Edese Vos

Actie op de rotonde: burgers nemen zelf het voortouw

burgeractie op de rotonde ede
Burgeractie op de rotonde. Foto: Marco te Brömmelstroet.

Maandagochtend 7:45. De eerste vrijwilligers verzamelen zich bij de turborotonde aan de Zandlaan. Al snel zijn we het erover eens: wat een gevaarlijk punt! Een busje met dichte achterramen staat stil voor de haaientanden, maar de bestuurder kan onmogelijk zien of er fietsers of scooters van rechts komen.

Om 7:55 zijn we met tien man. Kort bespreken we het plan: we gaan een half uur lang proberen om iedereen veilig over te laten steken. Onze eigen veiligheid staat daarbij voorop. Dankzij onze groep kunnen we ook op afstand de fietsers voorbereiden op onze inzet. Mocht het alleen maar chaotischer worden, dan stoppen we. Ik deel de hesjes en veiligheidsjassen uit, en we stappen de weg op. De eerste automobilist wordt tegengehouden.

Het half uur vliegt voorbij. Het is druk, vooral met fietsers vanuit Bennekom en automobilisten vanuit de Zandlaan. Maar onze instructies worden goed opgevolgd, en zo zorgen we ervoor dat fietsers veilig kunnen oversteken en automobilisten, na een korte wachttijd, weer door kunnen rijden. Dit wordt gewaardeerd: we krijgen duimpjes, bedankjes en veel glimlachen. Voor velen is een spannende oversteek even minder stressvol.

Natuurlijk zijn er ook mensen die zich erdoorheen duwen. Het wordt penibel als iemand kinderen aanspoort om de verkeersregelaars te negeren, want zij hebben immers voorrang. Principieel klopt dat, maar praktisch is het gevaarlijk. De tegenstrijdige signalen zorgen voor een gevaarlijke situatie voor de kinderen. Om 8:29 besluiten we de rotonde vrij te geven.

Wat viel ons op?

Met tien burgers konden we tijdens het spitsuur iedereen veilig begeleiden. Mensen waren zichtbaar blij met onze hulp. De hoek van de weg met het fietspad maakt veilig oversteken voor auto’s onmogelijk. Kinderen die vanaf Bennekom linksaf de Zandlaan in willen, hebben een onmogelijke taak en wachten tussen de auto’s. Vijf minuten na het vrijgeven van de rotonde, ging het alweer twee keer bijna mis.

“Bij een volgende aanrijding heeft de gemeente, na al deze signalen, bloed aan haar handen.”

We hebben niets gehoord van de wethouder of het verkeerskundig team. Wel hebben we inmiddels steun van BSO Knoet, AV Climax, RC Wageningen, De Fietsersbond, D66, Mens en Milieu Ede. Zij vinden allemaal dat er snel iets moet veranderen.

En wat nu?

Het voelt goed om even bescherming te bieden, maar het echte probleem blijft bestaan. Burgers zijn machteloos als de politiek niet ingrijpt. De gemeente moet haar morele en juridische plicht vervullen en haar burgers beschermen tegen dit gevaarlijke ontwerp.

Er is maar één logische stap: de afslag onmiddellijk afsluiten, voordat er weer een ongeluk gebeurt. Bij een volgende aanrijding heeft de gemeente, na al deze signalen, bloed aan haar handen. Camera’s, schouwen en raadsvergaderingen komende donderdag veranderen hier niets aan.

Na de afsluiting kan de gemeente rustig onderzoeken hoe deze plek weer veilig open kan voor autoverkeer. Tot die tijd gaan wij door met de beperkte middelen die we als burgers hebben. Wil je helpen? Meld je aan als vrijwilliger via deze link.

Marco te Brömmelstroet

Woont in de ENKA-wijk in Ede. Geeft als hoogleraar Urban Mobility Futures aan de Universiteit van Amsterdam onderwijs over de relaties tussen ruimtelijke ontwikkeling en mobiliteitsgedrag, en doet onderzoek naar de toekomst van mobiliteit.

27 reacties

  • Het is eigenlijk te droevig voor woorden dat dit noodzakelijk is. Dat deze mensen dat doen is zeer te prijzen, maar is eigenlijk het tegenovergestelde van wat de bedoeling van die rotonde was. Ze zijn nu in Bennekom bezig om weer zo’n wandstaltig ding aan te leggen. Het project zal en moet klaar. Dan kan onze wethouden De Pater weer in de krant orakelen hoe geweldig zijn project geslaagd is.

    • Eens. Maar het zegt ook iets over de gezapige politieke werkelijkheid. De oppositie wacht netjes om na 2 weken wat vragen te mogen stellen. De Gelderlander schrijft keurig over hoe daadkrachtig de gemeente ingrijpt. En wij kijken met z’n allen toe hoe het de komende dagen weer mis gaat. Glas, plas en alles blijft hier zoals het was.

  • Even voor acht gebaarde een professionele buschauffeur met handgebaren om hulp omdat ze niet kon zien of er fietsers aankwamen.

    • Ik reed er rond 9.15u vanuit Bennekom naar Ede. Op de rechterrijbaan stond een bus opgesteld en op de linkerbaan ikzelf en een andere automobilist. Op moment dat de rotonde vrij was gingen zowel wij als de bus rijden en vervolgens moesten we vol in de remmen. De buschauffeur besloot op de rotonde namelijk de linkerrijbaan te pakken en het verlaten van de rotonde deed hij/zij weer via de rechterrijbaan. Op die move hadden we niet gerekend, je verwacht immers dat iedereen zijn eigen rijbaan houdt. Nu vraag ik me wel af, is dit voor bussen daar een gangbare praktijk of was het puur deze chauffeur die een stuk wilde afsnijden/minder scherpe bochten pakken?

  • Het zou wethouder De Pater (en wellicht ook andere wethouders) sieren als zij eens met eigen ogen komen kijken als de burgers bezig zijn met het helpen oversteken. Beter nog, zelf ook een half uurtje helpen en dan aansluitend een half uurtje aanwezig blijven om het verschil direct te zien. Maar ja, dit alles zal wel te veel gevraagd zijn want dan word je met je neus op de feiten gedrukt en kun je niet langer wegkijken.

    • Staat dat ding nu serieus… OP een fietsoversteek? En het probleem zit hem vooral aan de andere kant: automobilisten kunnen fietsers niet zien als ze van de rotonde afkomen.

      • Don’t shoot the messenger! Viel mij ook al op, maar de daadkracht die hiermee wordt getoond… Wow.

      • Echt he! Alsof je bij de ingang van de glijbaan een matrix bord neerzet: ‘pas op hoor, je kunt hier je enkel breken’. En door!

  • Ik sprak vandaag een busschauffeur van lijn 303. Zij zei dat zijnbij deze rotonde letterlijk stopt, achter haar stuur vandaan komt en dus opstaat, om te kijken of ze veilig door kan rijden! Wat moet ik nog meer zeggen?

  • Ik fiets ook dagelijks over deze rotonde. Ik vind de reactie richting de gemeente wel erg overdreven fel. Het is voor fietsers mooi dat je altijd voorrang hebt, ik hoop toch echt dat dat blijft en dat dat niet door azijnzeikers weer verandert. Je moet gewoon goed uitkijken met oversteken, afremmen op fiets en rekening mee houden dat auto’s doorrijden.

  • Beste Marco,

    Fietsers hebben daar in de nieuwe situatie voorrang; de haaientanden zijn niet te missen. Als je daar als automobilist over fietsers heen walst, zit je gewoon niet op te letten en/of ben je te gehaast. Natuurlijk kan die situatie op vele manieren beter; maar is het een onmogelijke taak om daar geen mensen aan te rijden? Natuurlijk is jouw goed recht om te schrijven en alle schuld bij de overheid te leggen, geen enkel probleem.

    Waar ik wel problemen mee heb, is wanneer het geloof in het eigen gelijk zo ver gaat dat je fysiek gaat dicteren hoe mensen zich in het verkeer moeten gedragen. Is dat een geslaagde actie? Wat ik gezien heb zijn tien man die fietsers intimideren door zich onbevoegd voor te doen als verkeersregelaars. Ga niet op het fietspad staan en fietsers manen dat ze te snel rijden, en dwing al helemaal geen fietsers tot stoppen op plekken waar ze gewoon voorrang hebben. Jullie zijn degenen die voor onnodig gevaar zorgen door verwarring te scheppen over een in principe heel duidelijke voorrangsituatie. Ik ben dan inderdaad niet te beroerd om andere fietsers erop te wijzen dat jullie daar illegaal staan en dat ze dus nog steeds gewoon voorrang hebben.

    Prima dat je mij daardoor als de boeman wegzet, maar gebruik er niet zo’n vies stukje framing voor.

    Met vriendelijke groet,
    Tomas

    • Beste Tomas,

      Bedankt voor je bericht! Het is helemaal niet vies bedoeld. Ik denk zelfs dat we qua ideeën over wat het probleem en de oplossing is niet eens zover van elkaar af liggen.

      Omdat we met een groep van 30 ouders vonden (en vinden) dat de situatie nu ZO gevaarlijk is, vonden we dat we bij gebrek aan urgentie bij de gemeente zelf moesten ingrijpen. Vooral als signaal. Dat wordt gesteund door verschillende BSO’s, raadsleden van verschillende partijen en sportverenigingen.

      Er zijn hiervoor verschillende ideeën de revue gepasseerd, maar uiteindelijk is besloten om te proberen de veiligheid te garanderen en ook verbindend te zijn naar alle gebruikers van deze plek. We besloten om met twee ervaren en gecertificeerde verkeersbrigadiers te gaan, maar wel op een manier die chaos voorkomt. Daarvoor waren naar ons gevoel minimaal 10 mensen nodig om overzicht te houden. We hebben voornamelijk autoverkeer tegen gehouden, maar vonden dat we die ook af en toe gecontroleerd moesten laten oversteken.

      30 minuten lang heeft dit goed gewerkt. Dat is niet alleen ons beeld, maar we kregen dit terug van buschauffeurs, bestuurders en heel veel van de fietsers. Zowel tijdens als na.

      Is dit een oplossing? Zeker niet! Maar het heeft wel een signaal afgegeven dat dit probleem urgent en onacceptabel is. Was dit de beste manier om dat uit te voeren? Daar kun je over twisten en ik denk dat ik het daarin best met je eens ben. Maar ik zie ook niet zo snel een alternatief om de huidige afwachtende houding van de verantwoordelijken te doorbreken. Ideeën zijn welkom!

      Je was de enige die aangeeft dat onze actie tot chaos en onveiligheid leidde. Dat spijt ons, want was nooit de intentie. Maar we hebben dus ook heel andere feedback gekregen van een heleboel mensen. En in onze eigen evaluatie kwam naar voren dat dat pas ontstond toen mensen er tussendoor gingen rijden/fietsen. Daarom besloten we direct te stoppen. Ik denk en praat er graag over door, maar liefst tijdens een constructiever moment en platform.

  • Het fietspad langs het Horabos tussen Bennekom en Ede had nooit weggehaald moeten worden. Als ze dat fietspad weer terug laten komen is het al een stuk veiliger, zowel voor de fietser als de automobilist én de fietser zit dan ook aan de goede kant van het nieuwe station! Dan de onoverzichtelijke bocht nog als je de Zandlaan oprijdt overzichtelijker maken!!

    • Dat kan niet zomaar.

      1 Het voetpad fietspad komt daar nergens meer op uit voor een veilige oversteek.
      2 Het voetpad loopt langs de oostkant ook niet meer door langs Enka.
      3 De toegang naar het nieuwe station per fiets is straks veel logischer als de nieuwe fietstunnel opengaat. Vooral dat laatste is dus een tijdelijk situatie.

    • Het klopt dat een fietspad aan de rechterkant geen zin meer heeft omdat het station op die manier niet te bereiken is per fiets, maar dat is echt weer zo’n volkomen achterlijk idee van de gemeente Ede.

      Wat niet klopt is dat een fietstunnel het station veel logischer te bereiken maakt. Dat is echt voorgoed in de prullenbak gegooid, zo ondervond ik nadat ik eens ging kijken hoe je het station in vredesnaam moest bereiken. Dat ik me dat alleen al af vroeg, zegt al genoeg. En er is maar één conclusie mogelijk: dit station zal áltijd een slechte bereikbaarheid hebben met de fiets.

      Een station is pas goed bereikbaar als je in een rechte lijn tot aan de stationshal kunt rijden. Hier kom je niet verder dan door met een volstrekt achterlijke omweg bij een fietsenstalling uit te komen (en dan ook alleen vanaf de Bennekom-kant, anders moet je nóg verder omrijden) waarna je nog een heel stuk moet lopen naar het station zelf.

      Ook héél fijn voor de fietsers die hun fiets de trein in mee willen nemen. Die mogen nou gezellig een steile trap af of op zónder gootjes.

      Echt volstrekt bizar. Dit kun je niet gewoon bedenken als verkeerskundige tenzij je echt een gruwelijke hekel aan fietsers hebt.

  • Schandalig dat dit project gerealiseerd is. Het monumentale theehuis is naar achteren verplaatst om het autoverkeer meer ruimte te geven, en is historisch hierdoor minder van waarde geworden.

    Circa tien jaar geleden reden er nog 9.000 tot 11.000 auto’s per dag tussen de van Balverenweg in Bennekom en de Arnhemseweg via het gemeentehuis. Nu en straks 15.000 tot 20.000 autobewegingen. Met ook gevolgen voor het milieu. Veel ouders brengen hun kinderen weer per auto naar school, afspraken en clubs, omdat ze niet meer te durven fietsen op deze nieuwe route.

    De vorige twee eenzijdige fietsroutes waren véél veiliger. Die hadden ze beter kunnen updaten, dan was men ook meteen aan de goede zijde van het nieuwe ns-treinstation uitgekomen.

  • Vanaf het begin van de ontwikkeling van de Parklaan zien we als omwonenden dat de plano(n)logische dienst van de gemeente fout op fout maakt.

    Natuurlijk is de algemene mening om fietsers algehele voorrang te geven als zogenaamde zwakkere verkeersdeelnemer, maar het maakt de vooral jongere fietsende weggebruikers onverschillig en vooral onvoorzichtig. Om dit gedrag beter te begeleiden en voor minder gevaarlijke situaties te zorgen, moet je deze verkeersstromen scheiden en juist niet concentreren op zgn fietssnelwegen. Dus maak aub een tunnel.

    De Zandlaan en de Parklaan zijn bedoeld voor ontsluiting van veel verkeer. Voornamelijk auto’s. Zorg dan ook dat deze weg kunnen en hou de fietser van die ontsluiting weg. Neem verantwoordelijkheid en ga niet mee met de moderne gedachte dat we door regels en wetten alles kunnen regelen en dat het vanzelf gaat.

  • Begrijp ik het goed dat alleen de fietsers bij afslag Zandlaan voorrang hebben? En de andere 3 afslagen van dezelfde rotonde hebben de auto’s voorrang? Welke idioot bedenkt dit?

    • Je kent de situatie kennelijk niet. Op 2 andere afslagen zitten geen fietsers. Op een daarvan alleen voetgangers (die er daar nauwelijks zijn). De andere (Bennekomseweg) afslag kent een oversteekconstructie waarbij inderdaad de autos voorrang hebben. Die is van een totaal andere orde en aantal dan de oversteek Zandlaan waar hier over gesproken wordt.

  • De rotonde zal ongetwijfeld door een verkeersexpert zijn uitgedacht met bepaalde redenen. Ik begrijp de redenen alleen niet… Wat ik wel zie is dat fietsers met 35kmph de rotonde ‘op knallen’. Als automobilist zie je dit niet altijd aankomen.

    Wanneer fietsers eens wat rustiger zouden aankomen op een rotonde, geen muziek op hebben en de focus leggen op het verkeer, zou het beter gaan. Anticiperen wat de automobilist/chauffeur doet en wanneer je merkt dat de automobilist/chauffeur je waarschijnlijk niet ziet even snelheid minderen of de auto zelfs voor laten gaan. Je kunt wel voorrang hebben, maar samen kom je er hoogstwaarschijnlijk beter uit, en, het doet een stuk minder pijn…

    Als volwassenen dit nou eens zouden leren en dit ook hun kinderen leren en daarnaast eens wat meer begrip voor elkaar zouden hebben dan is de discussie snel gesloten.

  • Als nabrander op dit topic het volgende. Gisteravond ben ik met mijn scooter onderweg naar Ede, bij de Zandlaan rij ik voorzichtig de rotonde over. Ondanks mijn lage snelheid kom ik in die rare slingerbocht bijna ten val omdat daar het hele wegdek vergeven is van wat volgens mij beukennootjes zijn. Een hele dikke prop plat gereden meuk op de weg. Als je niet in het spoor van de andere fietsers, bromfietsers, enzovoort blijft, loop je de kans om onderuit te glijden. Volgende probleem dus: schoonmaken en schoonhouden, ook hier slaat de gemeente de plank mis.

Mis niets, meld je aan!

Blijf actief op de hoogte van de belangrijkste ontwikkelingen in Ede. Meld je aan voor de mail van de Edese Vos.