Edese Vos
Wethouder Peter de Pater (GemeenteBelangen) pleit voor een herwaardering van Ede als militaire stad. In een uitzending van streekomroep XON op 8 juni sprak hij zich opvallend uit over de groeiende rol van Defensie in de regio. “Moeten we niet juist weer de kenmerkende dingen terug willen brengen waar Ede ooit om bekendstond?” vroeg hij zich hardop af.
De aanleiding is het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie (NPRD), waarmee het Rijk militaire oefenruimte in Nederland wil uitbreiden. Voor Gelderland betekent dat onder meer een toename van het aantal schietbewegingen op het Infanterie Schietkamp bij Harskamp met zo’n 30 procent. De Pater: “In een tijd als nu, met alle wereldwijde onzekerheid, vinden wij dat dit het eerste is wat je moet doen.”
Militaire logica en economische kansen
Volgens De Pater heeft Defensie een bredere waarde dan alleen veiligheid. “Defensie is een economie.” Oefenen in het buitenland is volgens hem “peperduur” en andere landen hebben hun oefenterreinen zelf nodig. Bovendien ziet hij een geopolitieke noodzaak: “Op dit moment is er weinig verbeelding voor nodig om te zien dat het belangrijk is. Als je de welvaart en het welzijn van onze Europese burgers wilt vasthouden, moet je opschalen met Defensie en je eigen broek op kunnen houden.”
Hoewel De Pater zich enthousiast toont over de samenwerking met Defensie – “een betrouwbare, fijne gesprekspartner” – erkent hij ook de overlast die militaire activiteiten kunnen veroorzaken. “Wat is ons vrede waard, en wie moet daarvoor inleveren?” Hij pleit voor een evenwichtige verdeling van lasten en het koppelen van Defensie-uitbreidingen aan natuurherstel. “Laat Defensie ook vrijwillig, als er geen wettige verplichting is, boeren opkopen, stikstofruimte afromen, de natuur daadwerkelijk beter maken.”
Dulon College leidt militairen op
Op het Dulon College in Ede speelt de militaire opleiding Veiligheid & Vakmanschap (VeVa) een belangrijke rol. Studenten oefenen wekelijks op de Ginkelse Heide. Docent Wim Steegstra: “Wij zijn superblij met de mogelijkheden die wij geboden krijgen hier in de omgeving.” Hoewel het aantal aanmeldingen nog niet merkbaar stijgt, merkt hij wel dat de actualiteit jongeren aan het denken zet.
De opleiding biedt jongeren niet alleen perspectief op werk, maar ook op vorming. “Je moet samenwerken, solidariteit hebben, discipline tonen, verantwoording nemen.” De Pater ziet ook hier kansen: “Een zorgelijke trend onder jongeren is de afname van mentale gezondheid. Ik zie een kans om samen met Defensie na te denken over zingeving en het trainen van mentale weerbaarheid.”
Een oude band in een nieuw jasje
De Pater verwees in de uitzending naar de historische wortels van Ede als garnizoensstad. “Honderdtwintig jaar geleden kwamen hier de kazernes. Ede werd modern door de komst van het leger.” De herontwikkeling van de kazerneterreinen noemt hij “goudplichtig aan de vroegere functie”.
Die band leeft nog altijd voort, zegt hij. Van de luchtlandingen in september tot de ondersteuning door studenten bij herdenkingen: “Die voelen de verbondenheid met het leger, maar ook met de veteranen die hier komen.”
De fascinatie die De Pater als kind had voor het leger, is inmiddels veranderd in bestuurlijke overtuiging. “Ik moet als vertegenwoordiger van de regio ook kritisch zijn op de effecten van Defensie en de nare kanten, geluidsoverlast en noem maar op. Maar die betovering voor het leger als kind is nu goed bruikbaar in het huidige werk.”
Wat vind jij? Moet Ede weer een garnizoensstad worden?
Marc van der Woude
Gevoelsmatig heb ik zoiets van, dit is de volgende flater van De Pater. Ik kan deze man ondertussen niet meer serieus nemen. Dus Defensie moet terug naar Ede, misschien dat de ENKA dan ook weer open gaat?
Ik sta er opzich niet negatief tegenover, maar ook niet echt positief. Nederland is vrij vol, dus wellicht dat Europese samenwerking hier ook veel kan bijdragen?
Ik denk persoonlijk dat AI op deze manier gebruiken (gezicht van iemand plakken op iets anders) eigenlijk niet goed als ik eerlijk ben. Zoiets kan altijd een eigen leven gaan leiden.