Edese Vos

‘Stop met dure projecten, kies voor de gemeenschap’

money 5338733 1280
Kleinschalige initiatieven en essentiële diensten voor de gemeenschap hebben prioriteit. Foto: Pixabay.

Uit een lezerspoll van de Edese Vos blijkt dat respondenten willen dat het college en de raad stoppen met dure, controversiële projecten zoals het nieuwe zwembad en ARTBASE. De voorkeur gaat uit naar kleinschalige initiatieven en essentiële diensten die direct de gemeenschap ten goede komen.

Dat is in een notendop de uitkomst van een poll die de Edese Vos onder haar lezers hield en waaraan 388 mensen deelnamen. De poll is indicatief, niet representatief.

Achtergrond: miljoenen tekort

De gemeente Ede verwacht een financieel tekort van 20 tot 30 miljoen euro in 2026. Het college heeft alvast belastingverhogingen aangekondigd, zonder participatie van inwoners bij het maken van deze keuzes. Afgelopen donderdag werd in de gemeenteraad gesproken over de vraag hoe Ede door het financiële ravijn komt.

Om inwoners toch – onafhankelijk van de gemeente – te betrekken, besloot de Edese Vos een lezerspoll te houden om de financiële voorkeuren te peilen. Dit artikel zet de belangrijkste bevindingen en meningen op een rij.

Weerstand tegen OZB-verhoging

Een opvallend punt in de gemeentelijke plannen is de voorgestelde verhoging van de OZB-belasting voor woningeigenaren. De vraag in de poll luidde:

“De OZB (de belasting die woningeigenaren betalen) gaat in 2025 met 13,5% omhoog (inclusief inflatiecorrectie), los van de woningwaardestijging. Vind je dit in het licht van de uitdagingen waar de gemeente voor staat redelijk?”

Een grote meerderheid van 84% vindt deze belastingverhoging niet redelijk, terwijl slechts 11% het acceptabel vindt. Dit benadrukt dat respondenten de financiële lastenverzwaring als onevenredig ervaren.

poll gemeentefinancien 1

Liever geen nieuw zwembad

Het voorstel voor een nieuw zwembad, waarvoor een investering van 27 miljoen euro is gepland, wordt eveneens kritisch bekeken. In de poll werd gevraagd:

“De gemeente wil voor 27 miljoen euro een nieuw zwembad bouwen. Voorstanders benadrukken dat dit het zwemwatertekort oplost en de sportontwikkeling in Ede versterkt (Polar Bears), terwijl tegenstanders de kosten en exploitatie bekritiseren en wijzen op alternatieven zoals De Peppel. Vind je dat dit nieuwe zwembad er moet komen?”

Hier gaf afgerond 86% van de respondenten aan tegen de bouw van het zwembad te zijn, terwijl 9% het plan ondersteunt.

poll gemeentefinancien 2

Cultuur: kleinschaligheid boven prestige

Als het gaat om de Cultuurvisie is eveneens een duidelijke scheiding te zien tussen wat de respondenten wensen en de plannen van de gemeente. De vraag aan de deelnemers was:

“In de Cultuurvisie moeten ook financiële keuzes worden gemaakt. Wat heeft jouw voorkeur?”

Maar liefst 74% geeft de voorkeur aan kleinschalige, door inwoners geïnitieerde projecten die financiële ondersteuning van de gemeente ontvangen. Slechts 14% prioriteert grotere culturele voorzieningen, zoals ARTBASE en Akoesticum, en vindt dat deze best wat mogen kosten. Hiermee lijkt de ambitie van de gemeente om Ede tot een ‘culturele hotspot’ te maken minder breed gedragen te worden.

poll gemeentefinancien 3

Prioriteiten bij gemeentelijke uitgaven

De poll vroeg deelnemers ook om prioriteiten aan te geven voor de toewijzing van gemeentelijk budget. De vraag was:

“Er moeten prioriteiten worden gesteld. Waar zou het geld volgens jou vooral naar toe moeten?”

Respondenten gaven de volgende drie gebieden de hoogste prioriteit:

  • Onderwijs
  • Veiligheid (brandweer, politie, boa’s)
  • Maatschappelijk werk, zorg en welzijn

Deze bevindingen komen grotendeels overeen met de programmabegroting van de gemeente, waarin 60% van het budget naar deze gebieden gaat. Dit benadrukt dat er een belangrijke overeenkomst is tussen gemeente en inwoners op het gebied van essentiële uitgaven.

Deze drie gebieden worden als minst belangrijk beschouwd:

  • Gemeentelijke organisatie
  • Duurzame energieopwekking
  • Recreatie en toerisme

Hoewel de gemeentelijke organisatie noodzakelijk is voor de uitvoering van beleid, benadrukken veel respondenten dat deze zo efficiënt mogelijk moet blijven. De gemeentelijke overhead bedraagt momenteel 15% van het totale budget, een percentage dat in vergelijking met andere gemeenten niet buitensporig is, maar waar inwoners nog steeds zuinigheid en efficiëntie verwachten.

Roep om transparantie en betrokkenheid

De laatste vraag in de poll bood ruimte voor opmerkingen. Hieruit kwam een sterke behoefte naar voren aan meer inspraak en transparantie. Inwoners uitten zorgen over de uitgaven aan prestigeprojecten en de kosten van externe adviseurs en communicatie. Velen voelen dat gemeenschapsgeld beter besteed kan worden aan directe behoeften, zoals zorg, onderwijs, en de verbetering van infrastructuur en fietspaden.

We vatten de meningen van de respondenten in vijf hoofdpunten samen:

  1. Kritiek op prestigeprojecten: Projecten als het WFC, het nieuwe zwembad, ARTBASE en het Pico Bello Pad worden gezien als te kostbaar in tijden van bezuinigingen.
  2. Roep om burgerparticipatie en transparantie: Inwoners wensen een meer transparante communicatie van de gemeente over bestedingsplannen en beslissingen en pleiten voor bredere betrokkenheid bij deze keuzes.
  3. Efficiënter gebruik van belastinggeld: Er is een duidelijke oproep om kosten te besparen binnen de gemeentelijke organisatie, onder meer door minder externe adviseurs in te huren en de ambtelijke overhead beperkt te houden.
  4. Herziening van prioriteiten: Deelnemers zien het liefst geld gaan naar onderhoud van de openbare ruimte, verkeersveiligheid en brede sportvoorzieningen die toegankelijk zijn voor alle inwoners.
  5. Behoefte aan voorzieningen en ondersteuning: Respondenten benadrukken het belang van voorzieningen zoals buurthuizen, betaalbare woningen voor ouderen en jongeren, en ondersteuning voor kwetsbare groepen, zoals jeugdzorg en WMO.

Conclusie

De resultaten van de poll laten zien dat de respondenten duidelijke voorkeuren hebben voor de besteding van het gemeentelijk budget. Er wordt gepleit voor minder grootschalige projecten, meer directe investeringen in de gemeenschap en een voorzichtige omgang met belastinggeld.

Inwoners en gemeente lijken op het gebied van essentiële uitgaven grotendeels dezelfde prioriteiten te hebben, wat een positieve basis biedt voor samenwerking. De inzichten uit deze poll kunnen de gemeente helpen om beter in te spelen op de behoeften van de inwoners en hen meer te betrekken bij de aankomende begrotingsbesprekingen.

Dit artikel maakt deel uit van ons dossier ’toezicht op de burgerparticipatie’ en is mogelijk gemaakt met een financiële bijdrage vanuit het Mediafonds Ede.

Avatar van Marc van der Woude

Marc van der Woude

Combineert onderzoeksjournalistiek en innovatie om de 'tegenmacht' van burgers te versterken. Verbindt bij de Edese Vos journalisten, bronnen en onderzoekers. Gaat tot het gaatje om transparantie te krijgen.

4.3 3 stemmen
Artikel waardering
Abonneer
Laat het weten als er
guest
4 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Johan Koops
Johan Koops
24 dagen geleden

Duidelijke resultaten. College en raad, doe er wat mee!

Gerard van de meent
Gerard van de meent
Antwoord aan  Johan Koops
23 dagen geleden

Dank voor het onderzoek! Gelukkig staan de burgers niet zo ver van de gemeentelijke overheid. Alhoewel, eerst zien en dan geloven. Derhalve geen nieuw zwembad nu.

René Dijker
René Dijker
23 dagen geleden

Altijd verbazingwekkend om te lezen: de gemeentelijke belastingen verhogen omdat alles duurder wordt maar vervolgens miljoenen investeren in prestatieprojecten. Waar dat geld vandaan komt wordt altijd verzwegen. Dat bestuurders zich in de geschiedenis willen plaatsten is in mijn geheugen al begonnen met de aanleg van de Albertstunnel. Daar is destijds ook al veel om te doen geweest.

Marrie Vermeulen
Marrie Vermeulen
22 dagen geleden

Nou, duidelijk gemeente Ede of meneer De Pater: luister naar de burgers.

Mis niets, meld je aan!

Blijf actief op de hoogte van de belangrijkste ontwikkelingen in Ede. Meld je aan voor de mail van de Edese Vos.

 
 
4
0
Wat denk jij? Laat een reactie achter.x