Marc van der Woude
Gisteren meldde de Edese Vos dat het Kees van Lohuizenpark, een bijzonder planten- en vogelparadijs aan de Dwarsweg, moet verdwijnen voor een nieuwe rioolzuiveringsinstallatie. Maar wie hoopt dat het natuurgebied nog te redden is, komt bedrogen uit. Het waterschap heeft de bulldozers er al overheen laten gaan.
Als de Edese Vos op 30 april 2024 ter plaatse poolshoogte neemt zit de toegangspoort dicht. Een beheerder die in een bijgebouwtje zit te werken wil geen vragen beantwoorden. We moeten maar met het hoofdkantoor van het Waterschap Vallei en Veluwe in Apeldoorn bellen.
Gelukkig staat een stukje verderop het hek gewoon open en is de Edese Vos zo vrijpostig om toch maar een kijkje nemen op het terrein om zelf vast te kunnen stellen hoe het natuurgebied erbij ligt. Daar blijkt tot grote schrik en ontsteltenis dat het waterschap de bulldozers hun werk al heeft laten doen. Het hele natuurgebied is vernietigd. Het rijke glooiende grasland vol insecten is verdwenen, de vijver die boordevol kwakende kikkers zat is gedempt. Het is een trieste aanblik.
U bent hier niet welkom!
Er zijn twee grote bekkens geplaatst voor de nieuwe rioolwaterzuivering. De rest van het terrein wordt nog bebouwd. De oude brutalistische verdeeltoren staat er nog wel, deze is door de gemeente Ede gered. Maar de zeldzame bedreigde planten- en diersoorten zijn weg. Zijn ze verplaatst, ten onder gegaan of zelf uit ellende maar verhuisd?
Veel tijd om dat te overpeinzen is er niet. Een man met een helm heeft de Vos ontdekt. “Hallo, wat kom u hier doen? U bent hier niet welkom en mag hier niet zijn!” Hij kijkt heel boos. Vragen wil hij niet beantwoorden. De eerdere beheerder komt nu ook aangesneld om de journalist te manen het terrein te verlaten. “Er hangt een bordje verboden toegang voor onbevoegden,” bijt hij toe, terwijl hij onverbiddelijk naar de uitgang wijst.
Ineens stond er een bulldozer
Tegen het RWZI-terrein aan ligt een woning met een lommerrijke tuin. De bewoner, een man van begin 80, wil de Edese Vos wel te woord staan. “Er staan al twee nabezinkers,” weet hij te melden. De werkzaamheden zouden vorig jaar januari al zijn gestart. “Waar het Van Lohuizenpark was komt nu de uitbreiding. Vergistingstanks, een nieuw bedrijfsgebouw, een nieuw verwarmingsgebouw. We hebben de tekeningen en alles al gezien.”
Het Waterschap heeft de direct omwonenden aan de Dwarsweg geïnformeerd. Maar de rest van Ede weet van niets. “Wat raar,” vindt hij. “Zoiets zou toch in de krant moeten staan? Het bestaat al sinds 1995. Deze informatie zou gewoon openbaar moeten zijn, ze zetten toch ook een informatiebord bij de weg? Hier komen veel wandelaars en fietsers langs.” Hij vindt het jammer dat het Van Lohuizenpark verdwenen is. “Ineens stond er een bulldozer, en toen een hijskraan.”
Maar veel Edenaren wisten helemaal niet dat dit bijzondere natuurgebiedje tussen het spoor en de A30 überhaupt bestond. Goed zichtbaar was het niet vanaf de weg. De buurman heeft nog meegemaakt dat Kees van Lohuizen de vijver aanlegde. “Daarna kwamen er geregeld mensen van de Wageningen Universiteit om vleermuizen te tellen. Ze zullen toch wel een vergunning hebben gehad om het weg te halen?”
Het stinkding aan de Dwarsweg
Als de Edese Vos ter sprake komt weet hij meteen waar het over gaat. Een maat heeft hem erover verteld. “Jullie schrijven toch ook veel over dat stinkding?” Hij doelt op de biomassacentrale van het Warmtebedrijf 200 meter verderop. “Bij zuidwestenwind of drukkend weer, dan slaat dat hier neer. Dan staat die pijp weer zwarte rook te braken. En dan het gelul dat ze alleen sprokkelhout stoken. De vrachtwagens met de pellets komen hier gewoon door de straat rijden. Dan gaan ze het hek in en dan gaat het hek meteen weer dicht. De buurt is nog nooit uitgenodigd om even te komen kijken, het wordt volledig afgeschermd, heel geheimzinnig allemaal.”
Van de rioolzuivering heeft hij geen last. “Heel af en toe. Vroeger werd het gas nog wel eens afgefakkeld en dat rook je. Tegenwoordig wordt alles met luchtfilters afgezogen en gezuiverd, op een natuurlijke manier.”
Even Apeldoorn bellen
Terug bij het hek zijn twee oranjegele wagens van aannemer Pannekoek GWW gearriveerd. Ze sluiten het hek af, kennelijk getipt door de beheerder. Als de Edese Vos hen aanspreekt weten ze te melden dat ze al vanaf augustus vorig jaar voor de RWZI aan het werk zijn. Maar zodra het verdwenen natuurgebied ter sprake komt gaan de luikjes dicht. “Daar houd ik m’n mond over. Bel maar naar Apeldoorn,” is de boodschap.
Waardeer dit artikel met een donatie
Jurre van Breugel
Hoe moet je hier nou op reageren? Ik ga er van uit dat het Waterschap zich aan alle regels (wet natuurbescherming, kapvergunning, bemalingsvergunning, etc) hebben gehouden. Dat doet de overheid immers altijd. Dat het niet vrij toegankelijk is en dat jullie worden gesommeerd om weg te gaan betekent echt niet dat men wat te verbergen heeft. En… jullie zijn de enige die hier naar vragen. Dus…
Ja, hier is een politieke afweging gemaakt tussen het belang van de rioolzuivering (wat ook een duurzaamheidskwestie is) en dit natuurgebied. Dat de overheid zich lang niet altijd aan de eigen regels houdt weet iedereen, dus het is wel zinvol op dat te controleren. Er is op dit moment geen aanwijzing dat het niet volgens de regels is gegaan, en dat suggereren we ook niet.
Ik ben al vanaf eind januari met het Waterschap in gesprek en ik kan niet zeggen dat ik daar open en transparant de informatie krijg waar om is gevraagd. De reactie die ik kreeg was dat de besluitvorming over het natuurgebied nog niet definitief was, terwijl op dat moment al met de werkzaamheden was begonnen. Wanneer die besluitvorming wél plaats zou vinden wilden ze niet zeggen. In de communicatie vanuit het Waterschap (bouwbord, publieksinformatie op de website) wordt verkondigd wat ze gaan doen en waarom dat goed is. Er wordt met geen woord gerept over het verdwijnen van een kostbaar natuurgebied.
En dat is wel een patroon in de overheidscommunicatie: er worden halve waarheden verteld, en het is kennelijk aan onderzoeksjournalisten en kritische burgers om ook de andere helft te ontdekken en te vertellen. Het zou wel zo eerlijk zijn als de overheid pro-actief meteen het hele vertaal vertelde.
Je kunt je afvragen waarom dit zo wordt gedaan. Mijn indruk: ze zitten niet op vertraging te wachten, bijv. doordat natuurgroepen er lucht van krijgen en procedures gaan beginnen.
Even een snelle blik in het bestemmingsplan geeft aan dat het een bedrijfsbestemming heeft voor de rioolwaterzuivering en dus niet is bestemd als natuur. Ruimtelijk is het dus mogelijk om daar uit te breiden.
Klopt. Het is allemaal volgens de regeltjes. Zoals in het eerste artikel is uitgelegd was het ’tijdelijke natuur’: https://edesevos.nl/kees-van-lohuizenpark-wordt-opgeofferd-voor-nieuwe-rioolwaterzuivering/