Marc van der Woude
De maat is vol. Na jaren van gebroken beloften, onvolledige informatie en juridische procedures, is het vertrouwen in het Warmtebedrijf Ede tot een dieptepunt gezakt.
Wat begon met een nieuwe onthulling over de herkomst van biomassa, ontpopte zich in de Edese gemeenteraad gisteravond tot een eensgezind oordeel: de cyclus van ontkenning en late erkenning is nu echt ten einde.
Een voorspelbare cyclus
De directe aanleiding voor het spoeddebat was een pijnlijke erkenning van het warmtebedrijf: in 2022 werd niet-gecertificeerd Schots hout ingezet in de biomassacentrales. De bekentenis kwam niet vrijwillig, maar pas nadat de feiten al publiek waren. Wie het dossier de afgelopen jaren gevolgd heeft, herkent dit patroon. Telkens gaat er iets mis, een journalist legt de vinger op de zere plek, en pas ná publicatie wordt schoorvoetend erkend dat er fouten zijn gemaakt.
Juist deze reflex voedde het wantrouwen van zowel het college als de raad. Het warmtebedrijf kreeg kritische vragen voorgelegd als ‘huiswerk’ voor het spoeddebat, maar de antwoorden, die de dag voor het debat binnenkwamen, maakten de frustratie alleen maar groter.
Het bedrijf probeerde de verantwoordelijkheid af te schuiven op voormalige medewerkers en externe leveranciers, in een poging het straatje schoon te vegen. Zo werd in de antwoorden gemeld dat “De uitspraken die in het verleden door EvE zijn gedaan niet langer de visie en werkwijze van onze organisatie weerspiegelen,” en dat de betreffende personen inmiddels niet meer bij het bedrijf werkzaam zijn. De raad en het college lieten zich niet overtuigen door deze ‘nieuwe lijn’. Wethouder Versteeg verwoordde het treffend: “Ik moet het eerst zien, dan geloven.”
Raad is het zat, maar voelt zich machteloos
De teleurstellende antwoorden leidden tot een fel en eensgezind debat. Raadsleden spraken hun frustratie uit over de opeenstapeling van incidenten, van onjuiste informatie tot overschrijdingen van uitstootnormen. De teneur was duidelijk: een partner die keer op keer onderuitgaat, is geen betrouwbare partner meer.
De raad drong aan op harde maatregelen, maar wethouder Versteeg benadrukte de beperkte juridische middelen van de gemeente. “We hebben een rol, maar we kunnen het bedrijf niet onder curatele stellen,” zei hij. Wethouder Bijl voegde hieraan toe dat handhaving via de Omgevingsdienst weliswaar stevig is, maar dat beroepsprocedures jaren duren.
Na een lange avond moest de raad genoegen nemen met een lijst van toezeggingen van het college, waaronder een second opinion op het onderzoek van het warmtebedrijf, jaarlijkse rapportages en een melding bij de ACM over mogelijke greenwashing. Voor de inwoners voelt dit als een slappe hap: in plaats van een harde streep onder dit bedrijf, komt er weer een lijstje met onderzoeken en procedures.
Burgers nemen het heft in eigen handen
Waar de raad en het college blijven hangen in overleg en procedures, trekken inwoners hun eigen conclusie. De Belangenvereniging Ede-Noord, die letterlijk onder de rook van de centrale aan de Knuttelweg zit, schrijft in een brief aan de raad dat het warmtebedrijf “ongeloofwaardig” is en “geen grip heeft op de situatie.” De vereniging eist maandelijkse rapportages en onafhankelijke controles.
Ook gaat de vereniging zich verbinden met andere bewonersgroepen rond de biomassacentrales om samen een actieplan te maken en krachtiger op te treden richting het warmtebedrijf. Zoals voorzitter Guido Brethouwer het verwoordt: “De maat is vol.”
Het debat ging daarmee niet alleen over Schots hout of niet-geïnstalleerde filters, maar over de geloofwaardigheid van een bedrijf dat keer op keer betrapt moet worden voordat het de waarheid vertelt. Het laat zien dat de strijd niet langer alleen in de raadzaal wordt gevoerd, maar ook op straat, waar inwoners zich verenigen en de druk opvoeren.
Oproep – De Belangenvereniging Ede-Noord gaat zich verbinden met andere bewonersgroepen om samen sterker te staan tegenover het warmtebedrijf. Wil jij ook meedenken? Meld je bij de Edese Vos. Wij brengen inwoners en initiatieven met elkaar in contact, zodat hun stem krachtiger doorklinkt.
De documenten van dit debat:
– Raadsmemo spoeddebat Warmtebedrijf
– Beantwoording vragen gemeente Ede deel 1
– Beantwoording vragen gemeente Ede deel 2
– Brief Belangenvereniging Ede-Noord
– Het debat in de gemeenteraad nakijken
NASCHRIFT 23 september 2025: Welke raadsleden behartigden onze belangen in dit debat het beste?
Ik vraag me af wat er zou gebeuren als eigenaren van koopwoningen zich gezamenlijk laten afkoppelen van het warmtenet. (Kiezen voor een wtw-installatie)
Er wordt gezegd dat dit niet kan/mag, maar als je het voor de rechter zou brengen, kan er zomaar een ander oordeel komen? Juist ook omdat het WBE een monopolie heeft en zijn verplichtingen regelmatig niet nakomt.
Ik besef dat een wtw een flinke investering is maar het geld dat je aan WBE moet betalen is ook niet weinig en gooi je eigenlijk direct in de sloot.
Het is zomaar een gedachte die in mij opkomt…
Het moet nu toch wel duidelijk zijn dat het Warmtebedrijf Ede liegt, bedriegt en slappe uitvluchten bedenkt. Hoeveel meer heeft de wethouder nog nodig om in te grijpen? Wellicht kan een slimme ambtenaar iets bedenken zodat het bedrijf wel onder curatele wordt gesteld?
Goed plan om als inwoners samen op te trekken.
Je zou alvast kunnen gaan nadenken welke politieke partij jou stemt verdient op 18 maart 2026 bij de gemeenteraadsverkiezingen. De ruim 20.000 klanten van WBE en de belanghebbenden zoals de leden/bewoners Belangenvereniging Ede-Noord en de bewoners in de wijk Reehorst, zoals aan de Geerweg, hebben die dag de mogelijkheid om hun waardering uit te spreken over de slagkracht van het zittende college/coalitiepartijen op het onderwerp warmtebedrijf Ede. Die de vele gezondheidsklachten van burgers niet serieus nemen en niet willen handhaven door niet zelf continu de uitstoot te meten.
Ik zeg dit omdat de nieuwe Wet collectieve warmte (Wcw) op 2 juli 2025 is aangenomen door de Tweede Kamer. De nieuwe wet schrijft voor dat warmtebedrijven voor minstens 51% in publieke handen moeten zijn zoals, gemeente, provincie of waterschap. Doel: Publieke waarden zoals betaalbaarheid, duurzaamheid en leveringszekerheid beter borgen. Dan ben je bij wet mede verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering van een warmtebedrijf. Maar dan moet je wel kennis van zaken hebben of deze inhuren.
Mooi dat je dit inbrengt. Volgende week komt de Edese Vos met een nieuw experiment: we gaan raadsleden recenseren. In hoeverre komen zij als volksvertegenwoordiger echt op voor de belangen van inwoners? Dat doen we op basis van objectieve criteria en gedegen analyse van het optreden in de raad.
Prima stuk Arie. Na enig onderzoek blijkt dat GBE geen enkel formeel standpunt inneemt t.a.v. het warmtebedrijf. Voor Gemeentebelangen Ede is het dus geen enkel probleem dat inwoners blootstaan aan fijnstof uitstoot.
Gemeentebelangen Ede heeft zich in de raad tot nu toe weinig kritisch opgesteld richting het Warmtebedrijf. Woordvoerder Ardin van Emmerik pleit vooral voor ondergrondse CO₂-opslag (Carbon Capture and Storage). Daarmee wordt het probleem feitelijk doorgeschoven naar toekomstige generaties, zonder dat er structureel naar duurzame alternatieven wordt gekeken. Een uitnodiging van de Edese Vos om zich nader te laten informeren, sloeg Van Emmerik af.
Is er al eens nagedacht over de verdere toekomstplannen van de installaties, de termijn van afschrijving is 15 jaar en wat ik destijds begreep is de installatie dan ook op. Wat zijn afspraken met de gemeente inzake nieuwe locaties, herbouw op bestaande locaties of andere plannen, dit zal vast al wel bekend zijn ergens in een lade op het gemeentehuis. Leon Meijer is mooi op tijd weg, die voorzag deze ellende.
Het is al eerder geroepen, het bedrijf hangt als een strop om je nek, bakken met geld gaan ernaar toe, geheime afspraken, in de weg naar Bennekom liggen ook leidingen verwerkt, is met geen woord over gesproken. Ruim € 5000 betalen om eraf te komen, met welke indexatie gaat dat mee, drie jaar geleden nog € 2869 incl BTW.
Wat is de rol van de liefdes directeur Valentijn van het warmtebedrijf, waarom is hij geen directeur meer en nu wel toezichthouder van de raad van commissarissen. Iets met een slager die zijn eigen vlees keurt.
Ik snap de bewoners van de Geerweg goed, we hebben daar ook een aantal jaar gewoond, het stinkt er gewoon. De druk moet verder worden opgevoerd…. echter dat gaat het overgrote deel van de politiek in Ede niet doen. Teveel belangen en de helft stopt in het voorjaar. Een aantal hebben het al bekend gemaakt, maar ja daar hadden we toch niks aan. Er volgen er nog meer…..
Dat proces komt nu op gang. De gemeente heeft gewacht op de nieuwe Wet collectieve warmte (Wcw) en zet in op een overgang naar geothermie – nota bene weer met hetzelfde bedrijf als partner. Dat kan nog jaren duren; dit jaar zijn pas de eerste proefboringen gedaan.
Opvallend is dat wethouder Meijer destijds zelf de strategische samenwerkingsovereenkomst met WBE is aangegaan, ondanks de kritiek die er toen al was. Hoe inwoners zich in dit proces organiseren en op welke momenten zij invloed kunnen uitoefenen, zal bepalend zijn voor de koers.
Dat is wat ik elders (Ededorp) ook al heb aangehaald. Onze “vriend” Meijer is in het verleden namens de gemeente Ede blijkbaar overeenkomsten met het Warmtebedrijf Ede (of een andere daarbij behorende entiteit) aangegaan, waardoor we nu met de brokken zitten. Dus, geothermie met deze dubieuze club aangaan zou getuigen van een ezel die zich wel minstens meerdere malen aan eenzelfde steen stoot. Dus stop nu dat hopelijk nog kan, of zijn de vele miljoenen (60-70) subsidie al vergeven?
Goed nieuws: je hoeft niet naar de rechter om af te sluiten.
Slecht nieuws: de ACM heeft dit ook voor 2025 geregeld.
Een warmtebedrijf mag maximaal € 5250,99 incl. BTW rekenen voor het definitief afsluiten op het warmtenet. Dit bedrag komt dus bovenop je investering van bijvoorbeeld een aanschaf/installatie warmtepomp.
https://www.acm.nl/nl/energie/warmte-en-koude/warmtetarieven/tarieven-warmte-en-koude
We komen nooit meer van dit bedrijf af!
Na het lezen dat meneer Kleijnen zijn bevoegdheid moet gaan delen met een meneer Drooge en een mevrouw Beijdorff en dat het een gezamenlijke bevoegdheid wordt, voelt dat bij mij niet echt als een ‘Yes’ als afnemer van warmte van dit bedrijf!
Dat van meneer Drooge snap ik wel. Komt echt niet op voor de belangen van de ruim 20.000 klanten die ook wel de pinautomaten zijn voor dit warmtebedrijf. Die moet die €250 miljoen inleg voor de investeerders in Energie voor Elkaar veilig stellen en zorgen voor een goed rendement. Zo gaat dat toch in de grote mensenwereld van het geld? Maar wie heeft mevrouw Beijdorff gevraagd om de bestuurskamer te komen verrijken met nieuwe inzichten?
Als er een crisis is die om een serieuze reorganisatie of sanering vraagt, is het niet ongebruikelijk om interims van buiten in te vliegen. Die kunnen beter schoon schip maken, hebben geen loyaliteiten met bestaand personeel of processen. Het lijdt geen twijfel dat Beijdorff door Asper is ingehuurd en ook de belangen van de investeerders dient.
Binnen grote voedselproducerende ondernemingen is het gebruikelijk dat een grote afnemer eens per jaar een audit uitvoert op belangrijke processen. Er is dan volledige inzage in het gebruik van o.m. grondstoffen en de samenstelling daarvan. Het lijkt me wenselijk dat de Gemeente Ede het Warmtebedrijf regelmatig audit op de herkomst en kwaliteit van het hout dat het Warmtebedrijf gebruikt, en ook op de uitstoot van schadelijke gassen.
Het verbaast me dat in dit hele proces Vattenfall buiten spel blijft, terwijl Vattenfall de oorspronkelijke partner van de Gemeente Ede was en ook nu nog een belangrijke rol speelt als leverancier. Als inwoner van Kernhem heb ik geen relatie met Warmtebedrijf Ede, alle contacten en service zijn met Vattenfall. Dit geldt voor onderhoud, storing, vervanging en facturering.
Vattenfall zit er historisch tussen, maar de warmte-opwek en -distributie komt volledig van het Warmtebedrijf Ede. Vattenfall laat weten dat zij het Warmtebedrijf vragen hebben gesteld over de herkomst van de biomassa en daarbij vertrouwen op toezicht door de bevoegde instanties. Daarmee schuiven ze de verantwoordelijkheid deels door. De vraag is of dat voldoende is, gezien hun rol als leverancier richting klanten.
Hun reactie is verwerkt in dit artikel: https://edesevos.nl/warmtebedrijf-in-zwaar-weer-investeerder-grijpt-in/
Ik lees zojuist de kop van een artikel in Ede Stad Plus. (Veel verder kan ik niet lezen.) WBE neemt maatregelen om vertrouwen terug te winnen…
Ik denk dan direct: gelooft u ook in sprookjes? Waarschijnlijk zij in elk geval wel.
Het artikel brengt weinig nieuws en neemt vooral de communicatie van WBE over. Een kritischer analyse van deze reflex is hier te vinden: https://edesevos.nl/wbe-raad-verliest-geduld-burgers-nemen-heft-in-handen/.