Waarom de Vos op 1 april z’n streken toont

Er is één dag in het jaar dat je beter wantrouwig kunt zijn en extra scherp moet blijven. De dag dat ook een serieus journalistiek medium satire kan bedrijven: 1 april.

De berichtgeving van gisteren is natuurlijk volledig ontsproten aan de fantasie van de redactie. Nee, er komt géén raadhuis op de Hoge Veluwe, het Warmtebedrijf gaat géén kernenergie leveren vanuit zeecontainers en BDUmedia lanceert géén Lunters Nieuwsblad. Althans, nog niet, voor zover wij weten. Maar in Ede weet je het nooit. 😉

Verschillende lezers vroegen: is het wel verstandig om als serieus journalistiek medium nog aan de 1 apriltraditie mee te doen? Vooral in deze tijden van ‘fake news’ en clowneske politieke plannen en uitspraken die ons dagelijks bereiken? Dat is een legitieme vraag. We kunnen in ieder geval vaststellen dat de realiteit de satire soms overtreft.

Satire als spiegel

Toch is het belangrijk om te relativeren. Voor ons als redactie, maar ook voor lezers en bestuurders. Een jaar lang informeren we inwoners en lichten we tegels. En nog vaker verbazen we ons over hoe de hazen hier lopen. Dan is het goed om één dag per jaar de teugels even los te laten, de bijzonderheden scherp uit te vergroten en er een karikatuur van te maken.

Soms is satire zelfs een scherpere tegenmacht dan klassieke journalistiek. Van de hofnar uit de middeleeuwen tot het carnaval, van Van Kooten en De Bie tot Lubach. Als de macht niet meer bespot en geparodieerd mag worden hebben we een probleem.

De Edese Vos beperkt dit wel tot 1 april, en we zijn niet van de platte grappen of loze ‘content’. Het is een kans om met stijl en ironie de actualiteit uit te vergroten. Satire mag dan speels zijn, ze houdt ons wel een spiegel voor. Door het absurde te overdrijven, raakt ze vaak de kern van wat er werkelijk speelt.

De vos en 32 maart

Het past ook bij de Vos. We heten tenslotte niet het Edes Nieuwsblad, maar hebben bewust gekozen voor een scherp profiel met een persona. Al in de oudste Nederlandse literatuur – de middeleeuwse Reinaert – duikt de vos op als sluwe ontregelaar van de macht. In een Engelse variant, Chaucer’s The Nun’s Priest’s Tale, wordt de trotse haan Cantecleer misleid door een listige vos. Datum van het voorval? 32 maart. Inderdaad: onze 1 april. En zoals het spreekwoord al zegt: een vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken. 🦊

Vorig jaar hebben we 1 april overgeslagen. In het licht van het gijzelingsdrama in café Petticoat op 30 maart vonden we dat niet gepast. Twee jaar geleden, kort na onze lancering was er wél een grap: de Edese Vos zou World Fox gaan heten en alleen nog in het Engels publiceren, om aan te sluiten bij de internationale ambities van Ede. Dat heeft naast veel gegniffel ook wat boze uitschrijvingen opgeleverd. “Als jullie in het Engels gaan schrijven, stop ik ermee hoor!” Het risico van een traditie. 🙂

Dank voor het meeleven, meedenken, fronsen én schaterlachen. Vanaf vandaag doet de Edese Vos weer waar hij het beste in is: graven, snuffelen en verhalen boven tafel halen.