Ede dorp of stad? Het verlossende antwoord

Het is een terugkerende discussie in Ede: is onze middelgrote gemeente nu een dorp of een stad?

Het college van B&W is er wel uit: Ede is allang geen Veluws heidedorp meer, maar een stad: een stad met internationale ambities op het gebied en food en cultuur. Daarom wordt er de komende jaren flink bijgebouwd en mag Ede in 2040 naar 150.000 inwoners groeien. Zelfs de Ginkelse Heide wordt aangepakt.

Hoe denken lezers van de Edese Vos daar over? Stadsuitbreiding is altijd een belangenafweging. Edenaren zijn erg gesteld op hun rust en natuur, op de overzichtelijke schaal van de gemeente. Maar ze vinden het ook belangrijk dat kun kinderen betaalbare woonruimte kunnen vinden en dat er economische ambities en culturele activiteiten zijn.

Moet Ede meer dorps of meer stads?

Daarom hebben we gepolld welk belang het zwaarst weegt. Allereerst de vraag of Ede meer dorps (links in de staafdiagram) of meer stads (rechts in het staafdiagram) moet worden.

Het sentiment is duidelijk: 52,5 procent, dus ruim de helft, wil dat Ede meer dorps wordt, en 20 procent vindt dat Ede meer stads moet worden. Het dorp wint. Maar… we zijn allang geen dorp meer. Ede is een middelgrote gemeente met ongeveer 80.000 inwoners in Ede stad en 40.000 in de ‘buitendorpen’, dus totaal 120.000 zielen. Nu zijn die dorpen nog wel dorps, maar voor 2/3 is Ede stad. Mocht je nog twijfelen: de uitgebreide argumenten waarom Ede echt een stad is vind je in de Atlas van Ede van geograaf Allard Bijlsma.

Onze poll is hooguit indicatief, niet representatief. Maar laten we aannemen dat ruim de helft van de Edenaren liever in een dorp woont, dan wonen ze dus niet op de goede plek. Verhuizen kunnen ze ook niet, want er zijn geen extra woningen in de dorpen, en als die er wel zouden zijn en half Ede verhuist daar naar toe, is het snel gedaan met het dorpse leven. Deze patstelling is niet te doorbreken, of je zou een Ik Vertrek-avontuur naar een dorpje in Frankrijk moeten ambiëren.

We zullen het dus moeten doen met wat nostalgische oude ansichtkaarten uit de tijd dat Ede nog een echt dorp was.

Hoe groot mag Ede groeien?

Het is onvermijdelijk dat Ede stadser wordt en groeit. Deze realiteitszin hebben de lezers van de Edese Vos ook wel. Want hoe dorps hun verlangen ook is, de meerderheid stemt wel vóór uitbreiding. De helft vindt een groei van 10 procent prima en voor een achtste mag dat wel 25 procent zijn. In totaal is ruim 2/3 voorstander van stadsuitbreiding.

Een metropool met het Binnenveld als park?

Maar daar zit wel een begrenzing op. De suggestie dat Ede, Wageningen en Veenendaal wel één stedelijk gebied kunnen worden met het Binnenveld als ‘stadspark’ wordt door een meerderheid van 67,5 procent resoluut afgewezen. Onbespreekbaar! Een kwart vindt dat juist een heel logische ontwikkeling. Wie A zegt moet ook B zeggen.

Ede hoofdstad van de Foodvalley?

Dan de hamvraag: mag het college claimen dat Ede de hoofdstad van de Foodvalley is? Slechts 10 procent steunt deze brutale ambitie. Een ruimer deel van 17,5 procent vindt dat Wageningen deze eer toekomt en de echte internationale foodstad is. Een meerderheid van 72,5 procent vindt het bestuurlijke gekkigheid: de Foodvalley heeft echt geen hoofdstad nodig.

Minder prestige, meer levenskwaliteit

Uit de opmerkingen die lezers achterlieten blijkt dat ze liever zien dat bestuurders hun ambitie richten op betere voorzieningen voor de eigen inwoners. Zoals betaalbare woningen, met de nadruk op betaalbaar. Een betere infrastructuur en openbaar vervoer. In plaats van een internationale foodvisie waarmee vooral grote bedrijven worden aangetrokken meer herenboerderijen en moestuinen voor de Edenaren zelf.

Als het gaat om het WFC en de Experience zijn er weinig positieve woorden. “Een miljoenen-verslindend project waar de inwoners van Ede helemaal geen belang of voordeel bij hebben,” aldus een respondent. “De Raad laat zich inpakken door de projecten-lobby en verzaakt haar rol voor de bewoners,” schrijft een ander.

“De ambities lijken vooral te ontstaan bij enkele wethouders. Grote plannen van kleine politici. Een integrale blik op wat er nodig is om al die inwoners ook een goed leven te geven ontbreekt.” Deze reactie vat het wel samen. Inwoners van Ede willen minder prestige, meer levenskwaliteit.