hierover niet beantwoord. Daarom het Woo-verzoek. Hier spelen grote belangen. Een forse schadeclaim is niet ondenkbaar, dus wordt er weggedoken.
De laatste zin over een schadeclaim en wegduiken is wel wat voorbarig. Wie kan waar een schadeclaim neerleggen? Het gebruik van staalslakken is naar ik weet jaren, zo niet decennia zonder veel voorschriften toegestaan geweest, wat zoveel betekent dat je het overal tegen kunt komen en niet eens kunt weigeren als een aannemer het toepast (vraag maar aan die bodemambtenaar van laatst). Kortom als de overheid dit goedkeurt dan kun je er niks meer aan doen, hoe onverstandig toepassing ook zou zijn. In zo’n situatie acht ik ook een schadeclaim weinig kansrijk.
Benieuwd op welke concrete jurisprudentie je deze overtuiging baseert.
Inwoners die gezondheidsklachten ondervinden door de toepassing van staalslakken in de bodem kunnen in principe een schadeclaim indienen. Het feit dat het gebruik van staalslakken volgens de huidige normen is toegestaan, betekent niet automatisch dat zij klachten of schade moeten aanvaarden zonder verdere mogelijkheden tot verhaal.
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en het RIVM hebben vastgesteld dat de huidige wettelijke bodemregelgeving de risico’s voor mens en milieu onvoldoende afdekt. Dit betekent dat zelfs wanneer staalslakken volgens de regels zijn toegepast, er toch schade kan ontstaan.
Bedrijven die staalslakken toepassen, zijn wettelijk verplicht om de zorgplicht na te leven. Dit houdt in dat zij moeten voorkomen dat er negatieve milieueffecten of gezondheidsrisico’s ontstaan door hun handelen.
Indien bedrijven deze zorgplicht schenden – bijvoorbeeld door staalslakken onzorgvuldig toe te passen of toepassingsvoorwaarden te negeren – kunnen zij zowel bestuursrechtelijk (door de overheid) als privaatrechtelijk (door benadeelden) aansprakelijk worden gesteld.
Er zijn voorbeelden waarbij aannemers of bedrijven aansprakelijk zijn gesteld voor milieuschade door verkeerd gebruik van staalslakken, zelfs als deze bouwstof formeel was toegestaan, maar niet volgens de geldende toepassingsvoorwaarden werd gebruikt.
Advocatenkantoor Dirkzwager heeft daar vorige maand iets over geschreven: https://www.dirkzwager.nl/kennis/artikelen/aannemer-aansprakelijk-voor-milieuschade-door-staalslakken