De gemeente werkt aan een nieuwe participatieverordening waarin wordt vastgelegd hoe en wanneer inwoners betrokken worden bij gemeentelijk beleid en projecten.
Deze verordening is verplicht door de nieuwe Wet Versterking Participatie op Decentraal Niveau. Een belangrijk onderdeel van de discussie gaat over situaties waarin participatie niet nodig of mogelijk is. Wat betekent dit voor inwoners? We leggen het uit.
Wat is een participatieverordening?
Een participatieverordening bepaalt hoe inwoners worden betrokken bij gemeentelijk beleid. Tot nu toe kende Ede al de Edese Participatie Aanpak (EPA), waarin burgerparticipatie op beleidsmatig niveau wordt geregeld. De nieuwe verordening gaat een stap verder: deze regelt ook participatie bij uitvoering en evaluatie van beleid. Daarnaast bevat de wet een zogenaamd ‘uitdaagrecht’ (right to challenge), waarmee inwoners voorstellen kunnen doen om bepaalde gemeentelijke taken over te nemen.
Wanneer geen participatie?
De gemeente heeft een aantal uitzonderingen opgesteld waarin participatie niet nodig is. Tijdens een raadsbijeenkomst op 9 januari werden negen situaties besproken. Enkele voorbeelden:
- Lopend uitvoeringsproject: Als een project al in een vergevorderd stadium is, is er vaak geen ruimte meer om aanpassingen te maken.
- Wettelijke uitsluiting: Als hogere wetgeving voorschrijft hoe iets moet worden uitgevoerd, is participatie niet relevant.
- Spoedeisendheid: Bij dringende situaties, zoals veiligheidskwesties, kan participatie niet worden afgewacht.
Deze uitzonderingen zijn bedoeld om efficiëntie te waarborgen, maar riep tijdens de bijeenkomst vragen op over wat bijvoorbeeld ‘spoedeisendheid’ precies inhoudt en wie dat bepaalt.
Discussiepunten uit de raad
De bijeenkomst toonde aan dat er zorgen zijn over de toepassing van deze uitzonderingen. Enkele belangrijke vragen:
- Wie bepaalt wat spoedeisend is? Raadsleden vroegen zich af of inwoners bezwaar kunnen maken als ze het niet eens zijn met een dergelijk besluit. Dit blijkt mogelijk, maar succes is onzeker.
- Wat als inwoners te laat worden geïnformeerd? In sommige gevallen merken inwoners pas iets van een project als het al bijna wordt uitgevoerd. Raadsleden pleitten ervoor om inwoners eerder en actiever te betrekken.
- Moeten uitzonderingen beter worden gedefinieerd? Begrippen zoals ‘kwetsbare groepen’ en ‘zwaarwegende belangen’ zijn volgens raadsleden te vaag en moeten duidelijker worden omschreven.
Wat betekent dit voor jou als inwoner?
Als inwoner van Ede heb je recht op participatie, maar de gemeente kan besluiten hiervan af te zien in specifieke situaties. Dit roept vragen op over je mogelijkheden om invloed uit te oefenen, zeker bij projecten die je buurt raken. Het is daarom belangrijk om betrokken te blijven en gebruik te maken van inspraakmomenten wanneer deze worden geboden.
Wat nu?
De conceptverordening wordt in februari 2025 openbaar gemaakt, waarna inwoners hun mening kunnen geven. Dit zal bekendgemaakt worden via gemeentelijke kanalen. Uiteindelijk beslist de gemeenteraad voor de zomer over de definitieve verordening.
Heb je vragen of wil je meer weten? Laat het ons weten. We blijven deze ontwikkelingen volgen en houden je op de hoogte.
Dit artikel maakt deel uit van ons dossier ‘toezicht op de burgerparticipatie’ en is mogelijk gemaakt met een financiële bijdrage vanuit het Mediafonds Ede.
Bij een hotel op Booking.com, een pizzabestelling of restaurant, elk studentenvak op hogescholen of universiteiten, krijg je achteraf een evaluatieformulier zodat de ondernemer of docent kan leren en verbeteren. Waarom bestaat zoiets niet voor stedenbouwkundige projecten waar tientallen miljoenen in om gaan?
Dat evaluatieformulier is er nu wel, het heet ‘Edese Vos’, maar de gemeente trekt daar nog wat te weinig lering uit. 😉