Wat deed de gemeente met onze mening?

De tevredenheid over verkeersveiligheid in Ede is in vier jaar tijd gekelderd van 57% naar 43%. Ook de waardering voor fietsroutes daalde fors: van 86% naar 70%. Dit blijkt uit de gemeentelijke enquête ‘Inwoners aan het Woord 2024’.

De gemeente peilde de mening van 4.200 willekeurig geselecteerde inwoners, waarvan er ruim 1.100 reageerden. Hoewel de gemeente de resultaten openbaar heeft gemaakt in een rapport, blijft onduidelijk hoe deze meningen daadwerkelijk het beleid beïnvloeden.

Minipodcast – Liever luisteren dan lezen? Deze AI-gegenereerde podcast is gebaseerd op onze onderzoeksjournalistiek en geverifieerd door de redactie. Een extra service van de Edese Vos.

Wat zeiden inwoners over Ede?

Het algemene beeld blijft overwegend positief: bijna driekwart van de ondervraagden (73%) zegt tevreden te zijn over Ede als woonplaats. Veel voorzieningen kunnen op brede waardering rekenen:

• Het sport- en recreatieaanbod scoort rond de 70% tevredenheid
• De gemeentelijke dienstverlening krijgt gemiddeld een 7,1

Toch zijn er duidelijke scheurtjes zichtbaar in dit positieve beeld. De algemene waardering daalt licht en negatieve associaties zoals ‘saai’, ‘sfeerloos’ of ‘slecht verkeersbeleid’ worden vaker genoemd dan voorheen.

Wat valt op aan het onderzoek?

Opvallend is dat juist onderwerpen waar eerder kritische geluiden over klonken, dit jaar niet meer zijn bevraagd:

• Voorzieningen voor kinderen, jongeren en ouderen – die eerder dalende tevredenheid lieten zien – ontbreken
• Ontmoetingsplekken en speelvoorzieningen, waarover inwoners eerder minder tevreden werden, komen niet terug
• Thema’s als voedsel en duurzaam consumeren zijn weggelaten, opmerkelijk voor een gemeente die zich als foodregio profileert

Dat het aantal basisscholen met een schooltuin in één jaar tijd is gehalveerd (volgens Ede in Cijfers), is een ontwikkeling waarover inwoners geen mening konden geven. Dit doet vermoeden dat er geen structurele aandacht is voor deze beleidsterreinen.

Vertrouwen en communicatie

Het onderzoek toont een gemengd beeld over het vertrouwen in de gemeente:

• 20% van de inwoners vindt dat de gemeente voldoende luistert naar hun mening
• Ongeveer 22% is het daar nadrukkelijk mee oneens
• De overige 60% kiest voor een neutrale positie of heeft geen mening, wat kan duiden op beperkte betrokkenheid bij gemeentezaken
• Het vertrouwen in het gemeentebestuur is licht gedaald; een derde heeft er (veel) vertrouwen in

Over de gemeentelijke communicatie zijn inwoners minder tevreden dan voorheen: 49% is tevreden, een afname ten opzichte van eerdere jaren.

De gemeentelijke pagina’s in Ede Stad blijken bovendien beperkt bereik te hebben:

• Vier op de tien inwoners leest het Gemeentenieuws nooit
• Onder jongeren tot 35 jaar leest slechts 6% de pagina’s
• In dorpen is het bereik hoger dan in de stad, maar ook daar vooral onder ouderen

Van mening naar beleid: waar blijft de link?

De centrale vraag blijft: wat doet de gemeente concreet met de mening van inwoners?

In de enquête kwamen gevoelige onderwerpen aan bod zoals bezuinigingen en belastingverhogingen. Zo blijkt dat inwoners weinig voelen voor belastingverhoging – behalve voor de toeristenbelasting. Maar welke andere keuzes wél draagvlak hebben, wordt niet duidelijk uitgewerkt.

Het rapport vermeldt dat de resultaten “input vormen voor de Programmabegroting en beleid”, maar hoe dat concreet gebeurt, blijft vaag. Voor jou als inwoner blijft daardoor onduidelijk of je mening daadwerkelijk invloed heeft op gemeentelijke keuzes.

Wat zegt de gemeente zelf?

In een reactie verklaart de gemeente dat niet alle thema’s zijn teruggekeerd omdat de vragenlijst anders te lang werd:

• Onderwerpen als speelplekken en ontmoetingsplekken zijn doorgeschoven naar de Veiligheids- en Leefbaarheidsmonitor van najaar 2025
• Voor het thema voedselbeleid gold dat het beleid nog in ontwikkeling was, waardoor het lastig was zinvolle vragen te stellen
• De resultaten over bezuinigingen en belastingverhogingen staan op pagina 43 van het rapport en “kunnen worden meegewogen” in de besluitvorming rond de Perspectiefnota 2026

Hoe kan het beter? Drie aanbevelingen

Je hebt als inwoner je mening gegeven. Maar om echte invloed te hebben, is meer nodig dan alleen een enquête:

1. Transparantie over invloed: De gemeente zou concreet moeten terugkoppelen welke beleidskeuzes zijn beïnvloed door de enquête en hoe
2. Consistente monitoring: Juist op thema’s waar de tevredenheid daalt, is blijvende monitoring cruciaal in plaats van het laten vervallen van vragen
3. Modernere communicatie: Om meer inwoners te bereiken, vooral jongeren, zijn nieuwe communicatiekanalen nodig naast het huis-aan-huisblad

Zolang de terugkoppeling vaag blijft, blijft burgerparticipatie eenrichtingsverkeer – en geen echt gesprek tussen jou als inwoner en het gemeentebestuur.

Dit artikel maakt deel uit van ons dossier ’toezicht op de burgerparticipatie’ en is mogelijk gemaakt met een financiële bijdrage vanuit het Mediafonds Ede.