Ede heeft een hitteplan, maar kan beter plannen op de kou

Met de warme temperaturen zouden we het bijna vergeten, maar veel gevaarlijker dan een hittegolf is… een koudegolf.

En aangezien die er door de klimaatopwarming steeds minder zullen zijn, wordt het leven in Nederland minder gevaarlijk, wat de temperatuur betreft. Wetenschappers verwachten dat een extreme koudegolf aan enkele tientallen hoogbejaarden in Ede het leven zal kosten. Terwijl het voor hen bij een extreme hittegolf wel meevalt. Dan blijft het aantal 85-plussers dat extra overlijdt omdat het zo extreem heet is, beperkt tot onder de tien.

In het Financieele Dagblad van 15 juli las ik over de ‘gevaarlijkste hoofdsteden bij extreme temperaturen’. Het ging vooral over de hitte, maar, stelt het artikel, kou kan tot veel meer slachtoffers leiden. Dat vond ik in deze verhitte tijden een verfrissende gedachte. Daarom zocht ik de cijfers eens op. Als ik ze goed begrijp, overlijden er in Madrid bij een extreme koudegolf acht keer zo veel mensen dan bij een extreme hittegolf. Het is nogal een verschil.

Onlangs besprak B&W Ede het ‘Lokaal Hitteplan Ede’. Het klimaat wordt er met de haren bijgesleept om ook Ede onder de nationale zorgdeken te leggen. Maar geen nood, een van de doelen van het plan is het vergroten van zelfredzaamheid. Ik zou denken, daar beginnen we toch al mee op de basisschool? Van mensen verantwoordelijke wezens te maken die zelf kunnen nadenken. Maar nee hoor, onze economisch niet-productieve bestuurs- en ambtenarenlaag verzint weer wat om zich druk over te maken. Wie schrijft, die blijft, nietwaar. In mijn nachtmerries zie ik de hittecoaches al klaar staan in de startblokken. Niet te hard rennen, hoor!

In de Atlas voor Gemeenten, editie 2023, komt Ede in een aantal lijstjes in de top-10 voor. Die lijstjes gaan vooral over natuur (veel) en gemiddelde rijkdom (relatief veel koopwoningen, weinig bijstandsgerechtigden). Daar mag nog een lijstje aan toegevoegd worden: bij een koudegolf staat Ede in de top van ‘veilige’ plaatsen. En dat zonder een ‘koudeplan’!

Wat me brengt op mijn laatste en belangrijkste punt. Dat Ede zorgt voor fatsoenlijke en voldoende opvang voor daklozen en kwetsbaren bij kou. In een brief van 3 november 2020 van B&W aan de gemeenteraad kom ik het woord ‘niet-rechthebbende dakloze’ tegen. Elk mens heeft met kou recht op een warme plek. Ede mag wat mij betreft strijden voor de beste positie op de ranglijst ‘veilig bij kou’.

Naschrift Edese Vos: Deze opiniërende column richt zich op de vraag welk beleid gewenst is voor de directe impact van een hitte- of koudegolf op kwetsbare mensen in Ede. Het klimaatprobleem is natuurlijk veel omvattender. Stijging van de temperatuur kan ingrijpende gevolgen hebben voor de leefbaarheid van onze planeet en daarmee voor de sterftecijfers op langere termijn.