Marc van der Woude
Na de onthullingen over houtimport uit Schotland is de aandacht vooral gericht op de politieke schade. Maar achter de schermen staat het Warmtebedrijf zelf onder immense druk. Ontslagen, bezuinigingen, stilgevallen projecten en een investeerder die de touwtjes strakker aantrekt: alle tekenen wijzen erop dat het bedrijf in zwaar weer verkeert.
Sinds 6 juni 2025 staat directeur Valentijn Kleijnen niet meer alleen aan het roer van holding Energie voor Elkaar. Volgens het KvK-register heeft hij twee nieuwe medebestuurders: Ralph van Drooge, vertegenwoordiger van investeerder Asper, en interim-CFO Caroline Beijdorff. Ook is zijn bevoegdheid gewijzigd van zelfstandig naar gezamenlijk bevoegd, wat betekent dat hij belangrijke beslissingen alleen kan nemen in samenspraak met zijn medebestuurders.
Asper pakt de controle
De directiewijziging hangt samen met een opvallende koerswijziging in de communicatie van het bedrijf. In antwoorden aan college en gemeenteraad deze week neemt Energie voor Elkaar expliciet afstand van eerdere uitlatingen en het ‘voormalige managementteam’. “De uitspraken die in het verleden door EvE zijn gedaan weerspiegelen niet langer de visie en werkwijze van onze organisatie,” aldus het bedrijf. Ook stelt het dat de “betreffende personen inmiddels – medio 2025 – niet meer bij ons werkzaam zijn” en dat het “voormalige managementteam geen actieve functies meer bekleedt.” Opvallend is dat daarbij gesproken wordt over een “voormalig directeur en huidig commissaris.”
Dit roept de vraag op of de lezing van het bedrijf wel strookt met de werkelijkheid, aangezien Kleijnen volgens de KvK nog steeds als statutair directeur staat ingeschreven, ook al moet hij die zeggenschap delen. De Edese Vos heeft het bedrijf om opheldering gevraagd over deze discrepantie en de nieuwe belofte van “proactieve en transparante communicatie”.
Vooralsnog heeft EVE die vragen niet beantwoord. De Edese Vos benaderde ook de bestuurders zelf voor een toelichting. Beijdorff reageerde niet op een contactverzoek via e-mail en Van Drooge liet telefonisch weten geen vragen te beantwoorden, en verwees naar de communicatieafdeling. Dit gebrek aan openheid onderstreept de nog steeds gesloten cultuur rond het bedrijf.
Asper Dorothea, een internationaal investeringsvehikel, pompte zo’n 250 miljoen euro in Energie voor Elkaar voor de uitrol van warmtenetten, maar ziet nu dat de beloofde groei en het rendement onder druk staan door mismanagement. Met Van Drooge in de directie en Beijdorff – een financieel specialist in schuldsanering en “performance improvement” – heeft Asper zijn greep op het bedrijf aanzienlijk vergroot om de investering te beschermen.
Zichtbare bezuinigingen
Ook naar buiten toe zijn er tekenen dat het bedrijf gas terugneemt. De sponsoring van evenementen zoals de Heideweek is stopgezet. De communicatieafdeling is uitgedund na het vertrek van twee vaste krachten, Audrey van den Berg en Lotte Wander, die eerder regelmatig in de media optraden om de crises te bezweren. Opmerkelijk is dat het bedrijf al vijf maanden niets meer heeft gepost op zijn LinkedIn-pagina. De nieuwsbrief en duurzaamheidsrapportages zijn op de website niet meer eenvoudig te vinden.
Biostoomproject ligt stil
Een ander pijnpunt is het biostoomproject vanaf de Dwarsweg langs de Frankeneng, bedoeld om grote bedrijven als HSV en Riedel te voorzien van duurzame stoom. Na een lek in de hogedrukleiding werd de installatie stilgelegd. Hierdoor zijn deze bedrijven teruggevallen op hun eigen backupvoorzieningen. Een bron stelt dat het project al tien weken stilligt en dat het Warmtebedrijf hierdoor haar leveringsverplichtingen niet kan nakomen.
Opvallend is dat zowel HSV als Riedel geen inhoudelijke uitleg willen geven. Ze verwijzen uitsluitend naar het Warmtebedrijf, dat op zijn beurt geen antwoorden geeft. Daarmee onttrekken ook de afnemers zich aan hun verantwoordelijkheid om duidelijkheid te verschaffen over een project dat mede dankzij publieke subsidies en vergunningen tot stand kwam.
Onzekere toekomst
De problemen beperken zich niet tot Ede alleen. Landelijk is het investeringsklimaat voor warmtenetten verslechterd. Grote fondsen zijn terughoudend geworden en gemeenten aarzelen om nog in te stappen. Voor Energie voor Elkaar, dat naast Ede ook elders actief is, betekent dit dat uitbreidingsplannen waarschijnlijk niet gerealiseerd kunnen worden. Daarmee komt ook het rendement voor Asper op losse schroeven te staan.
De berichtgeving in de media heeft bovendien de aandacht getrokken van sectorgenoten. Zo heeft Vattenfall (de leverancier in Kernhem) het Warmtebedrijf Ede stevige vragen gesteld. Het energiebedrijf eist volledige transparantie over de herkomst van de grondstoffen. Wat betreft de uitstoot van de biocentrales vertrouwen ze erop dat de verantwoordelijke instanties hierop monitoren en regie voeren.
Alle signalen samen wijzen op een onderneming die onder grote druk staat: een striktere aansturing door investeerders, zichtbare bezuinigingen, haperende projecten en een steeds kritischer wordende politieke omgeving. Voor Ede, dat voor 40 procent van de warmtevoorziening afhankelijk is van dit bedrijf, is dat een zorgwekkend vooruitzicht.
Iets zegt mij, dat dit bericht, op de ochtend van het gemeenteberaad, een excuus gaat vormen voor de wethouder de raad te adviseren maar eens opnieuw rustig af te wachten. De raad zaal hem waarschijnlijk laten zitten. Ben benieuwd.
Inderdaad, wel heel toevallig. Of ben ik te achterdochtig. Maar het is wederom duidelijk dat het Warmtebedrijf Ede zijn zaakjes niet op orde heeft.
Ja, ik verwacht ook dat Versteeg – de wethouder die erom bekendstaat problemen bij voorkeur af te schuiven of door te schuiven (bijvoorbeeld tot na de verkiezingen) – het zo gaat spelen en daar een deel van de raad weer in meekrijgt.
De Edese Vos laat zich daar niet door leiden en brengt gewoon wat er speelt. Het is relevant om dit vóór het debat te melden. Een scherpe raad zou ook kunnen denken: “Misschien is er fundamenteler iets mis met dit bedrijf, ook financieel. Laten we serieus kijken naar betrouwbaarder alternatieven.”
De gemeente heeft WBE een aantal kritische vragen voorgelegd en gisteren heeft de raad daar de uitgebreide antwoorden op ontvangen. De communicatiestrategie van het bedrijf is nu: “We hebben het management en slechte toeleveranciers vervangen en nemen volledig afstand van alle problemen uit het verleden. Vanaf nu gaat het gegarandeerd goed.” Dat is een herkenbare communicatiespin.
Een diep ingesleten bedrijfscultuur verander je niet zomaar. Volgens het KvK-register zit Kleijnen nog steeds in de directie, terwijl het bedrijf zegt dat hij commissaris is. Dat roept vragen op.
Ook de belofte van transparantie is niet overtuigend: kritische journalisten worden nog steeds niet open te woord gestaan. Feiten worden pas toegegeven als ze door onderzoek onweerlegbaar op tafel liggen. De houding van het bedrijf lijkt dus niet wezenlijk veranderd.
Het verhaal over de slechte toeleveranciers is bovendien framing: de problemen worden afgeschoven op partijen die inmiddels weg zijn.
Als college en raad dit zonder weerwoord accepteren, is dat kwalijk. Wij brengen morgen een scherpe analyse van het debat en het spel achter de schermen.
Het is toch niet zo gek dat Asper Dorothea al enige jaren met 95% van de aandelen afstand neemt van de zaken die het management van WBE in het verleden heeft laten mislopen. Die beloven natuurlijk beterschap. De gemeente Ede is klant en die willen zij graag overtuigen van een goed product zodat er weer samengewerkt kan worden op zoek naar uitbreidingsmogelijkheden. De ACM houdt toezicht op naleving van de wet en de Omgevingsdienst controleert en handhaaft. Energietransitie d.m.v. biomassa is een geldverslindend vehikel, zeker als het niet populair meer is bij stromingen in het land.
Asper Dorothea nam begin 2022 een bedrijf over dat al jaren bekend stond als problematisch en weinig transparant. Ook biomassa lag toen al onder vuur. Daarmee namen zij bewust een risico. Bij de due diligence lijkt vooral vertrouwd te zijn op de beloften van het toenmalige management.
De problemen waar de Edese Vos de afgelopen jaren over heeft gepubliceerd, dateren van na die overname. Daarmee draagt Asper Dorothea verantwoordelijkheid voor de manier waarop het bedrijf sindsdien is bestuurd.
Hoewel de huidige communicatiespin vanuit bedrijfsbelang misschien begrijpelijk is, hoeven de raad en de inwoners van Ede die niet zonder kritische toets over te nemen. Wie echt met een schone lei wil beginnen, moet ook volmondig erkennen wat er verkeerd is gegaan. Financiële compensatie van inwoners voor de warmte-uitval zou een goed begin kunnen zijn.
Wie de publicaties van de afgelopen jaren heeft gevolgd, weet bovendien dat het toezicht door de ACM en de controle en handhaving door de ODDV in de praktijk nauwelijks effect hebben gehad.
Na het zien van het debat in de raad, kan de conclusie zijn: we zitten helemaal in de fuik van het Warmtebedrijf Ede. De enige hoop is dat we af gaan zien van de geothermie. Als we daar ook met hen mee in zee gaan, steken we ons hoofd helemaal in de strop. Dat zou ontstellend stom zijn!
In 2014 ging DEVO, het warmtebedrijf voor Veenendaal-Oost bijna failliet. Om te voorkomen dat iedereen in de kou zou komen te staan moest de gemeente bijspringen en borg staan. Volgens mij is het later aan de gemeente verkocht (lees: de gemeente mocht het verlieslatende bedrijf overnemen).
Ik hoop dat de gemeente met het scenario rekening houdt en een plan klaar heeft staan voor deze situatie. Zouden ze al eens bij Veenendaal te rade zijn gegaan, want die hebben deze soap al jaren geleden gehad en op de blaren moeten zitten. Samen met de bewoners van Oost waar niemand een goed woord over heeft voor de hoge kosten en de aansluitproblemen bij diverse woningen.
Zolang we een burgemeester hebben die 10 jaar geleden nog een sneer uitdeelde naar een collega uit Amersfoort die houtkachels in de ban wilde doen, hoef je in Ede niets te verwachten.
Bron: https://www.ad.nl/amersfoort/amersfoort-krijgt-sneer-uit-goes-om-houtrook~a958c802/
Het recente artikel over Energie voor Elkaar en het Warmtebedrijf Ede laat zien hoe diep de problemen zijn binnengedrongen. Bestuurlijke wisselingen, financiële druk van investeerder Asper, stilgevallen projecten en een opvallend gebrek aan openheid: dit is niet langer een incident, maar een patroon.
Wat mij het meest zorgen baart, is dat bijna 40 procent van de warmtevoorziening in Ede afhankelijk is van een partij die wankelt. Warmte is een basisvoorziening. Als een commercieel bedrijf die verantwoordelijkheid niet meer waar kan maken, moet de gemeente veel actiever gaan nadenken over alternatieven.
Publieke middelen en vergunningen zijn ingezet voor onder andere het biostoomproject, maar ondertussen blijft het stil vanuit zowel het Warmtebedrijf als de afnemende bedrijven. Deze gesloten cultuur tast het vertrouwen in de hele warmtetransitie aan. Transparantie is geen luxe, maar een vereiste.
De vraag is dus niet alleen hoe Energie voor Elkaar zichzelf kan redden, maar vooral: hoe zorgen we dat de warmtevoorziening in Ede betrouwbaar, betaalbaar en duurzaam blijft? Dat is een verantwoordelijkheid die niet mag worden overgelaten aan investeerders alleen.