Edese Vos
De val van het kabinet betekent mogelijk anderhalf jaar vertraging en onzekerheid op dossiers waar juist grote behoefte is aan versnelling en daadkracht. Wat betekent dit voor Ede?
De gemeente Ede – en ook de Provincie Gelderland – hebben het kabinet hard nodig. Dat gaat niet alleen om geld, maar ook over beleid en wetswijzigingen. Spannende thema’s zullen nu controversieel worden verklaard, waarmee besluitvorming stil komt te liggen. Waar moet je dan aan denken:
- Druk op de opvang van asielzoekers
De regie vanuit Den Haag ontbreekt en de spreidingswet, waarmee asielzoekers verdeeld zouden worden over gemeenten, lijkt er voorlopig niet te komen. Dit betekent dat gemeenten, zoals Ede, waar al opvang plaatsvindt, binnenkort met nog meer ‘opvangdruk’ te maken krijgen. - Druk op de jeugdzorg
Veel gemeenten, ook Ede, lopen in de jeugdzorg tegen hun grenzen aan en hebben daarom zelf extra geld vrijgemaakt om wachtlijsten tegen te gaan, maar iedereen ziet dat het echt anders moet. Die hervormingen zullen voorlopig uitblijven. - Vertraging in de woningmarkt
De woningmarkt heeft te maken met stijgende rente, stijgende bouwkosten en de stikstofkwestie die bouwprojecten op slot heeft gezet. De regulering van de middenhuur is er nog niet doorheen, evenals de startbouwimpuls. Staande afspraken en lopende projecten gaan wel gewoon door. - Tekorten op openbaar vervoer
We schreven er al eerder over: het openbaar vervoer in Ede staat onder druk. Dat loopt via de Provincie Gelderland die tientallen miljoenen van het Rijk tekort komt. Dat wordt dit jaar nog bijgepast door de provincie, maar de nieuwe Gelderse coalitie is dat niet langer van plan en wil dat het Rijk dit overneemt. Extra geld is waarschijnlijk controversieel, met als mogelijk gevolg nog meer krimp in het ov. - Stikken in stikstof
In Ede zijn 600 boeren aangemerkt als ‘piekbelaster’, wat betekent dat ze gebruik kunnen maken van de uitkoopregeling, hoewel daar niet veel animo voor is. De doelen om in 2035 minder stikstof uit te stoten blijven, maar gemeenten en provincies krijgen nu nauwelijks sturing van het Rijk. - Geen landbouwakkoord
Er komt voorlopig geen perspectief voor boeren die doorgaan, want het landbouwakkoord is niet gelukt. Boeren moeten de komende jaren wel het nodige in hun bedrijfsvoering veranderen, maar weten nu niet waar ze aan toe zijn. Onze wethouder Van der Schans zal weer wat eigen oplossingen moeten verzinnen. - Financiële onzekerheid bij huishoudens
Veel Nederlanders maken zich zorgen over de stijgende prijzen, met name mensen die nu al nauwelijks rondkomen. Een mogelijke verhoging van het sociaal minimum, de hervorming van de financiering van de kinderopvang, het vereenvoudigen van het belastingstelsel, het zal waarschijnlijk worden doorgeschoven met als gevolg financiële onzekerheid.
De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma, tevens voorzitter van de Vereniging van Nederlands Gemeenten (VNG), noemde de val van het kabinet onbezonnen. “Denk daarbij aan het enorme tekort aan betaalbare woningen, de noodzakelijke energietransitie en het versterken van bestaanszekerheid. Stilstand is nu onverantwoord.” De val van het kabinet heeft volgens haar vooral gevolgen voor de begroting van de gemeenten. Zij onderhandelen op dit moment met het kabinet over de financiën voor 2026. “Dat is wel geld dat nodig is voor onze inwoners. Dat gaat over de Wmo-voorziening en jeugdzorg, maar ook of we genoodzaakt zijn meer belasting te heffen.”
Het vertrouwen in de politiek was al niet groot, maar is nu nog meer beschadigd. Het lijkt wel alsof Nederland steeds onbestuurbaarder wordt. Het uitblijven van langetermijnbeleid zet gemeenten en provincies op een aantal gebieden klem. Burgemeester René Verhulst heeft er geen goed woord voor over. “We zitten met een schip midden in een storm. Maar wat er nu gebeurt is dat de stuurman en de kapitein (het kabinet) zich opsluiten in de stuurhut en de bemanning aan hun lot overlaten. Gemeenten moeten het maar weer zelf oplossen.”
Marc van der Woude
Gastauteur
De val van het kabinet was zeker geen onbezonnen actie. Het vertrouwen van de burgers in de politiek was op een historisch laag niveau gekomen en de samenstelling van het kabinet met de vier coalitiepartijen was allesbehalve een gelukkig huwelijk. Rutte was na zoveel jaar inderdaad in een hevige storm beland waar de ene crisis op de andere werd gestapeld. Hij zal ongetwijfeld heel hard gewerkt hebben en zijn best hebben gedaan, maar dat is geen garantie voor een succesvol optreden, en dat is dan ook gebleken!
Maar beter even geen regering dan een regering die voortdurend de verkeerde afslag neemt, hoe beroerd dat ook is voor de lopende dossiers voor de Groningers, de milieuperikelen, de problemen met de woningnood, de infrastructuur en noem alle probleemdossiers maar op. Soms ontkomt men er niet aan dat het eerst slechter moet worden voor de verbetering kan worden ingezet.
De Nederlandse bevolking is weer toe aan een nieuw kabinet, een kabinet met bewindslieden en een Tweede Kamer met mensen die men kan vertrouwen, een kabinet dat eensgezindheid uitstraalt in plaats van onderlinge discussies opblaast, erg “vergeetachtig” is en af en toe de waarheid met voeten treedt. Het gezin stond bij één van de coalitiepartijen centraal, maar daarbij ging men volledig voorbij aan alle duizenden drenkelingen die ons EU asielsysteem met zich meebrengt. Die drenkelingen behoorden ook tot een gezin, maar dat telde blijkbaar niet!
Laat het gezonde- en wat mij betreft boerenverstand terugkeren in de politiek. En daar zijn politici voor nodig die uit ander hout zijn gesneden. Mensen die wel een realistische visie hebben, kennis van zaken, oog voor de Nederlandse belangen, oog voor de internationale verhoudingen, voor het bedrijfsleven en met name het MKB, met andere woorden, de belangen van de inwoners en het bedrijfsleven. Politici die eerlijk en betrouwbaar zijn en zich niet laten beïnvloeden door de waan van de dag, maar de langere termijn op hun netvlies hebben. Die er voor de inwoners zitten en hun functie niet vervullen als springplank voor de volgende mooie baan.
Maar we mogen ook, of misschien wel moeten, eisen aan de kiezers stellen. Geef politici en bestuurders de ruimte om hun werk naar behoren te doen, bedreigingen horen daar niet bij en respecteer hun privacy. We zullen ons ervan bewust moeten zijn dat niet alles kan, dat er grenzen zijn aan wat we van de overheid kunnen en mogen verwachten en dat we weer een goede balans dienen te vinden tussen onze rechten en onze plichten in dit land.