Edese Vos is klaar met journalistiek jatwerk De Gelderlander

Regionaal dagblad de Gelderlander heeft zich grotendeels uit Ede en de Foodvalley teruggetrokken en neemt nu regelmatig scoops, onderwerpen en journalistiek onderzoek van de Edese Vos over. Echter zonder daarbij de gebruikelijke credits te vermelden.

Onze redactie heeft dit enige tijd aangezien en de Gelderlander hier diverse keren op aangesproken. Dit heeft helaas niet tot de gewenste verandering in aanpak geleid. Reden om hier nu aandacht aan te besteden.

Wat zegt de Code voor de Journalistiek?

Net als de Edese Vos zegt de Gelderlander zich te willen houden aan de Code voor de Journalistiek, een gedragscode voor journalisten die richtlijnen geeft voor wat goede en ethische journalistiek is. In deze Code staat onder meer het volgende:

• De journalist gaat zorgvuldig en integer te werk en geeft daarvan ook blijk in zijn berichtgeving door verantwoording af te leggen over zijn journalistieke methoden.
• De journalist die verwijst naar informatie van derden, door een ander medium als bron te noemen of door het aanbrengen van een hyperlink, doet dat openlijk en royaal.
• Bij het verzamelen, selecteren en bewerken van nieuws gaat de journalist fair te werk.

Deze Code is niet bindend en het staat een medium vrij hier haar eigen interpretatie aan te geven. De praktijk bij de Gelderlander (mogelijks zelfs DPG-breed) lijkt te zijn: zo min mogelijk credits geven aan andere journalistieke media (buiten het eigen concern) en geen links opnemen naar externe bronartikelen.

Liever concurreren dan samenwerken

Waar de Edese Vos het transparant meldt wanneer de bron van een onderzoeksverhaal een ander medium is, zoals in dit artikel over de Food Experience waarin wordt verwezen naar berichtgeving van de Gelderlander, doet de Gelderlander dit niet gelijkwaardig bij de Edese Vos.

Kennelijk ziet de Gelderlander de Edese Vos als concurrent en niet als mogelijke samenwerkingspartner. Dat vinden wij jammer, want we hebben hen samenwerking aangeboden omdat we zagen dat de Gelderlander steeds minder Edes nieuws plaatst in haar editie Vallei & Rivierenland. Daarin moet onze gemeente, in omvang de vierde stad van Gelderland, de schaarse ruimte delen met een hele regio.

Onze journalisten wonen en werken in de gemeente Ede en maken diepgravende journalistiek over voor inwoners relevante thema’s. Daar zou de Gelderlander haar voordeel mee kunnen doen. We zijn namelijk best gul als het gaat om overname van artikelen en samenwerken in onderzoek. Maar dan moet je je wel aan redelijke spelregels willen houden.

Vos met een ‘messiascomplex’

Helaas wil de krant dat niet. Zo zag verslaggever Job van Gasselt ons het spitwerk over het Smaakpark van Christian Weij doen, om vervolgens onze scoop in iets andere woorden over te schrijven, aangevuld met een paar ‘makkelijke telefoontjes’. Hij liet zich door zijn krant betalen voor wat in de basis ons werk was. Dat deed hij zonder bronvermelding en de link naar het onderzoek op de Edese Vos ontbrak helaas ook.

Van Gasselt was niet aanspreekbaar op deze werkwijze. Toen de Edese Vos hem belde gaf hij meteen toe het te hebben overgenomen en tweette zelfs als ‘goedmakertje’ dat wij de bron waren. Maar hij vond het niet nodig dit in zijn artikel te vermelden. Toen wij aangaven dit verkapt ‘jatwerk’ te vinden werd hij erg onvriendelijk – de Edese Vos zou ‘een messiascomplex’ hebben – en hij blockte ons op Twitter.

Creatief copycatten

Er volgden meer subtiele ‘overnames’. Artikelen die wel door eigen journalisten van de Gelderlander waren geschreven, maar waarin naar onze indruk creatief gecopycat was, en dat is strikt genomen geen schending van het auteursrecht. Op zich kunnen we daar ook prima mee leven als ze gewoon het zinnetje ‘naar aanleiding van berichtgeving van de Edese Vos’ zouden opnemen. Maar dat vertikt het dagblad. Stel je voor dat hun lezers erachter komen dat er inmiddels een journalistiek scherper en vasthoudender medium in Ede is en ze misschien overstappen?! 😉

Overstappen is trouwens best een goed idee. 💡

De Gelderlander is een dure krant en levert nauwelijks nog relevante berichten over Ede. Het is wellicht een idee om je abonnement op te zeggen en met die besparing de Edese Vos maandelijks of jaarlijks te steunen om diepgravende journalistiek over ontwikkelingen in Ede mogelijk te maken. Dan heb je de artikelen ook gegarandeerd als eerste in je mailbox en hoef je ze niet dagen later pas samengevat in de Gelderlander te lezen.

Rook en verdwenen postpakketjes

Zo verscheen acht dagen na ons artikel ‘Tientallen klachten overlast biocentrale Geerweg’ een bericht in de Gelderlander met vrijwel dezelfde strekking, alleen iets andere citaten van omwonenden. Het mag natuurlijk, maar wat voegt het dan nog toe? Het zou mooi zijn geweest als de Gelderlander dan verder onderzoek had gedaan naar het Warmtebedrijf Ede, maar daar heeft de krant geen capaciteit of prioriteit voor.

Eind maart was het weer raak. Drie dragen na ons artikel ‘Op Enka zijn honderden brieven en pakketjes verdwenen’ brachten journalisten van de Gelderlander hetzelfde verhaal in eigen bewoordingen en met een andere kop.

Een boze cafébaas

De eerste week van april nam journalist Suzanne de Winter de scoop van de Edese Vos over de aangifte van de NOS tegen een Edese cafébaas over in de Gelderlander, inclusief de meeste feiten en de citaten van de NOS-woordvoerder. De Edese Vos werd onderin het artikel genoemd, niet bovenin zoals te doen gebruikelijk bij de onthulling van een ander medium, en zonder link. Vervolgens werd het door landelijke media, waaronder het ANP, opgepikt en leek het net alsof de Gelderlander hiermee was gekomen.

Juridisch mag het allemaal. Je schrijft het in iets andere woorden op, belt zelf even met dezelfde NOS-woordvoerder en fietst er een obligaat citaatje van Verhulst in, maar het is onethisch. Haaiengedrag van een monopolistisch mediabedrijf dat zichzelf te groot vindt om de lokale journalisten die het echte werk doen fatsoenlijk de credits te gunnen, en tegelijkertijd zelf geen moeite wil doen om gedegen onderzoeksjournalistiek te leveren.

‘Jullie zijn maar drek’

Dat bleek ook toen de Edese Vos De Winter, voormalig redactiechef van de Vallei-editie en vroeger in Ede gestationeerd, maar eens belde. Ze reageerde ziedend, ontkende alles en verbrak abrupt de verbinding. Om nog geen minuut later terug te bellen en onze journalist de huid vol te schelden. Linken naar de Edese Vos zou niet nodig zijn, want vergeleken met de Gelderlander zijn wij maar “drek.” Ja, dat is dus letterlijk zo naar ons toegeschreeuwd.

Beste Gelderlander, het is fijn dat jullie een neus hebben voor goede journalistiek en ons daarom volgen, maar kunnen we afspreken dat jullie je wel houden aan de Code voor de Journalistiek, die voorschrijft dat je fair te werk gaat en openlijk en royaal credits geeft? Alvast bedankt!