Speeltuin De Zanderij: Buurtinitiatief loopt vast in bureaucratie

Wat ooit begon als een sprankelend buurtinitiatief, lijkt nu te verzanden in bureaucratische stroperigheid van de gemeente Ede. Speeltuin De Zanderij aan de Nijverheidlaan, jarenlang draaiende gehouden door betrokken vrijwilligers, is sinds januari gesloten.

De oorzaak? Een eindeloze reeks vertragingen, gebrekkige communicatie en een gemeentelijke instantie die haar eigen procedures belangrijker lijkt te vinden dan de sociale samenhang in de wijk.

Vrijwilligers tussen hoop en wanhoop

De Zanderij heeft jarenlang gestreden om van de speeltuin weer een levendige ontmoetingsplek te maken. Onder leiding van het bestuur van de speeltuinvereniging werd het terrein omgetoverd tot een plek waar kinderen konden spelen en buurtbewoners elkaar ontmoetten. Maar het succesverhaal kende ook een keerzijde. Al snel bleek dat het kleine bestuur de taken nauwelijks kon bolwerken.

“We hebben al een half jaar na ons aantreden aangegeven dat we hulp nodig hadden,” vertelt secretaris Femke Akerboom. “Maar het duurde meer dan een jaar voordat er überhaupt schot in de zaak kwam.”

De speeltuinvereniging wilde het stokje overdragen. In september leek er eindelijk een oplossing in zicht, met plannen voor een soepele overdracht aan Malkander, de welzijnsorganisatie in Ede, per 1 januari 2025. Maar op het cruciale moment ging het mis.

De dag waarop alles vastliep

Op 6 januari zouden de sleutels worden overgedragen aan Malkander. De verwachting was dat de speeltuin direct zou blijven draaien. Maar in plaats daarvan liep het volledig spaak. De contactpersoon van het gemeentelijk vastgoed bleek vertrokken, en haar vervanger eiste dat het achterstallig onderhoud eerst op kosten van de vereniging zou worden hersteld – een eis die indruiste tegen eerdere afspraken.

“Daar stonden we dan, klaar voor de overdracht, en ineens moesten we de sleutels inleveren omdat het gebouw op antikraak werd gezet,” zegt Akerboom. “Er kwam een beveiligingsbedrijf met camera’s en alarmsystemen. Het voelde alsof we niet te vertrouwen waren.”

Vrijwilligers aan de zijlijn

De impact op de vrijwilligers is groot. Zonder toegang tot het gebouw kunnen ze niet werken. Geen toilet, geen koffie, geen plek om op te warmen tijdens koude middagen. “Vrijwilligers zijn de motor van zo’n initiatief. Maar als je ze buiten in de kou laat staan zonder faciliteiten, dan haken ze vanzelf af,” stelt Akerboom.

De speeltuin is sindsdien gesloten. Het gebouw blijft op slot, en de kinderen uit de wijk missen hun ontmoetingsplek. Deze week is de voorjaarsvakantie, maar de speeltuin zal nog niet weer open zijn.

Malkander: tussen hoop en onzekerheid

Bilal el Hassnaoui, jongerenwerker bij Malkander, die gepolst is voor de doorontwikkeling van de speeltuin, vindt de situatie ook ongemakkelijk. “We willen graag aan de slag, maar we wachten nog steeds op het fiat van de gemeente,” zegt hij. “Mijn rol begint pas echt als alles rond is.”

El Hassnaoui benadrukt het belang van plekken als De Zanderij voor jongeren in de wijk. “Ede heeft amper ontmoetingsplekken voor jongeren. We moeten vechten voor elke ruimte waar kinderen en jongeren zich veilig kunnen voelen en zich kunnen ontwikkelen. Maar door deze vertraging lopen we achter de feiten aan.”

Een klucht van bureaucratie

Wat vooral opvalt in dit dossier is het gebrek aan heldere communicatie tussen de betrokken partijen. Zowel Malkander als de speeltuinvereniging geven aan dat ze soms niet weten waar ze aan toe zijn. Afdelingen binnen de gemeente lijken langs elkaar heen te werken, en afspraken die eerder zijn gemaakt worden plots verworpen.

“Het is een eindeloze kastje-naar-de-muur-situatie,” verzucht Akerboom. “Je hebt maandenlange gesprekken, alles lijkt geregeld, en dan ineens begint het weer van voren af aan.”

Sociale samenhang onder druk

De sluiting van De Zanderij raakt meer dan alleen de vrijwilligers en de kinderen. Het project was een belangrijk ankerpunt voor de wijk, een plek waar sociale samenhang werd bevorderd. Nu dreigt deze band te verdwijnen.

“Hoe langer dit duurt, hoe groter de kans dat vrijwilligers afhaken en buurtbewoners zich niet meer betrokken voelen,” zegt Akerboom. “We hadden iets moois opgebouwd, en nu staat het allemaal op losse schroeven door bureaucratische onzin, waarbij ook heel eenvoudig andere keuzes gemaakt kunnen worden, door de buurt het vertrouwen terug te geven.”

Een gemiste kans voor buurtparticipatie

De casus van De Zanderij laat pijnlijk zien hoe goede bedoelingen en lokale betrokkenheid kunnen stranden op gemeentelijke traagheid en miscommunicatie. In een tijd waarin buurtparticipatie hoog op de agenda staat, voelt dit als een gemiste kans.

De vraag blijft: hoe kan een gemeente die inzet op sociale verbinding toestaan dat zo’n belangrijk buurtproject vastloopt? Voor de kinderen in Ede-Zuid en de vrijwilligers van De Zanderij is het antwoord simpel: ze willen gewoon hun speeltuin terug. Zonder poespas, zonder bureaucratie. Gewoon een plek waar je kunt spelen, ontmoeten en samen zijn.

De gemeente Ede is om een reactie gevraagd en heeft laten weten pas medio volgende week te kunnen reageren.

Dit artikel maakt deel uit van ons dossier ‘toezicht op de burgerparticipatie’ en is mogelijk gemaakt met een financiële bijdrage vanuit het Mediafonds Ede.