Edese Vos
Ede-Stad staat aan de vooravond van ingrijpende veranderingen, waaronder de bouw van flatgebouwen tot wel 70 meter hoog, de komst van hoogwaardig openbaar vervoer, en een flink aantal nieuwe voorzieningen. De wijken Kernhem, Veldhuizen, Rietkampen en Maandereng worden één nieuw stedelijk gebied: Valleistad.
Met name dit gebied wordt het toneel van grote investeringen. Waar voorheen vooral de oostkant van Ede profiteerde van nieuwbouw, komt nu de westkant aan bod. De hoofdwegen Keesomstraat en Kastelenlaan worden getransformeerd en omgedoopt tot de Valleilaan. Daarnaast wordt het Veldhuizerbos ontwikkeld tot een groot stadspark, ‘Westerpark’ of ‘Stadslandgoed Veldhuizen’. Bij het spoor Utrecht-Arnhem is de komst van een sprinterstation gepland. Aan de westkant van Ede kunnen de bedrijventerreinen tot 60 hectare uitbreiden.
Naast woningbouw is er ook aandacht voor infrastructuur. Het huidige centrumgebied van Ede zal zijn historische uitstraling behouden, waar de bouwhoogte niet boven die van de Oude Kerk mag uitkomen. Aan de oostkant, met name de Kazerneterreinen en ENKA, vindt verdere ontwikkeling plaats onder de noemer Veluwestad. De Kenniscampus wordt verdicht met extra bebouwing en parkeergarages. Sportvelden in Hoekelum worden verplaatst naar Bennekom, zodat er ruimte ontstaat voor nieuwe woningen in Ede-Stad.
Hoogbouw en verdichting
Een van de meest omstreden onderdelen van de plannen is de hoogbouw tot 70 meter, wat neerkomt op flatgebouwen van 23 verdiepingen. Ter vergelijking: de huidige hoogste flat in Ede, Veldzicht, is 42 meter hoog. Deze hoogbouw zal bestaan uit een mix van gezinsappartementen, collectieve woonvormen voor ouderen, lofts, en jongerenwoningen. Dit wordt aangeduid als ‘gestapelde woonconcepten’.
Hoogbouw heeft volgens de plannenmakers duidelijke voordelen. Door meer woningen en inwoners toe te voegen, ontstaat er extra draagvlak voor voorzieningen zoals winkels en openbaar vervoer. Dit zorgt ervoor dat winkels open kunnen blijven en busdiensten door kunnen gaan. Daarnaast creëert compact en gestapeld bouwen meer ruimte voor groen, wat bijdraagt aan een betere leefbaarheid en duurzaamheid. Het college verzekert dat de hoogbouw vanaf de Ginkelse Heide nauwelijks zichtbaar zal zijn.
De skyline van Ede ziet er in 2040 dan zo uit:
Toekomst van Ede
Het College van B&W deelde al in 2023 haar ambities met de Provincie Gelderland. Ede wil zich profileren als de hoofdstad van de Foodvalley, een stad met internationale allure die tegelijkertijd de Veluwse waarden omarmt.
Deze maand wordt de Contourennotitie Ontwikkelkader Ede-Stad besproken in de gemeenteraad. Hierin wordt de visie uiteengezet om de stedelijke kern van Ede tegen 2040 te laten groeien van 78.000 naar 100.000 inwoners. Deze groei vraagt om slimme planning en efficiënt ruimtegebruik, ook wel ‘verdichting’ genoemd, waarbij er meer functies worden gecombineerd in minder ruimte.
De gemeente Ede zal de komende tijd onderzoeken hoe ze de groei van de stad kan opvangen en tegelijkertijd grote uitdagingen zoals klimaatverandering kan aanpakken. Deze onderzoeken richten zich op zogenoemde ‘dragende systemen’, zoals infrastructuur en voorzieningen. Een Basisatlas, met geanalyseerde gegevens over de stad en wijken, dient als hulpmiddel om deze plannen effectief uit te voeren.
Het proces verloopt als volgt:
Rol van de overheid
Een actieve rol van de overheid is essentieel om de geplande veranderingen te realiseren. Dit betekent dat de gemeente financieel risico moet dragen, en duidelijke kaders moet scheppen. Samenwerking met de rijksoverheid en provincie is daarbij onmisbaar. Hoewel inwoners en belanghebbenden inspraak krijgen in de plannen, blijft het de vraag hoeveel daadwerkelijke invloed dit zal hebben op de uiteindelijke beslissingen.
Marc van der Woude
Gastauteur
Sportvelden in Hoekelum worden verplaatst naar Bennekom, zodat er ruimte ontstaat voor nieuwe woningen in Ede-Stad. Is dit nu dan definitief? Moet nog gekker worden, Bennekom heeft woningbouw nodig, geen sportvelden.
Nog niet definitief, het is een planrichting.
Allemaal leuk bedacht, maar hoe zit het met de burgers van Ede dorp en Bennekom, wordt ons gevraagd of wij hier in mee willen? Het lijkt weer op dezelfde megalomane houding als met het WFC en het Fietspad, plannen en goedkeuren en dan de bevolking “informeren” onder de noemer inspraak.
Als er één echte stad is die zich hoofdstad van de Foodvalley mag noemen is het toch Wageningen. Waar deze expansiedrift vandaan komt weet ik niet maar het houdt een keer op lijkt mij. Waarom moet hier alles volgebouwd worden, niks is meer heilig, het binnenveld niet, het bos niet, enz.
Het huidige centrumgebied van Ede zal zijn historische uitstraling behouden lees ik, nou in Bennekom mag de grootgrutter uit zaandam doen wat hij wil, en mag het dorp blauwwit geschilderd worden. Ik zal het wel verkeerd zien maar ik hoop dat het bij dromen blijft en dat dit niet gaat gebeuren.
Een stad met internationale allure die tegelijkertijd de Veluwse waarden omarmt, kom op zeg.
De huidige hoogbouwclusters in Ede springen er bovenuit qua slechte leefbaarheid (staat in de visie). Wat bedenkt de gemeente Ede vervolgens? Laten we die slechte leefbaarheid vooral zo houden door deze flats te slopen, maar er vervolgens nog iets hogers voor terug te bouwen. Totaal visieloos en inconsequent stuk wat gemaakt is door iemand die alleen maar achter een bureau heeft gezeten.
Klinkt allemaal heel ambitieus maar of het realistisch is? Eerst maar eens veel woningen bouwen op het (voormalige) WFC terrein. En daar de hoogte ingaan. Sociale woningbouw en starterswoningen bijvoorbeeld. Mooi dicht bij natuur en station! Als ervaringsdeskundige kan ik zeggen dat het wonen in hoogbouw heel goed bevalt!
Luis in de pels is het juiste. Niet pels in de luis🤔
We krijgen anderhalf jaar na onze start nog steeds opmerkingen en correcties op dit (bewuste) woordgrapje van de Vos. Leuk dat je reageert! 😉
Totaal doorgeslagen voorstellen. Je vraagt je af wat er achter deze grote voorliefde voor hoogbouw tot 70m zit. Komt adviesbureau Must uit Amsterdam soms vaker met dit soort megalomane visies? Waarom is voor dit stedenbouwkundige bureau gekozen om een eerste verkenning op basis van de Omgevingsvisie te maken?
Past dit bij Ede? Allerminst, zou ik zeggen. De maatgeving is zoek en deze visie sluit totaal niet aan bij de ideeën die Edenaren een paar jaar terug in de participatie voor de Omgevingsvisie hebben meegegeven.
Het historische theehuisje bij Hoekelum is net voor veel geld verplaatst en gerestaureerd en dan zou je daar een paar 70m hoge woontorens achter gaan zetten! Hoe komen die stedenbouwkundigen op het idee?
Als ik nu verwijs naar het stukje over corruptie in de Edese Vos van 28 augustus, zou dit daar dan ook niet een beetje mee kunnen worden verklaard, of ben ik dan toch een “complotdenker” aan het worden? Worden er personen binnen het gemeentehuis wellicht beter van? Helaas, de gemeente laat dat soort van gedachten/aannames wel zeer eenvoudig ontstaan, in plaats van deze weg te nemen door een keer transparant te zijn.
Over de afbeelding: “De skyline van Ede ziet er in 2040 dan zo uit”.
De 70m lijn is 70 meter boven NAP. Dit geeft dus een vertekend beeld omdat de flat zelf 10-15 meter boven NAP zal beginnen. Daarnaast mist aan de rechterkant van de afbeelding alle “hoogbouw” op de kazerneterreinen. Deze steken ook al boven de Sysselt uit.
Deze plannen vind ik oprecht een verschrikking! Wordt misschien toch tijd om te vertrekken.
Wat een waanideeën, wat een misplaatste ambities van de Edese politiek. Ede onwaardig. Ik hoop dat onze gekozen vertegenwoordigers nu eindelijk eens doen waar voor ze zijn gekozen en hiervoor gaan liggen. Hier is teveel idioots bij elkaar verzonnen om te geloven dat het echt waar is. Overigens de beste verdichting voor wonen wordt bereikt bij zeven verdiepingen tellende gebouwen.
Bij het lezen van dit soort stukken wordt ik altijd erg onrustig. Het is verleidelijk om direct op de inhoud in te gaan “hoogbouw”, “sportvelden verplaatsen”, “uitbreiding bedrijvengebied” om maar eens wat rode vlaggen te benoemen.
Waar ik benieuwd naar ben is naar de aanleiding om dit te gaan doen. Wat is de motor achter dit idee, en waarom wordt het überhaupt van stal gehaald? Het argument dat de gemeente Ede een bijdrage moet leveren aan het woningtekort, lijkt me in dit geval wat magertjes. Ede groeit al jaren boven gemiddeld. Misschien iets waar Edese Vos de vinger achter kan krijgen?
Wat is “het minimum” wat van dit plan zeker overeind moet blijven: is dat de uitbreiding van het bedrijventerrein? Of iets anders? Of is het platter dan dat en wil Ede in de top-zoveel komen en levert dat iemand wat op?
Het probleem met dergelijke visies en luchtballonnetjes is dat er een soort “salami-effect” vanuit gaat: eerst is het een vrijblijvende visie, dan worden er uit de visie delen opgenomen in een ander plan, er wordt naar verwezen door een andere overheid en voor je het weet is het beleid.
Ten slotte nog een meer persoonlijke reactie: deze ongebreidelde groei levert bij mij persoonlijk steeds vaker een vlucht-reflex op: wegwezen. Maar waar kan ik heen?
Mooie relevante vragen. Om er een paar vast te beantwoorden:
– De groei van Ede ligt al meer dan 100 jaar redelijk stabiel op 20 procent per decennium. De projecties in dit plan voor 2040 zijn dus heel logisch. Zie ook dit artikel: https://edesevos.nl/de-werkelijke-groei-van-ede-is-het-echt-zo-extreem/
– De zak geld die Ede uit Den Haag krijgt om te helpen het woningprobleem in Nederland op te lossen is zeker een ‘driver’ voor deze plannen. Zie ook de analyse op https://edesevos.nl/woondeal-regio-foodvalley/.
– Vluchten: Een land waar de bevolking minder snel groeit is dan een optie.
Nee, niet doen! 23 verdiepingen, zo is het gemoedelijke, dorpse karakter van Amsterdam Noord bij het NDSM terrein ook verpest en zijn de huizen in de omgeving én de nieuw ontwikkelde woontorens onbetaalbaar geworden. Dan schiet het zijn doel voorbij. Het verkooppunt van Ede is rust en ruimte. Dat wordt zo met het badwater weggegooid. Ik hoop dat degenen die hierover beslissen nu beter hun huiswerk doen dan bij het megalomane station. Want dat een te hoge overkapping niet werkt bij wind en regen, wisten we al van Utrecht Centraal/ Hoog Catharijne. En dan toch doorzetten.
Ik zou het in dit kader interessant vinden als de Edese Vos eens meer onderzoek zou willen doen naar het begrip “15-minute steden” die in opkomst zijn in Nederland met Apeldoorn als mislukte koploper; in Utrecht lukt het beter. Zou het kunnen zijn dat Ede (naast Renkum waar dit ook al speelt) hierop wordt voorbereid om vanuit de SDG’s hieraan invulling te geven? Zo ja, waarom horen wij als burger dan totaal niets van dit soort plannen? Meestal pas als het al een voldongen feit is helaas.
Hoe gaat de besluitvorming bijv. over dit soort trajecten, wie gaan erover, wie zijn de lobbyclubs en stakeholders die zich er hard voor maken? Weinig mensen schijnen zich te realiseren dat ons land in sneltreinvaart lijkt te worden klaargestoomd om ‘straks’ volgens agenda 2030 aan het Tristatecityplan te voldoen. https://www.tristatecity.nl/. Benieuwd wat jullie visie hier op is.
Dat zou kunnen, maar daar is voor Ede niet direct een aanleiding voor. Heel kort:
1. Het idee van 15-minuten steden is niet nieuw. Vroeger, na de oorlog, was alles lokaal, kwamen mensen zelden hun eigen wijk of stad uit. Door onze toegenomen mobiliteit en verstedelijking zijn diensten soms meer op afstand komen te staan. Die 15 minuten gaan vooral over het praktische besef dat inwoners het prettig vinden dat ze binnen een redelijke straal van waar ze wonen een winkelcentrum hebben, een medisch centrum, een kinderdagverblijf, een buurthuis, een park, etc. Het gaat hier dus over serviceniveau en kwaliteit van leven. In coronatijd is het door complotdenkers ingekleurd, en dat leidt af van het echte maatschappelijk gesprek dat gevoerd zou moeten worden: hoe willen wij onze leefomgeving inrichten? Marco te Brömmelstroet legt het helder uit in deze uitzending: https://www.nporadio1.nl/nieuws/binnenland/2a758500-48bb-4dbe-95bf-7807f7c09399/idee-van-de-vijftienminutenstad-voer-voor-complotdenkers-waarom
2. De Tristate City is vooral een marketingconcept om de grotere regio Benelux-Roergebied internationaal wat sterker te positioneren. Het is geen overheidsbeleid. Ook dit is in coronatijd in de complothoek getrokken. Zie ook https://nl.wikipedia.org/wiki/TristateCity_Network.
Bij complotdenken blijft de Edese Vos weg. Goede journalistiek is gebaseerd op feiten, niet op aannames. Dat neemt niet weg dat beleidsvorming zich deels aan het zicht van inwoners onttrekt (ambtenarij, lobbywerk) en dat dit transparant moet worden. Daar zetten wij ons voor in.
Een nieuwe flat van 70 meter komt boven 80+ NAP, wanneer die op het laagste punt van Ede gebouwd wordt. Het dak van de flats aan de Cornelis Garritsenstraat op de Simon Stevin kazerne staat op 69+ NAP. De oude kerk komt tot 68m+. Het dak van Veldzicht zit op 57+ NAP. Google Earth laat je netjes de hoogtes zien van al deze gebouwen.
Mooi! De Keesomstraat is de lelijkste straat van Gelderland. Die oude Bijlmerflats zijn een doorn in het oog. Alles rondom de toegangswegen mag wel een opknapbeurt gebruiken. Als er maar voldoende ruimte voor groen wordt gecreëerd.