Marc van der Woude
Oud-wethouder Leon Meijer ontvangt na zijn vertrek uit de gemeente Ede bijna €192.000 aan wachtgeld. Dit bedrag, bedoeld als aanvulling op zijn parttime salaris, leidde tot verontwaardigde reacties. De gemeente weigert de details van de regeling openbaar te maken.
Meijer, wethouder van de ChristenUnie, stapte eind vorig jaar op om parttime in Den Haag te gaan werken. De compensatie voor zijn lagere salaris, een wachtgeldregeling van €192.000, leverde op social media veel boze reacties op.
Hoewel het wettelijk mag, roept het morele bezwaren op. Meijer nam immers zelf ontslag en koos voor een parttime baan, waardoor de gemeente Ede nu moet bijleggen. Critici zien dit als een manier om de periode tot zijn pensioen gemakkelijk te overbruggen.
Gemeente ontwijkt beantwoording vragen
De Edese Vos heeft de gemeente Ede om opheldering gevraagd. Monique Wulfers, voormalig woordvoerder van Meijer en nu woordvoerder van wethouder Bram van der Beek (ook ChristenUnie), bevestigde dat de voorziening van bijna twee ton bedoeld is als aanvulling op Meijers huidige salaris in Den Haag. Op onze vraag om een specificatie van het wachtgeldsommetje, bleef een antwoord echter uit.
Toen we na drie tot vier weken publiceerden wat we wisten, reageerde Wulfers: “Aangezien het artikel reeds gepubliceerd is, zie ik geen reden meer om de openstaande vragen nog te beantwoorden.”
Dit lijkt een poging om de vragen te ontwijken, door de publicatie van het artikel als excuus te gebruiken. De Edese Vos houdt echter vast aan haar vragen en bepaalt zelf wanneer en hoe ze over iets publiceert. In een vervolgmail hebben we aangegeven dat, indien geen antwoord volgt, wij een Woo-verzoek zouden indienen om de benodigde informatie alsnog op te vragen.
Dit werd door Wulfers bestempeld als een ‘dreigement’. Ze schreef: “De verantwoording van de gemeenschappelijke middelen tref je in de jaarrekening. Veel succes.” In die jaarrekening wordt echter niets specifiek toegelicht over het wachtgeld, waardoor inwoners in het duister blijven tasten.
Resultaten Woo-verzoek
De overheid hoort in beginsel transparant te zijn. Inwoners hebben het recht om te weten hoe hun bestuurders met gemeenschappelijke middelen omgaan. In ons Woo-verzoek hebben we daarom de volgende informatie opgevraagd:
- Alle correspondentie over het vertrek van Leon Meijer, de afspraken rondom zijn wachtgeld en de gemeentelijke onderscheiding die hij ontving, tussen 1 oktober 2023 en 19 augustus 2024.
- Een exact overzicht van het aan Meijer uitgekeerde wachtgeld.
Wat wij terugkregen? Slechts zeven documenten. Twee korte formele e-mails bevestigen dat Meijer direct na zijn afscheid in Ede aan de slag ging in Den Haag. Daarnaast waren er drie documenten over de toekenning van een gemeentelijke onderscheiding aan Meijer voor zijn verdiensten in de Edese politiek. De meest relevante informatie, een specificatie van het wachtgeld, was echter volledig zwartgelakt (of beter: grijsgelakt).
De jurist van de gemeente Ede gaf als reden: “Informatie over de hoogte van het wachtgeld van een individuele oud-bestuurder maken wij niet openbaar. Dit baseren wij op uitspraken van de hoogste bestuursrechter over de bescherming van de persoonlijke levenssfeer.”
Hoe zoekt de gemeente naar documenten voor een Woo-verzoek?
Uit de brief van de Woo-jurist: “Als wij een Woo-verzoek ontvangen, zoeken wij naar beschikbare informatie door:
– medewerkers van relevante afdelingen te benaderen;
– het gemeentelijk archief te raadplegen;
– informatie op te vragen uit gemeentelijke applicaties;
– betrokken ambtenaren te vragen om relevante e-mails, Whatsapp- en SMS-berichten.
Het lijkt onwaarschijnlijk dat dit alles is wat er is uitgewisseld rondom het vertrek van Meijer. Medewerkers zoals zijn woordvoerder en secretaresse komen in de documenten geheel niet voor. Mogelijk heeft een deel van de communicatie mondeling plaatsgevonden.
We vroegen de Woo-jurist of dit echt alles is. Het antwoord: “Wij weten zeker dat dit alles is.” Het blijft twijfelachtig, maar de kans dat we de ontbrekende informatie, waaronder de specificatie van het wachtgeld, alsnog ontvangen, lijkt klein.
Conclusie
Op basis van de eerdere bevestiging van de gemeente dat dit bedrag een reservering voor Meijer is op basis van zijn aanstelling in Den Haag, en het feit dat dit bedrag ook in de nieuwe programmarekening als reservering is opgenomen, kunnen we in ieder geval vaststellen dat de €192.000 klopt en stukje bij beetje naar de bankrekening van Leon Meijer zal verhuizen. Vraag blijft wel of dit moreel verdedigbaar is en waarom de gemeente zo terughoudend is met het bieden van transparantie over deze zaak.
Edese Vos
Dit zaakje stinkt ongelooflijk. Eigenlijk is het zo dat al mijn vooroordelen jegens geloof en politiek, wat m.i niet verenigbaar is, worden bevestigd. Ook mijn vooroordeel tegen de gemeente Ede als bestuurlijke macht wordt 100% bevestigd. Ik kan er persoonlijk niks aan doen. Ben alleen blij dat jullie hier induiken. Maar het is diep diep en diep droevig.
En zo volgt het beleid in Ede het landelijk beleid, totaal onbetrouwbaar en met achterkamertjes. Nieuwe politiek, laat me niet lachen, gewoon slechte wijn in oude zakken!
Als de gemeente vindt dat het moreel verdedigbaar is moet m.i. er volledige transparantie zijn. En dus niet slechts een paar documenten geven waarin een deel is weggelakt. Goed dat jullie hierin duiken!
Goed bezig Edese Vos! Eigenlijk is het systeem krom. Meijer besluit zelf te vertrekken omdat hij een andere baan heeft. Maar ontvangt vervolgens wel wachtgeld. Dat is uiteindelijk niet juist. Als ik zelf mijn baan op zeg krijg ik ook geen WW. Vervolgens is de gemeente er ook niet open over omdat ze bang zijn voor de ophef. In een ander land zouden we hier met een belerend vingertje en een woord met de C gebruiken. Het eindigt op ie.
Goed dat dit aangepakt wordt en onbegrijpelijk dat de gemeente met informatie aan haar burgers zo omgaat. Hierdoor is de geur dat het niet klopt versterkt.
Dit moet inderdaad uitgezocht, aangepakt en beperkt worden. Dit mag geen kapstok zijn voor navolging. ChristenUnie steunt kennelijk dit beleid.
Er is een wettelijke regeling en een recht voor oud-bestuurders. Daar kun je het mee eens zijn of niet maar wat Ede Meijer uitkeert lijkt toch gewoon binnen dat recht te vallen? Dan hoef je Meijer niet aan te vallen maar zou je een algemeen vraagstuk aan de kaak kunnen stellen.
Het bedrag verklaart zich simpel door het voormalige salaris en de duur van de regeling. Als we elke directeur van een bedrijf hier ook gaan bespreken die met ons klantengeld een oprotpremie krijgt (als je die info überhaupt zou krijgen) dan heb je wel een stevige rubriek te pakken.
Een antwoord op het moreel dilemma wordt ook niet gegeven. Het leidt alleen tot een veroordeling op vage gronden.
Niet alles wat wettelijk mag is ook moreel juist. Daar gaat het maatschappelijk gesprek over. Wachtgeldregelingen worden door de belastingbetaler en mensen die van veel minder rond moeten komen kritisch bekeken, en terecht. De regeling is veel rianter dan de WW en nooit bedoeld om baantjes hoppen te faciliteren, maar om politieke risico’s af te dekken. Daar is in het geval van Meijer geen sprake van. Hij stapte zelf op voor een parttime baantje in Den Haag.
Dat hier maatschappelijke ophef over is is niet nieuw: bij de financiële crisis lagen de bankiers met hun bonussen onder vuur. Zij kwamen ermee weg terwijl de samenleving de rekening betaalde. Dus ja, misschien wel een goed idee om zo’n stevige rubriek te beginnen. 😉
Nu is het een actie van één individueel persoon die iets doet wat waarschijnlijk juridisch gezien kan en mag, maar allesbehalve netjes is. Past ook in het geheel niet bij een partij (CU) die ik ervaar als zeer correct en integer.
In elke politieke partij gaan dingen goed en niet goed. Mensen blijven mensen. De test is dan hoe er met integriteitskwesties wordt omgegaan. Wordt het gesprek eerlijk gevoerd en mensen en protocollen waar nuttig en nodig bijgestuurd, of wordt het gedoogd of afgedekt? Tot nog toe is ook de ChristenUnie niet erg van de transparantie en reflectie.
Natuurlijk heeft de Edese Vos deze wachtgeldkwestie ook voorgelegd aan de partij. De vragen aan fractieleider Arie Barendrecht:
– Wat was de echte reden van het voortijdige vertrek van Leon Meijer?
Barendrecht wilde hier niet op ingaan en verwees naar het persbericht van de gemeente. Hierin wordt Meijer als volgt geciteerd: “In mijn carrière wissel ik na 7 à 8 jaar van baan. Daag ik mezelf opnieuw uit in een andere omgeving. In deze baan heb ik dat langer gedaan, maar ook als wethouder moet je na verloop van tijd plaats maken voor een ander. En ik doe dat het liefst op een moment dat ze het jammer vinden dat je gaat.” Hieruit kun je in ieder geval afleiden dat hij om loopbaanredenen is vertrokken. Het is te doen gebruikelijk dat wethouders hun termijn volmaken en bij verkiezingen wisselen. Ook hier: het mag wel, maar slechts 6 procent van de lezers van de Edese Vos vindt het moreel acceptabel, zo blijkt uit onze poll.
– Wat vindt de fractieleider van de ChristenUnie ervan dat de wethouder voortijdig is opgestapt, parttime is gaan werken en de gemeente voor het wachtgeld laat opdraaien?
Deze vraag is volledig genegeerd.
De volgende vragen zijn voorgelegd aan het landelijk bestuur van de ChristenUnie, waar Leon Meijer deel vanuit maakt:
– Vindt het bestuur van de ChristenUnie het acceptabel dat een van haar bestuursleden op deze wijze gebruik maakt van de wachtgeldregeling? Waarom wel of niet?
– Is het bestuur van de ChristenUnie voornemens dit gebruik aan te spreken?
– Hoe reflecteert u hierop in het licht van uw gedragscode?
Een antwoord is vooralsnog uitgebleven, maar kan nog komen. Dan melden we dat.
Te gek voor woorden. Het openhouden van de brandweerkazerne kost €.200.000 dat willen de wijze heren niet en kost teveel, terwijl het burgerbelang is. Wel krijgt een falende wethouder die ons miljoenen heeft gekost €.190.000 mee.
Goed bezig Edese Vos! Grote schande dat de gemeente hier zo geheimzinnig over doet. Helaas zijn we dat wel van ze gewend. Ondanks dat het binnen de (belachelijke) regels is moet Meijer zich ook kapot schamen. Beroving is het!
Het debat rond de wachtgeldregeling van oud-wethouder Leon Meijer roept begrijpelijk emotie en discussie op, maar het is belangrijk om de kwestie in perspectief te plaatsen en zorgvuldig te beoordelen.
Wachtgeldregelingen voor wethouders zijn wettelijk vastgelegd om te voorkomen dat zij vanwege inkomensoverwegingen blijven aanhouden in een functie die om wat voor reden dan ook niet meer passend is. Dit principe waarborgt politieke onafhankelijkheid en voorkomt situaties waarin persoonlijke financiële druk de bestuurlijke integriteit zou kunnen aantasten. Zoals algemeen bekend mag worden gesteld is de functie van wethouder loeizwaar en blijken 4 op de 10 wethouders vroegtijdig te moeten afhaken. Een wethouder is geen gewone werknemer en heeft verder geen enkele arbeidsrechtelijke bescherming.
De regels rondom wachtgeld zijn in de afgelopen jaren meerdere keren aangepast en versoberd. Het is dan ook niet eerlijk of productief om een moreel oordeel over een regeling te projecteren op een individu dat hiervan gebruikmaakt. Eventuele onvrede hierover zou gericht moeten zijn op de regeling zelf, niet op een persoon die zich aan de wet houdt.
De vergelijking tussen wachtgeldregelingen en bonussen voor bankiers gaat volledig mank. Bonussen zijn vaak prestatiegebonden (maar inderdaad nogal eens excessief) en hebben geen sociale vangnetfunctie. Wachtgeld dient juist als een tijdelijke inkomensvoorziening met verplichtingen zoals sollicitatie- en begeleidingsplichten. Dit zijn wezenlijk andere grootheden.
Het genoemde bedrag van €192.000 betreft een maximale reservering over meerdere jaren en niet een vaststaand bedrag dat volledig zal worden uitgekeerd. Het bedrag is een schatting over een langere periode en kan, afhankelijk van toekomstige inkomsten van Meijer, (deels) onbenut blijven. Begrotingstechnisch moet de financiële afdeling van de gemeente met een meest pessimistisch scenario rekening houden. Het presenteren van dit bedrag als een vaststaand feit schept een onvolledig beeld.
Meijer is verplicht om actief te solliciteren, een proces dat wordt gecontroleerd door een onafhankelijk bureau. Dit toont aan dat de regeling geen blanco cheque is, maar een goed gereguleerde ondersteuning om herintreding op de arbeidsmarkt te bevorderen.
Hoewel de journalist suggereert dat de gemeente niet transparant is, liggen de regels rond wachtgeld en privacy wettelijk vast. Gemeenten zijn gebonden aan juridische kaders die persoonlijke informatie van oud-bestuurders beschermen. Deze kaders zijn openbaar en eenvoudig te raadplegen, waardoor een kostbare WOO-procedure onnodig is. Zie: https://wetten.overheid.nl/BWBR0002691/2023-07-01/0#AfdelingVijfde
Er bestaat een reële kans dat Meijer aanvullende inkomsten genereert uit een tweede baan. Hierdoor zou het gereserveerde bedrag aanzienlijk lager kunnen uitvallen. Dit aspect wordt in uw berichtgeving onvoldoende belicht.
Hoewel discussies over wachtgeldregelingen gevoerd moeten worden, dienen deze zich te richten op de regels zelf en niet op organisaties en individuen die binnen de wet handelen.
De wachtgeldregeling, de spreiding en de reservering in de gemeentebegroting zijn uitgelegd in het eerste artikel, waarnaar in de inleiding wordt gelinkt: https://edesevos.nl/e192-000-wachtgeld-voor-oud-wethouder-leon-meijer/. In dat artikel zijn ook de linkjes naar de regeling opgenomen. Het is dus geen omissie, iedereen kan daar gewoon kennis van nemen. Ook is duidelijk gesteld dat de wijze waarop Meijer gebruik maakt van de wachtgeldregeling binnen de wet is.
Je suggereert dat het maatschappelijk debat puur over de regeling zou moeten gaan en niet over personen die er gebruik van maken. Dat is een wat theoretische scheiding. De praktijk is dat het gebruik van regelingen door personen juist dit gesprek voedt.
Je bent zelf wethouder in Ede geweest. Vind je het acceptabel dat een wethouder voortijdig vertrekt vanuit loopbaankansen (dus niet om politieke redenen)? Eerder hadden we Marije Eleveld die bestuurder bij BoEx in Utrecht wilde worden en vertrok. Geert Ritsema stapte op omdat hij er geen zin meer in had en naar eigen zeggen teveel werd tegengewerkt. En nu Leon Meijer die een parttime baan als adviseur neemt op een nogal bijzonder moment. Uit een lezerspoll van de Edese Vos blijkt dat maar 6 procent dit acceptabel vindt. Kiezers/inwoners verwachten van bestuurders dat zij verantwoordelijkheid nemen en de rit volmaken. Wissels doe je maar in verkiezingstijd. Hoe kijk jij hier tegenaan?
Wat betreft de transparantie van bestuur. Wij vragen nooit om persoonlijke informatie. De gemeente is gevraagd om na te gaan waar het verschil van ongeveer 3300 euro per maand in zit, om dit op te helderen. Dat kan prima binnen de kaders. Eerst was dat ook toegezegd, maar toen het artikel niet beviel is dat ingetrokken, en hebben we een Woo-onderzoek ingesteld. Als de woordvoerder haar afspraak gewoon was nagekomen, hadden deze kosten inderdaad voorkomen kunnen worden.
De ‘tweede baan’ hebben we uiteraard nagetrokken. Dit betreft een onbezoldigde functie. Vooralsnog is de volledige uitkering dus van kracht.
Leon Meijer kan dit ook zelf ophelderen, maar hij wilde niet meewerken aan wederhoor. Ook dat is een keuze, die helaas zelden goed werkt voor de beeldvorming.
Ik lees dit stuk en reactie met verbazing. Over de regeling kun je van mening verschillen maar hij is duidelijk en ook heeft de rechter al vaker duidelijk gemaakt dat details van uitkeringen tot de persoonlijke levenssfeer behoren. Je mag er dus alles van vinden, maar meer dan je al weet kom je toch niet achter. Heeft niks met achterkamers te maken, maar gewoon met een rechtsstaat die functioneert.
Wie bent u aan het verdedigen als ik vragen mag? Er wordt in dit artikel duidelijk aangegeven dat er binnen de kaders van de wet is gehandeld maar moreel omstreden is. Terechte verontwaardiging vindt ook het merendeel. Naar mijn mening geeft de gesloten houding van de gemeente extra brandstof aan de discussie.
Laat ik voorop stellen dat het goed is dat er een wachtgeldregeling is voor wethouders, die om politieke redenen moeten aftreden. Dit waarborgt onafhankelijkheid en zuiver bestuur. Wachtgeld voor wethouders die zelf de keuze maken om iets anders te willen gaan doen, lijkt mij minder vanzelfsprekend.
Nu weet ik niet of wethouder in Ede een fulltime time functie is, zo ja dan is het wel raar dat als iemand vrijwillig op een parttime functie solliciteert, het bedrag wordt aangevuld. Tenzij de intentie is om dit aan te vullen met andere (parttime) functies.
Maar waarom biedt Ede niet voor het resterende bedrag de wethouder een functie aan. Bijvoorbeeld beoordelaar van bezwaarschriften.
Overigens vind ik dat Ede de bedragen uitgekeerd aan (voormalig) bestuurders openbaar moet maken in de toelichting op de jaarrekening. Dit gebeurt met bestuurders in de particuliere sector ook.