Marc van der Woude
De nieuwe bebording op Landgoed Kernhem wordt als onnodig streng en ongastvrij ervaren. Wie heeft dit eigenlijk bedacht en wat vinden gebruikers ervan? Naast hondenbezitters roeren zich nu ook sportcoaches en andere recreanten.
Uit een Woo-uitvraag blijkt dat er geen chronologisch overzicht is van de besluitvorming rond de wijziging van de bebording. Wel is er een memo uit april 2024 waarin de aanpassing wordt besproken. In dat memo stelt een ambtenaar voor om de teksten op de borden aan te passen aan de standaard van Natuurmonumenten. Wethouder Van der Schans geeft hierop zijn akkoord. Er ligt geen formeel besluit door het college van B&W aan ten grondslag.
Een essentiële stap overgeslagen
Los van de vraag of zo’n aanpassing via B&W zou moeten lopen is het natuurlijk wel handig dat er bij een verandering rekening wordt gehouden met de groepen die momenteel gebruik maken van het landgoed. Deze essentiële stap lijkt echter te zijn overgeslagen.
De regels voor honden hebben we al in een eerder artikel besproken, dat laten we nu even liggen. De onduidelijke formulering ‘honden onder controle’ is vervangen door ‘verboden voor loslopende honden’. Maar er is meer uitgesloten. Zo moet voor ‘georganiseerde of bedrijfsmatige activiteiten’ schriftelijke toestemming bij de gemeente worden gevraagd. En het verbod om je ‘buiten wegen en paden’ te begeven betekent dat een balletje trappen of even chillen met familie of vrienden op het gras er ook niet meer inzit.
Na het ‘U bent van harte welkom’ volgen allerlei verboden, waarbij wordt afgesloten met de juridische formulering ‘Overigens verboden toegang’ onder Artikel 461 van het Wetboek van Strafrecht. Dit betekent in de praktijk dat alles wat niet expliciet is toegestaan, automatisch verboden is. Het idee achter deze toevoeging is dat handhavers gewoon kunnen optreden en niet met gebruikers in discussie hoeven. Maar in de praktijk roept het vooral irritatie en vragen op.
Niet meer sporten en picknicken
“Ede wil graag toeristen, maar overal waar je kijkt staan nu verbodsborden. Dit ziet er zeer ongastvrij uit,” aldus een inwoner. Een ander voegt toe: “Het lijkt alsof er vanachter een bureau een beslissing is genomen zonder na te denken over hoe inwoners en bezoekers dit landgoed echt gebruiken.”
Vooral het verbod op georganiseerde activiteiten zonder schriftelijke toestemming zorgt voor boosheid. Personal trainer Karin Keijzer die sportactiviteiten in de buitenlucht aanbiedt, mailt de Edese Vos: “We worden steeds dikker en ongezonder, en nu wordt sporten in het park ontmoedigd. Hoe rijmt de gemeente dit met haar gezondheidsbeleid? In andere steden in Nederland en in Europa wordt volop zelfstandig of met een personal trainer buiten gesport in parken. Zo blijft het laagdrempelig voor iedereen om meer te gaan bewegen.”
Daarnaast lijkt de nieuwe bebording ook andere recreatieve activiteiten te beperken. Waar inwoners voorheen op mooie dagen konden picknicken of met vrienden op een kleedje in het gras konden zitten, lijkt dat nu niet meer toegestaan. “Moeten we straks op een bankje gaan zitten omdat zelfs een kleedje in het gras als een overtreding wordt gezien?” vraagt een inwoner zich af. Dit versterkt het gevoel dat de gemeente de menselijke maat uit het oog heeft verloren en dat het park op een manier wordt gereguleerd die haaks staat op het door inwoners gewenste gebruik.
Juridische logica versus menselijke maat
De wijziging heeft een praktische motivatie – uniforme regels, duidelijkheid voor handhavers – maar de uitvoering mist gevoel voor de maatschappelijke impact. Tot nu toe hebben politieke partijen zich nog niet openlijk uitgesproken over de maatregel, maar gezien de oplopende frustratie onder inwoners lijkt het een kwestie van tijd voordat dit onderwerp, samen met de opheffing van het losloopgebied de Drieberg, op de agenda van de gemeenteraad belandt.
De aanpak van de gemeente laat een spanning zien tussen juridische overwegingen en hoe beleid in de praktijk wordt ervaren. Waar ambtenaren denken aan juridische indekking en handhavingsmogelijkheden, zien inwoners een stapeling van verboden die hun dagelijks gebruik van het park onnodig beperken. De vraag is of deze aanpassing niet veel effectiever en gastvrijer had kunnen worden gecommuniceerd. Een simpele wijziging in toon – van verbodsbepalingen naar gedragsrichtlijnen – had al een wereld van verschil kunnen maken.
Dit contrast wordt extra scherp zichtbaar in de vergelijking met Natuurmonumenten. Daar kan men nog stellen dat het om particulier grondbezit gaat, met bijbehorende regels. Maar bij gemeentelijke terreinen verwachten inwoners een andere benadering. Wanneer de gemeente zich opstelt als een landgoedeigenaar die zonder overleg strikte voorschriften dicteert, botst dat met het publieke karakter van deze terreinen en roept het begrijpelijke weerstand op.
Opnieuw vernielingen van de bordjes
Helaas hebben enkele inwoners het heft in eigen hand genomen en de nieuwe bordjes vernield. Kennelijk had iemand nog een permanent marker en wat zwaar vuurwerk liggen. Eerder gebeurde dit ook al in het Edese Bos. Toen hing de gemeente wildcamera’s op om de dader in de kraag te vatten. Die wildcamera’s bleken net zo illegaal te zijn als het vandalisme.
Dit artikel maakt deel uit van ons dossier ‘toezicht op de burgerparticipatie’ en is mogelijk gemaakt met een financiële bijdrage vanuit het Mediafonds Ede.
Edese Vos
Laten ze gemeenteraadsleden verbieden om dure cadeaus aan te nemen zoals de ca 500 euro waard zijnde relatiekaarten van de Hoge Veluwe. Dan doet BenW wat nuttigs. Ben overigens ook benieuwd wat het NK wielrennen kost. Vorige keer was het 400000. Nu moeten ze het zonder politie doen vanwege de NATO top. Je zou haast denken dat dit voor een heel jaar alle BOA uren gaat kosten. Dus ondanks de bordjes kunnen we voluit in groepjes gaan sporten, gewoon wandelen, picknicken en honden uitlaten.
Wat hebben cadeaus en het NK te maken met het gebruik van de openbare ruimte waar het hier over gaat.
Dit is echt spijkers op laag water zoeken. Het zijn gewoon standaard bordjes van staatsbosbeheer. Die vind je overal. En bovendien is de natuur er om natuur te zijn. Recreeren en je -onnodige- honden uitlaten doe je maar in het stadspark of laat ze lekker schijten in je eigen achtertuin. Zie regelmatig mensen diep in het bos met hun hond los lopen en daar wordt ook nauwelijks tegen op getreden. Ga daar maar eens een artikel over schrijven.
Onnodige honden? Wie bepaalt wat onnodig is? De ene heeft kinderen, de ander kan ze misschien niet krijgen en neemt dan graag een hond. Kinderen schijten en vervuilen overigens veel meer dan een hond. En het gaat hier trouwens niet om het ‘schijten’ van de hond maar om het loslopen. Ook aan de lijn kan een hond nog gewoon zijn behoefte doen, gelukkig maar.
Hoe kunnen mensen nou rustig picknicken als anderen hun honden daar laten schijten?
En aan de vernielingen te zien waren het weer hondenliefhebbers die het verpest hebben.
Dat gebieden een publiek karakter hebben wil niet zeggen dat alles daar maar toestaan moet zijn, gewoon genieten van de rust kan ook voldoende zijn.
Hondenbezitters hebben over het algemeen geen zwaar vuurwerk in het schuurtje liggen.
Wie willen er allemaal gebruik maken van de openbare ruimte? Wandelaars, fietsers (gewone fietsers, MTB-ers en wielrenners), paardrijden en hondenbezitters. We hebben geen verbodsborden nodig maar elkaar als mensen de ruimte geven. Iedereen snapt dat je in een hondenlosloopgebied voorzichtig moet fietsen. Elke hondenbezitter snapt dat je voorzichtig moet zijn bij het oversteken van een MTB-parcours. Dus gun elkaar ruimte dan hebben we dit chagrijn niet nodig.
Er komen vast nog bordjes bij het park met een hele lijst aan activiteiten die wel op het gras zijn toegestaan…
Heel goed dat het ingeperkt wordt. Tegenwoordig zijn er tal van outdoorsport bedrijven die de publieke ruimte claimen zonder daar maar een euro aan bij te dragen.
Als dit onze problemen zijn, dan hebben we het goed in Nederland.
Een tegengeluid: dit is echt muggenziften. Dit was niet aangepast als er geen goede redenen voor waren. Honden aan de lijn is veel veiliger. Verder is Nederland een rechtstaat, met “gedragsaanwijzingen” en andere hippe teksten kom je nergens.
In het bestuursakkoord van dit college staat: We blijven investeren in onze basisinfrastructuur. We zorgen voor goede sportaccommodaties en mogelijkheden om te bewegen en sporten in de openbare ruimte. Taak van dit college: uitwerken van wat verstaan wordt onder sporten in de openbare ruimte!
Wat een mal bord. Het zal toch niet de bedoeling zijn om recreanten, die gezellig op hun kleedje zitten, te weigeren? Of kinderen die er gezellig spelen?
Los van de inhoud vraag ik me toch vooral af welke stagiair dit “memo” heeft geschreven en welke bestuurder op zo’n gebrekkig afgestemd stuk vervolgens zijn akkoord geeft? Dit komt toch sterk over als iemand die op maandagochtend iets vindt want dat zegt de boswachter, daar vervolgens met wat onduidelijke argumenten en zonder brede, juridische belangenafweging een onsamenhangend verhaaltje over schrijft, wat daarna (oke, aanname) zonder kritische tegenvragen op dinsdag wordt geaccordeerd.
“Wij doen dit niet goed”, “wij vinden dat”, “de burger weet niet wat de APV is”, “de boswachter vindt…”. Wie is “wij”? Binnen welk beleidskader vindt de beoordeling plaats? Wie zijn gekend in het adviestraject? Is dit een integrale visie?
Belachelijk niveau. Ik hoop toch niet (maar vrees het eigenlijk wel) dat dit tekenend is voor het algemene proces van besluitvorming binnen onze gemeente.
Ede, Ede, ambtenaren praat eens met je buren over wat jullie denken over de wereld en wat zij denken en zouden willen. Het opent misschien je ogen. Ik ben, helaas, niet erg optimistisch. Ik heb met Edese ambtenaren samengewerkt en ben verbijsterd over de paternalistische en wereldvreemde houding. Gelukkig zijn er ook hele goede ambtenaren met voeling met de maatschappij. Helaas zijn zij niet beleidsbepalend. Het doet me denken aan de Haagse kaasstolp waar ik een aantal jaren heb gewerkt. Zucht
Heel goed! Deze bordjes verschillen niet in wezenlijke mate van de alom bekende groenkleurige openstellingsborden. In een land dat steeds voller raakt en waar de vierkante meters steeds intensiever benut worden, zijn (duidelijke) regels en afspraken nodig. Dat is bijna inherent aan een complexe samenleving. Dat sommigen hier ‘jeuk’ van krijgen omdat ze zich voelen aangetast in hun vrijheid en/of eigenbelang is dan maar dikke pech. Je kunt niet iedereen tevredenstellen in het leven…