Voor de Gelderlander is Ede sluitpost geworden

Regionale krant de Gelderlander heeft zich de afgelopen jaren steeds meer uit Ede teruggetrokken. In 2023 is het relevante aanbod zelfs met tweederde afgenomen. Dat blijkt uit onderzoek van de Edese Vos.

Nando Eskes signaleerde het al in zijn analyse en ook Simon Vink benoemt het in de derde aflevering van de Tegenmacht Podcast. De onafhankelijke journalistiek is in Ede zo goed als verdwenen. Dat ging eerst heel geleidelijk, maar de laatste jaren in een steeds hoger tempo.

In februari vorig jaar meldde de Edese Vos dat de Gelderlander haar regionale online editie De Vallei had opgeheven en dat het aanbod was verschraald. In juni bleek dat de redactie de Foodvalley helemaal had verlaten. Het redactiekantoor verhuisde van Rhenen naar Arnhem en in de printuitgave werd de Vallei samengevoegd met Rivierenland.

Er wonen geen journalisten van de krant meer in Ede, waardoor lokale signalen minder goed worden opgepikt en de verslaggeving oppervlakkiger wordt. Dat merkte columnist Martijn Adelmund ook. In de eigen krant leverde hij daar kritiek op en suggereerde dat burgers in de door de krant verlaten gemeenten het dan zelf maar moesten gaan doen.

Van 14 berichten per week naar 5

De Edese Vos heeft het aantal berichten over Ede in de Gelderlander gedurende een jaar gemonitord. Daarbij zijn twee vergelijkbare weken in detail geanalyseerd. De eerste steekproef vond plaats in de week van 13 t/m 19 december 2022 en de tweede in de week van 18 t/m 24 december 2023. In een jaar tijd nam het aantal ‘harde’ politiek-maatschappelijke berichten over Ede af van 14 naar 5 per week.

In de journalistiek wordt onderscheid gemaakt tussen ‘hard’ en ‘zacht’ nieuws. Bij het eerste gaat het over berichtgeving over belangrijke en voor burgers relevante politiek-maatschappelijke kwesties, bij het tweede over trivialere zaken, human interest en infotainment.

Tweederde gaat over het weer

Hoe de krant tegenwoordig wordt gevuld is best ontluisterend. In de week van 18 t/m 24 december telde de online krant 50 berichten over Ede. Dat lijkt op het eerste gezicht veel, maar hiervan gingen er 33 over het weer. Vier- tot vijfmaal per dag wordt volledig geautomatiseerd data opgehaald bij Weerplaza en dat wordt omgezet in een bericht in de krant. Dat ziet er in een gemiddeld etmaal dan zo uit:

Dat betekent dat al tweederde van de online krant wordt gevuld met informatie die je ook direct hebt als je even uit het raam kijkt of op je eigen telefoon.

Analyse: 12 ‘zachte’ en 5 ‘harde’ berichten

Blijven over 17 berichten:

Van deze berichten vallen 12 in de categorie ‘zacht nieuws’. Het is natuurlijk wel leuk om (in de week voor kerst) te weten dat er een openbare nieuwsjaarsreceptie plaatsvindt bij de ijsbaan, hoe de voetbalclubs dit weekende speelden, dat Elbert en Chantal de mooiste kerstboom van Ede hebben en dat er een caravan is gecrasht op de A30, maar ons directe welbevinden in onze eigen woonomgeving en de toekomst van Ede hangen er niet van af.

Drie berichten zijn automatisch uit data gegenereerd. DPG-outlet Indebuurt doet dat ook veel. Sterker nog: alle DPG-titels in heel Nederland plaatsen dezelfde gegenereerde content door, dat is lekker goedkoop. Een goed voorbeeld hiervan is het bericht ‘Aantal gemelde winkeldiefstallen in Ede hoger dan vorig jaar rond deze tijd’. Dit bericht verschijnt dan op hetzelfde moment in alle kranten, maar met verschillende koppen. De inhoud is hetzelfde, alleen de aantallen verschillen per gemeente.

Wat is politiek-maatschappelijk relevant?

Blijft over 5 berichten die je als politiek-maatschappelijk relevant zou kunnen bestempelen. Hiervan gaan er 2 over het stoppen van de Food Experience. Je zou verwachten dat een van die twee dan wel een verdieping van het onderwerp biedt, maar er worden enkele algemene vragen over de Experience beantwoord die al meerdere keren in de krant hebben gestaan. Nog eens 2 berichten gaan over asielopvang in Ede, en 1 bericht over een rechtszaak tegen een Edenaar.

Het handjevol Edenaren dat nog op de Gelderlander is geabonneerd vraagt zich waarschijnlijk al langer af of de krant nog wel relevant is voor Ede. Onze analyse bevestigt in ieder geval dat het journalistieke gehalte heel mager is geworden. Van een luis-in-de-lokale-pels rol kun je nauwelijks spreken.

Fastfoodjournalistiek

Een deel van het probleem is dat artikelen in de Gelderlander nooit langer mogen zijn dan 700 woorden. Soms is er een uitzondering, maar deze standaard wordt van hogerhand aan alle journalisten opgelegd, waardoor je geen echte diepgang kunt bieden. Het moet snel en oppervlakkig. Ooit was de Gelderlander een kwaliteitskrant, een journalistieke ‘mijnheer’. Tegenwoordig is het fastfoodjournalistiek.

Dat fastfood wordt opgediend met een overdaad aan advertentiebanners en pop-ups. In de online krant wordt de helft van de visuele ruimte ingenomen door commerciële content, ook als je hebt betaald en bent ingelogd. Het is niet zo dat een abonnement betekent dat je dan een advertentievrije leeservaring hebt.

Over de eigenaar van de Gelderlander, multimiljonair Christian van Thillo, die ook het AD, Trouw, de Volkskrant, RTL, en Nu.nl in handen heeft, verscheen onlangs een onthutsend boek, ‘De Belg’ van journalist Mark Koster. De auteur schetst een dystopisch beeld van hoe bij DPG de journalistiek is uitgehold ten behoeve van de commerciële doelen van het bedrijf.

Waardeer dit artikel met een donatie