Edese ondernemer maakt zich hard voor recht op reparatie

Een mooie stap naar een meer circulaire economie: Europa wil het ‘recht op reparatie’ officieel vastleggen. En laat uitgerekend het kleine Ede hierin voorop lopen.

De Edese ondernemer Jan Post zag jaren geleden al de potentie van het repareren van het elektrische apparaten. Zijn Reparatiewinkel, eerst gevestigd aan de Verlengde Blokkenweg, nu aan de Achterdoelen in het centrum, werd een begrip. Is iets stuk, dan kun je daar terecht. Inmiddels runt hij de zaak samen met dochter Louise.

Post heeft een goed gevoel voor kansen in de markt. Toen het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat afgelopen najaar in elke gemeente in Nederland een ‘klimaatburgemeester’ wilde aanstellen, stak hij meteen zijn vinger op. Klimaatburgemeesters zijn ambassadeurs voor duurzaamheid. Inwoners die anderen in hun gemeente willen inspireren om de CO2-uitstoot terug te dringen.

Duurzaamheid is een mindset

Hij ziet dat mensen zich steeds meer bewust zijn van de noodzaak om duurzamer te leven. “Als je tien jaar geleden op een verjaardag vertelde dat je je tv had laten repareren, keken ze je aan van: ach wat zielig, hij kan geen nieuwe betalen. Nu is het: wat ben je goed bezig! Het is een andere mindset,” zegt Post in een bericht op Omroep Gelderland.

Fabrikanten werkten het repareren van apparaten lang tegen. “Ze willen eigenlijk dat je steeds een nieuw model koopt,” zegt Post. “Een fabrikant heeft ooit letterlijk tegen me gezegd: we willen het in elkaar stampen en de kostbare metalen eruit halen en dan bouwen we een nieuw apparaat. Dan gaat mijn bloed koken. Daarom heb ik in mijn winkel geen nieuwe producten. Het enige dat we doen, is repareren.”

Post praat ook met Tweede Kamerleden over duurzaamheid, want hij wil dat de btw van reparaties afgaat. “Als jij met een koffieapparaat komt dat nog best een tijd meekan, maar gerepareerd moet worden en die reparatie kost 100 euro, dan moet ik er 21 euro btw bovenop gooien. Terwijl je ook al btw betaald hebt toen je het kocht. Dat is raar.”

Right to repair

Gisteren was de Edese ondernemer opeens te zien in het NOS Journaal, in een item over het nieuwe Nationaal Reparateursregister dat reparatie van elektronica makkelijker moet maken. Nederland is het eerste Europese land dat zo’n register met alle gekwalificeerde reparatiebedrijven introduceert. Een stap in de strijd tegen de weggooicultuur, waar de Europese Commissie met de Ecodesign-richtlijn een einde aan wil maken. Als bestuurder van Techniek Nederland heeft Post daar samen met de TU Delft achter de schermen voor gelobbyd.

Brussel wil reparaties goedkoper en makkelijker maken, zodat mensen minder snel kiezen voor een nieuw product. “Als elektronische apparatuur wordt gerepareerd en langer meegaat, besparen we veel energie en verbruiken we minder schaarse grondstoffen. Daarnaast verkleinen we de afvalberg en dringen we de uitstoot van broeikasgassen terug,” zegt Doekle Terpstra, de voorzitter van Techniek Nederland.

Vorige maand deed de Europese Commissie het voorstel om het recht op reparatie voor consumenten uit te breiden, het zogeheten ‘right to repair’. Zowel binnen als buiten de wettelijke garantietermijn moeten reparaties van goederen daardoor gemakkelijker en goedkoper worden. In de hele Europese Unie wordt jaarlijks 35 miljoen ton aan afgedankte producten bij het afval gezet. Het laten repareren van spullen is makkelijker geworden doordat reserve-onderdelen beter beschikbaar zijn dan vroeger.

In deze reportage van XON legt Jan Post uit waarom het repareren van apparaten een goed idee is.