Het faillissement van Groupcard blijkt nog groter en complexer dan tot nu toe bekend was. Uit de eerste faillissementsverslagen komt naar voren dat er sprake is van onbehoorlijk bestuur en dat meer dan 2300 schuldeisers gedupeerd zijn. Ook Ede staat op die lijst: de gemeente verloor 135.000 euro gemeenschapsgeld.
Het concern Groupcard bestond uit een wirwar van bv’s en een stichting. De rechtbank heeft daarom twee curatoren benoemd:
- mr. J.L. van den Heuvel voor de Stichting Derdengelden Groupcard, die het geld van gemeenten en pashouders moest beheren. Hieruit blijkt dat zo’n tien miljoen euro gemeenschapsgeld jarenlang is gebruikt om verliezen van de bv’s te dekken.
- mr. C. Dullaart voor de zeven Groupcard-bv’s (waaronder Groupcard B.V., Holding en Commercial). Uit dat verslag blijkt dat de bedrijven al zeker drie jaar zwaar verliesgevend waren en dat de jaarrekeningen structureel te laat zijn gedeponeerd. Juridisch geldt dat als onbehoorlijk bestuur.
2325 schuldeisers, 15 miljoen schuld
Volgens curator Dullaart hebben zich in totaal 2325 schuldeisers gemeld, met een gezamenlijke vordering van ruim 15 miljoen euro. Daarmee is duidelijk dat het kaartenhuis veel groter was dan aanvankelijk leek. Nog niet alle schuldeisers zijn in beeld – de verwachting is dat het bedrag verder oploopt.
Zoals we eerder schreven verloor de gemeente Ede 135.000 euro, bestemd voor een stadspas waarmee onder andere isolatiewerkzaamheden konden worden betaald. Inwoners zijn niet direct geraakt omdat de pas nog niet actief was, maar de invoering is inmiddels met zeker een half jaar vertraagd.
De nieuwe verslagen laten zien dat Groupcard al jarenlang verlies draaide. De verliezen waren niet tijdig zichtbaar in het Handelsregister, omdat de jaarrekeningen structureel te laat of onvolledig werden gedeponeerd. Maar de gemeente had die informatie in het kader van de aanbesteding wel bij Groupcard kunnen opvragen. Dat roept de vraag op of de controle vooraf voldoende zorgvuldig is uitgevoerd.
Bestuurlijke les
Met een schuldenlast van ruim 15 miljoen en duizenden schuldeisers is de kans bovendien klein dat Ede het verloren bedrag ooit nog terugziet, ook al is er formeel een vordering ingediend.
Voor Ede is dit opnieuw een casus waarin publieke middelen verdwenen bij een partij zonder stevige waarborgen. Eerder zagen we dit bij het Smaakpark, nu bij Groupcard. De les is helder: een aanbestedingsprocedure mag dan formeel kloppen, dat betekent nog niet dat gemeenschapsgeld veilig besteed wordt.
De vraag is hoe de gemeente dit in de toekomst gaat voorkomen. Want dat er in dit geval meer gezien en gevraagd had kunnen worden, is inmiddels wel duidelijk.
Gemeenten moeten zorgen voor constructen waarbij het geld altijd bij de gemeente op de bankrekening blijft. Hier zijn betrouwbare oplossingen voor in de markt. Hiervoor is te weinig aandacht, en je ziet dat bij aanbestedingen het vooral scoort als je een goede tenderschrijver hebt.