Marco te Brömmelstroet
In de loop der jaren hebben auto’s onze openbare ruimte overgenomen. Zo’n toe-eigening van de straat gebeurt meestal sluipenderwijs, zonder dat hierover een bewuste politieke afweging is gemaakt. Een voorbeeld hiervan is de Blokkenweg in Ede.
Het lijkt alsof de overheid niet echt een standpunt inneemt over deze kwestie en alleen maar technische oplossingen biedt. Maar eigenlijk gaat het hier om iets wat heel erg politiek is en waarbij verschillende meningen moeten worden gehoord.
Laten we eens naar de Blokkenweg in Ede kijken. Deze loopt parallel aan het spoor tussen Utrecht (west) en Arnhem (oost).
Deze weg is heel belangrijk als verbinding tussen twee onderdoorgangen die door inwoners worden gebruikt om te reizen tussen Ede-Zuid en Ede-centrum. De veelgebruikte spoorwegovergang bij de Kerkweg is anderhalf jaar geleden door de gemeente gesloten. Sinds de jaren tachtig is er een moestuincomplex tussen de weg en het spoor gebouwd, zodat ze gescheiden zijn van elkaar.
De weg werd gebouwd in de jaren 1920 en maakte deel uit van een kleine tuinstadwijk voor arbeiders van de ENKA-fabriek. De huizen, bedoeld voor witteboordenwerkers, waren relatief groot. Oorspronkelijk was de straat een grindweg met een wandelpad.
Auto’s waren er bijna niet.
Onderstaande foto, kijkend naar het oosten, is waarschijnlijk van vóór 1980. Het grindpad werd een brede (50 km/u) asfaltweg. Met twee kleine, verhoogde stoepen. De geschilderde driehoek waarschuwt automobilisten om af te remmen voor een oversteekplaats.
De grindweg is het domein geworden van het autoverkeer.
We maken een sprong in de tijd naar 2009 (Streetview). Er is weinig veranderd. Nieuw zijn de volkstuintjes aan de linkerkant waar bewoners voedsel kunnen verbouwen. De linker stoeprand lijkt verlaagd.
De rechte weg zet blijkbaar aan tot te hard rijden; we zien dat er ondiepe verkeersdrempels zijn aangebracht. De officiële maximumsnelheid is 30 km/u.
In 2009 zien we dat de meeste huizen een kleine garage achter het huis hebben en een oprit om een auto naast het huis te parkeren.
Sommige mensen parkeren hun auto op de stoep. Tegemoetkomend autoverkeer kan de rechter, verlaagde stoeprand gebruiken om ongehinderd te passeren.
In 2018 hebben verschillende huiseigenaren hun privétuin uitgebreid, zijn sommige garages schuurtjes geworden en zijn sommige woningen uitgebreid.
Kortom: huiseigenaren gebruiken hun privé-parkeerplaatsen ook voor andere dingen in plaats van alleen hun auto.
Hierdoor worden er meer auto’s tegen de stoep geparkeerd, langs de hele straat. De toename van het aantal en de breedte van de geparkeerde auto’s maakt de straat veel onoverzichtelijker. Voor automobilisten, maar ook voor fietsers.
Rijden wordt een voortdurend stressvol geschuifel.
Een manier om dit op te lossen is natuurlijk om ook een deel van de stoep te gebruiken voor het parkeren van auto’s. Deze foto uit 2020 laat zien hoe dit nog eens 40 centimeter van het trottoir afsnoept.
Al dit individuele gedrag wordt gedoogd door de lokale overheid en wordt zo de norm.
Dit is de Blokkenweg in 2020. Een zeer ongemakkelijke ervaring, vooral voor kwetsbare mensen of fietsers met kinderen. Een gevolg van individuele keuzes, zonder beleid om dit te voorkomen.
Deze belangrijke, relatief autoluwe verbinding is voor velen niet meer veilig.
Verkeerskundigen, ingehuurd door de gemeente, hebben het nu opgelost! Door een strook van 5 meter van de volkstuintjes weg te halen, en een eerste stuk fietssnelweg aan te leggen. Op het eerste gezicht een goede oplossing: comfortabel, glad en veilig vers asfalt.
Het haalt fietsers uit de Blokkenweg, met een omleiding en twee nieuwe gevarenpunten!
Je kunt nu zien wat het echt is:
👏 Het TOE-EIGENEN van volkstuintjes waar inwoners hun voedsel verbouwen.
👏 Omdat automobilisten de openbare ruimte mogen TOE-EIGENEN voor auto’s.
👏 En huiseigenaren privé parkeerruimte voor andere doeleinden kunnen TOE-EIGENEN.
Een kwestie voor de politiek!
Dit is Het Recht van de Snelste in de praktijk:
🐇 De manier waarop wordt omgegaan met de openbare ruimte is nu vooral gericht op technische oplossingen en lijkt niet zo politiek.
🐇 Dit gebeurt langzaam en stap voor stap.
🐇 Met resultaten die duidelijke winnaars en verliezers kent; sommige mensen zijn er blij mee en anderen juist niet.
🐢 Eigenlijk zou over deze geleidelijke toe-eigening veel meer gediscussieerd moeten worden in de politiek.
Edese Vos
Gastauteur
Marc van der Woude
En dan is er ook nog de zeer nabije toekomst: https://www.ede.nl/in-de-gemeente-ede/ede-in-ontwikkeling/verlengde-parkweg-eo#c4852
Op de specifieke tekening van de Blokkenweg zie ik geen parkeervakken ingetekend, alleen inritten naar de parkeervakken bij de woningen (https://www.ede.nl/fileadmin/ede.nl/Pdf-en/Tekening_Blokkenweg_-_deel_1.pdf). Wellicht iets voor de Edese Vos om een paar kritische vragen te stellen aangaande handhaving na herinrichting..?
Dat is een boeiende observatie! Geen parkeervakken, maar ook geen parkeerverbod wellicht? Dus het formeel legaliseren van de toe-eigening als de laatste logische stap?
Ik heb aan de Blokkenweg gewoond maar er was geen ruimte om de auto naast het huis te parkeren, te smal, de percelen van de huizen verschillen in de breedte, misschien omdat ze in 1920 nog geen lasers en waterpassen hadden… en amper auto’s. Misschien even in verdiepen voor je wat schrijft?
Kan zijn dat deze ruimte per woning verschilt, maar op de bijgevoegde beelden van Streetview zie je deze ruimte wel bij meerdere percelen. Het artikel gaat echter over iets anders: hoe toe-eigening van de publieke ruimte werkt.
Ik woon aan de Blokkenweg. Bij ons is er geen ruimte om de auto naast het huis te zetten. En van oorsprong zitten er geen schuren bij de woningen, daar moeten de bewoners zelf voor zorgen, dus het is zeker niet zo dat iedereen ook nog een garage heeft.