Marc van der Woude
Morgenavond debatteert de Edese gemeenteraad over het Warmtebedrijf Ede en wethouder Arnold Versteeg, die de raad verkeerd hebben geïnformeerd over de certificering van biomassa. De situatie wordt nog gevoeliger nu blijkt dat SGP-lid Wilhelm Doeleman, voormalig fractiesecretaris van de partij, betrokken was bij het schrijven van de brief van het Warmtebedrijf aan Versteeg.
Het was Douwe Meijer van Ede Dorp die op Twitter onthulde dat de brief die CEO Valentijn Kleijnen aan Versteeg stuurde, niet door hemzelf is geschreven. In de documenteigenschappen stonden namelijk de namen van Alec Breunesse, consultant en lobbyist voor het Warmtebedrijf, en Wilhelm Doeleman, strategisch adviseur bij PDR in Ede.
Bekende gezichten in crisistijd
Breunesse wordt al jarenlang ingehuurd door het Warmtebedrijf Ede om politieke problemen op te lossen. Hij voerde op 13 juni namens het bedrijf het woord in de gemeenteraad, maar dat optreden liep uit op een fiasco. Ook Doeleman is geen onbekende in crisistijd. Al jaren adviseert hij het Warmtebedrijf, vooral bij gevoelige kwesties. Vijf jaar geleden verdedigde hij het bedrijf publiekelijk toen er kritiek kwam op de uitstoot van de biomassacentrale aan de Geerweg. Destijds zei hij: “Als je het hebt over de betaalbaarheid van de energietransitie, dan heb je biomassa gewoon nodig. Anders kan de gemiddelde Nederlander dat niet betalen.”
Nu schrijft Doeleman dus ook mee aan politieke brieven van CEO Kleijnen. Wat deze situatie bijzonder maakt, is dat hij tot maart 2022 fractiesecretaris van de SGP Ede was. Een SGP’er die de CEO van een omstreden bedrijf adviseert over hoe hij een SGP-wethouder het beste kan informeren, roept de vraag op of hier dan sprake is van belangenverstrengeling.
Doeleman: ‘Geen belangenverstrengeling’
Als de Edese Vos Doeleman belt voor opheldering, bevestigt hij dat hij betrokken was bij het opstellen van de brief. “Ja, wij adviseren veel klanten, waaronder het Warmtebedrijf Ede. Toen vorige week bleek dat 13% van de biomassa niet onder de NTA8080-certificering viel, heb ik het bedrijf geadviseerd om openheid van zaken te geven. Ze hebben hierover ook een gesprek gehad met wethouder Versteeg.”
Over de schijn van belangenverstrengeling vanwege zijn SGP-achtergrond zegt Doeleman: “Sinds maart 2022 ben ik geen onderdeel meer van de fractie en heb ik geen politieke betrokkenheid meer.”
Doeleman was echter vóór die tijd zowel fractiesecretaris van de SGP als strategisch adviseur van het Warmtebedrijf. Hij erkent dat hij in die periode beide rollen vervulde: “Ik was fractiesecretaris van 2019 tot 2022, maar dat is een ondersteunende functie zonder inzage in gemeentelijke stukken. Die petten kon ik goed scheiden.”
Toch blijft de vraag of het, gezien zijn SGP-affiliatie, niet verstandiger was geweest als Doeleman deze klus aan een collega had overgelaten. “Mijn collega Peter Pors heeft de lead op het dossier van het Warmtebedrijf. Ik voer vooral ondersteunende werkzaamheden uit,” aldus Doeleman.
De gebrekkige communicatie van het Warmtebedrijf met de pers en inwoners is al langer een punt van kritiek. De Edese Vos krijgt al geruime tijd geen enkele medewerking van het bedrijf. Doeleman zegt dit probleem intern vaker aan te kaarten: “We adviseren het Warmtebedrijf altijd om transparant te communiceren, zeker gezien hun publieke functie. Maar uiteindelijk is het aan het bedrijf om die beslissing te nemen.”
Kentering in de houding van de SGP
De relatie tussen de SGP en het Warmtebedrijf is jarenlang nauw geweest. Tijdens de collegeperiode van 2010-2014 was het SGP-wethouder Breunis van de Weerd die Kleijnen binnenhaalde voor het warmtenet in Ede. Destijds voelde de partij zich verantwoordelijk voor het succes van het project. Toch is de houding van de SGP in de loop der jaren veranderd. Fractievoorzitter Gerrit Flier gaf eerder aan: “Die monopoliepositie zit ons ook niet helemaal lekker, maar we mogen in Ede best blij zijn met een van de meest groene warmtenetten van Nederland.”
Nu lijkt de steun echter te wankelen. De woordvoerder van wethouder Versteeg stelde vandaag in een mail aan de Edese Vos: “We hebben geconcludeerd dat we niet meer kunnen samenwerken met het Warmtebedrijf. Deze recente gebeurtenissen bevestigen dat besluit.”
De Gelderlander meldde gisteren dat Versteeg, ondanks zijn ‘politieke doodzonde’, het onjuist informeren van de raad, waarschijnlijk kan blijven zitten. Volgens ingewijden zou zijn positie niet ter discussie staan, ondanks het spoeddebat. “Versteeg wordt omschreven als een integere wethouder die – wellicht iets te goedgelovig – verkeerd geïnformeerd werd door het Warmtebedrijf,” aldus de krant.
Het lastige biomassadossier
De niet-transparante herkomst van biomassa is een landelijk probleem dat in elke gemeente waar biomassacentrales staan te ronken speelt. Meerdere journalisten zijn er in hun onderzoek op vastgelopen. Zo ook Fleur Bubbert, scheidend journalist bij Bureau Spotlight. Ze noemt haar poging de herkomst van de Edese biomassa te achterhalen in een recente nieuwsbrief haar ‘journalistieke dieptepunt’.
Bureau Spotlight was als studentenproject niet opgewassen tegen het Warmtebedrijf en werd door de communicatieafdeling, met wat hulp van Doeleman, subtiel voor de eigen doelen ingezet. Zo belandde een artikel van Bubbert zelfs op de website van het Warmtebedrijf, dat enthousiast berichtte hoe de journaliste het hele PR-verhaal had overgenomen.
De Edese Vos is er wel in geslaagd om verder te komen in dit onderzoek en hoopt binnenkort nieuwe onthullingen te publiceren.
Edese Vos
Zoals ik al eens gesteld heb, en nu wederom bevestigd zie, nemen onze “mannenbroeders” het wel heel erg goedgelovig op voor dit vermaledijde warmtebedrijf. Zou er nu niet eenmaal iemand van deze MANNEN z’n verantwoording durven nemen, en doorpakken of zijn ze net zoals normale mensen?
Misschien heel kort door de bocht gedacht maar we zouden de stekker uit het warmtebedrijf moeten trekken. Het bedrijf zorgt slechts voor ellende, bij storingen geven ze van alles en nog wat de schuld behalve zichzelf, een rapport van de GGD wordt afgedaan als niet waar, aangesloten huishoudens hebben nog nooit zo’n grote rekening voor energie gehad voor ze werden aangesloten. Iets positiefs? Geen idee, zelfs de houtstook is niet zo groen en milieuvriendelijk als men doet geloven. Het zou de wethouder sieren als hij de eer aan zichzelf houdt en opstapt… maar ja je zult toch fouten moeten toegeven dat is een dingetje waar men in de politiek niet zo goed mee om kan gaan.
De wethouder iets te goed gelovig? Flink understatement lijkt mij zo. Gelovig is hij vast en zeker en dat mag. Maar hij zal toch nu de consequenties moeten trekken van zijn goedgelovigheid. De gemeenteraad bewust foutief informeren is reden genoeg om op te stappen.
Kleine nuance: Er is op dit moment geen aanwijzing dat Versteeg de raad *bewust* foutief heeft geïnformeerd. De kern van het probleem is dat de informatiepositie van de gemeente niet sterk is en de wethouder dus sterk leunt op wat het Warmtebedrijf hem vertelt. Dat neemt hij voor waar aan. Als wethouder kun je niet naïef zijn, want je bent wel politiek verantwoordelijk. Daar zit de crux.
Dus toch die goed gelovigheid!