Marc van der Woude
De gevaarlijke rotonde bij de Zandlaan in Ede blijft onderwerp van gesprek. De Edese Vos ontving talloze meldingen van lezers. Vanavond om 21:55 besteedt het RTL5-programma 112 Vandaag aandacht aan de verkeerssituatie. Inwoners zijn het wachten op de gemeente zat en komen nu zelf in actie.
Vandaag werden er werkzaamheden uitgevoerd aan de rotonde, maar volgens buurtbewoners is het er niet veiliger op geworden. Erwin Molder, een bewoner, vertelt: “Rond vijf uur tijdens de spits was het chaos. Ze hebben pilonnen geplaatst in de binnenbocht, waardoor automobilisten onverwacht moeten uitwijken. Dit leidt tot gevaarlijke situaties en schrikreacties.” De tijdelijke maatregelen zorgen voor verwarring en maken het kruispunt nog chaotischer, terwijl de situatie al onveilig was.
Burgerinitiatief op de rotonde
Omdat de gemeente nog steeds geen structurele oplossing biedt, komt een groep van inmiddels twintig bezorgde inwoners vanaf maandag 16 september in actie. Zij zullen tijdens drukke momenten aanwezig zijn op de rotonde om fietsers en automobilisten veilig te begeleiden. Daarnaast hebben zij concrete voorstellen gedaan aan de gemeente, zoals het tijdelijk afsluiten van de rotonde voor autoverkeer en het inzetten van verkeersregelaars.
Initiatiefnemer Marco te Brömmelstroet benadrukt op Linkedin dat deze acties noodzakelijk zijn om verdere ongelukken te voorkomen. “We kunnen niet langer afwachten terwijl onze kinderen dagelijks door deze gevaarlijke situatie moeten.” Wie wil aanhaken zich zich hier aanmelden.
Landelijke aandacht in 112 Vandaag
RTL5 brengt de situatie landelijk onder de aandacht. Het programma 112 Vandaag zendt vanavond om 21:55 een item uit waarin omwonenden hun zorgen delen. De Edese Vos heeft geholpen om Edenaren in contact te brengen met het programma.
Omdat De Edese Vos niet elke dag ter plekke kan zijn, roept de redactie inwoners en weggebruikers op om te helpen. Heeft u video’s van gevaarlijke situaties of bijna-aanrijdingen op de rotonde? Deel deze dan via WeTransfer met de redactie.
De druk op de gemeente neemt toe. Wethouder De Pater heeft vanavond een (besloten) woordvoerdersoverleg met raadsleden gepland. De gemeenteraad spreekt er op 19 september plenair over.
NASCHRIFT 14 september 2024: De reactie van wethouder De Pater op de Edese ‘horrorrotonde’ schiet ernstig tekort, vindt hoogleraar Marco te Brömmelstroet. De gemeente kan aansprakelijk worden gesteld.
Edese Vos
Marco te Brömmelstroet
Dit is natuurlijk een heel concreet probleem, en goed dat hier aandacht aan wordt besteed. Maar niemand heeft wat aan overhaaste oplossingen toch? Het aantal fietsdoden zit al jaren in de lift. Ligt dat aan automobilsten? Niet alleen, dit komt omdat er steeds hogere snelheden op de fiets worden gereden. Dat en het feit dat het een “snelfietsroute” is maakt het levensgevaarlijk dat men de schuld primair bij de automobilist legt. Die moet iedere keer z’n nek breken en maar hopen dat er niet zo’n levensgevaarlijke fietser aan komt geraced.
Volledig mee eens. Natuurlijk moet die rotonde aangepakt worden op veiligheid, maar de schuld alleen bij de automobilisten leggen, vind ik te ver gaan. Begin ook eens met eenrichtingsverkeer voor de fietsers, en als fietsers zonder koptelefoon of oortjes zouden fietsen (gelukkig zijn er nog een aantal die dit doen) horen ze ook meer en kunnen ze hun aandacht bij het verkeer houden. Zou ook helpen als ze bij het verlaten van de rotonde hun hand/arm uitsteken, dan staat een andere weggebruiker niet voor Piet Snot te wachten.
Veiligheid heeft verschillende gradaties. De eerste is de situatie zelf, die ligt hier bij de gemeente. En vervolgens de weggebruikers.
Zowel fietsers als automobilisten, en bij beiden zie ik verbetering. Er zijn automobilisten die niet kijken en gewoon gas geven en er zijn fietsers die de voorrang nemen zonder oogcontact te maken.
Wel dient alles in perspectief geplaatst te worden (de spits is het moment dat beiden ook druk voelen).
Als laatste de oortjes. Zelf heb ik ze ook in (vaak zonder geluid overigens). Voor mij heeft dat te maken met dat de route die ik fiets ook veelvuldig gebruikt wordt door verkeer met geluidssignalen (ambulance, brandweer en politie). En die geluidssignalen komen dermate pijnlijk hard binnen dat ik een gevaar op de weg word. Ik raad je aan om eens op de fiets te zitten als deze langs je rijden met geluid.
Weer een besloten woordvoerders overleg! “Wat spreken we af en hoe lullen we ons nu weer uit deze volgende blunder.”
Levensgevaarlijke weg/rotonde van alle kanten. Bovenbuurtweg nu ook een racebaan.
We zeiden meteen al dat dit een letsel rotonde zou worden. Allereerst heeft de Gemeente Ede besloten dat deze rotonde ineens binnen de bebouwde kom ligt. Voorheen lag het buiten de bebouwde kom en is er in de 29 jaar dat ik er woon geen enkel ongeluk geweest. Ten tweede heeft de gemeente besloten om fietsers over 1 fietspad te laten fietsen ipv 2 aparte fietspaden zoals voorheen (een van Bennekom naar Ede en een van Ede naar Bennekom wat veel veiliger was). Het is onoverzichtelijk voor zowel de automobilist als de fietser. Nogmaals voorheen, toen het buiten de bebouwde kom lag, was de rotonde veilig en overzichtelijk.
Dat binnen of buiten de bebouwde kom is wat onduidelijk. Hoe zou dat verschil maken voor de verkeersveiligheid?
We beschrijven deze rotonde in Het Recht van de Snelste. We laten daarin zien dat er normen zijn (van CROW die op het Horapark zitten) die het doen lijken alsof er objectieve manieren zijn om bv. rotondes aan te leggen.
-> Binnen bebouwde kom = meestal veel fietsers = fietsers voorrang.
-> Buiten bebouwde kom = meestal minder fietsers = automobilisten voorrang.
Maar als je hiermee politiek wilt spelen, kun je dus simpelweg het bordje verplaatsen. Dat had Ede dus altijd gedaan om daarna de rotonde Buiten bebouwde kom te plaatsen: Automobilisten mochten er dus ook 80 kmh. Zo stroomde het autoverkeer lekker door en kwamen de grote/groeiende aantallen fietsers (vooral kinderen) er bekaaid vanaf. Dat is nu teruggedraaid. Maar daarin is niet ECHT een rotonde gebouwd die past bij een situatie met zoveel fietsers. Een turborotonde past hier niet.
En zo komen we in de situatie dat het voor NIEMAND goed werkt. [EINDE]
Ah, helder.
Marc, Toen de rotonde buiten de bebouwde kom lag, hadden de auto’s voorrang op de fietsers, bij een rotonde binnen de bebouwde kom hebben fietsers altijd voorrang.
Er is een richtlijn (geen wet) van het CROW (dat is een instantie die richtlijnen opstelt/uitgeeft voor gemeente/provincie) die voorrang voor fietsers op rotondes regelt.
Deze richtlijn zegt:
Binnen bebouwde kom: voorrang voor fietsers op rotondes (om fietsen in stedelijk gebied te stimuleren en te faciliteren).
Buiten bebouwde kom verlenen fietsers op fietspaden rond rotondes voorrang aan het afslaande en oprijdende autoverkeer.
De vormgeving moet daarmee in overeenstemming zijn d.w.z.
Binnen bebouwde kom fietspad dicht langs de rotonde waardoor het pad als het ware bij de rotonde hoort.
Buiten de kom fietspad flink van de rotonde afgebogen (minimaal 10 meter) zodat het een aparte kruising lijkt/is.
Inderdaad, aan beide kanten van de weg weer een fietspad, en het probleem is grotendeels opgelost.
De afslag naar de Zandlaan is uitermate ongelukkig als je de Zandlaan wil oprijden. Die is overhaaks en moet je proberen te overzien i.c.m. een fietspad met 2 rijrichtingen en de doorstroom op gang te houden. Graag wil ik wijzen op het gedrag van fietsers, automobilisten en de voetgangers ter plekke die een verantwoordelijkheid dragen om samen veiligheid te creëren. Het is er soms een dolle boel als je druk ervaart om deze hindernis te nemen. Toen deze rotonde buiten de bebouwde kom lag werd er veel commentaar geuit omdat de voorrangsweg afweek t.o.v. alle rotondes die binnen Ede liggen. Wanneer doe je het goed?
Vandaag ben ik hier ook aangereden! Gelukkig bleef het enkel bij een paar krasjes op de fiets. Zelfs na het plaatsen van een tekstkar met waarschuwingen, zien automobilisten nog steeds het fietsverkeer over het hoofd.
Ik dacht dat ik als fietser voorrang verleend kreeg. Niet dat ik het ondachtzaam voorrang claimde. Maar de fietser kan hier moeilijk het verschil zien tussen een auto die stapvoets rijdt om af te remmen voor de fiets, of een auto die stapvoets rijdt om in te voegen en op te trekken.
De autobestuurder kon ik dit ook niet kwalijk nemen, die moet zijn aandacht ook al verdelen over het invoegen op meerdere rijstroken. De rotonde is gewoon heel slecht ontworpen.
Aanpassen wordt achteraf lastig. Wellicht dat het een optie is om de doorgaande fietsstrook iets te verhogen zodat deze een drempel vormt voor de auto. Deze oplossing zie je wel vaker op plekken waar een kruisend fietspad voorrang heeft op een stroomweg voor auto’s.
De fietssituatie in Ede/Bennekom baart zorgen en dat is jammer omdat er op zichzelf wel veel tijd, geld en moeite is gedaan om de situatie te verbeteren. Deze week fietste ik toevallig dwars door Arnhem (vanaf Oosterbeek naar Presikhaaf) en viel mij op hoe makkelijk dat ging: bijna geen stoplichten en over het algemeen over een vrijliggende fietspad of een fietsstraat waar de auto te gast is. Het kan dus wel!
Groot verschil met Ede is dat in Arnhem de fietsroute niet per se langs de auto-route is gesitueerd. In Ede is dat bijna altijd wel zo: de fietsers volgens dezelfde route als de auto’s, en daarmee ontstaan bij veel kruispunten bijna automatisch gevaarlijke situaties omdat er veel verkeer is. Het fietst niet prettig (want je zit steeds tussen of naast de auto’s) en er is ook beperkte ruimte voor het maken van een goede oplossing. Ook in Veenendaal is de situatie voor fietsers veel beter geregeld, en zijn er regelmatig aparte fietsroutes door de plaats (met slimme doorsteekjes), die niet direct naast de doorgaande autoroutes liggen. Deze plaatsen fietsen echt veel prettiger dan Ede.
Kortom: is er voor Ede wel een goede routekaart fiets? En wordt het niet eens tijd dat betrokken ambtenaren zelf op de fiets in Ede en andere plaatsen gaan ervaren wat wel en niet werkt. Misschien dat ze dan ook gaan stoppen met de haakse bochten die je voor fietsers nogal eens aantreft.