M&M Ede wil inspraak burgers in World Food Experience

Oppositiepartij Mens en Milieu Ede weigert een besloten overleg bij te wonen over de World Food Experience en eist nu dat burgers inspraak krijgen in de plannen.

De voedselattractie World Food Experience (WFE) blijft de gemoederen bezig houden. Wethouder Leon Meijer zal de Edese politieke partijen op donderdag 23 februari in een besloten woordvoerdersoverleg informeren over hoe het nu verder moet met de WFE en de locatie waar deze gepland is, de voormalige Mauritskazerne op het WFC-terrein in Ede.

Mens en Milieu Ede vindt het belangrijk dat burgers kunnen volgen hoe de verschillende partijen in de gemeenteraad hierover denken. Dat lukt niet als een bijeenkomst besloten is, daarom laat de partij verstek gaan. “Het is hoog tijd dat ook inwoners van Ede in alle openheid mee kunnen praten over alternatieven voor de World Food Experience,” aldus een persbericht dat de partij dit weekend naar de media stuurde. Op 6 maart om 20:00 uur wordt daarom een burgerbijeenkomst belegd in wijkcentrum De Kolk aan de Schaapsweg 7A in Ede. Iedereen kan daar meepraten onder het motto ‘WFE, heb jij een beter idee?’ Enkele sprekers zullen alternatieve voorstellen delen, waarna er ruimte is voor gesprek en de ideeën van inwoners.

Twee weken geleden lieten lezers van de Edese Vos in een poll al weten dat er wat hen betreft nu echt transparantie moet komen over de World Food Experience.

Waarom deze vorm van ‘actiepolitiek’?

De Edese Vos vroeg fractieleider Erik Wesselius van Mens en Milieu Ede waarom voor deze opmerkelijke vorm van ‘actiepolitiek’ is gekozen. “Stephan Neijenhuis van D66 had voorgesteld om een open debat te voeren, maar een meerderheid van de raad heeft dat afgewezen,” zegt Wesselius. Neijenhuis bevestigt dit. “Er werd toen een woordvoerdersoverleg voorgesteld, wat in principe altijd besloten is. Veel partijen wilden dit zodat ze vrijer konden discussiëren. Je snapt dat wij daar sterke bedenkingen bij hebben en liever een echt openbaar debat zien.”

“Het is totaal vaag waarom een transparant debat niet zou kunnen,” zegt Wesselius. “Er wordt verwezen naar deels geheime contracten tussen de gemeente Ede, de provincie Gelderland en WFC Development, de voorloper van de Stichting World Food Center Experience, maar die zouden naar mijn mening gewoon openbaar kunnen zijn.” Raadsleden hebben wel volledig inzage in deze contracten, maar voor het publiek is er alleen een zwartgelakte versie. De ongelakte stukken mogen ook niet worden gelekt, dan wordt er een officieel onderzoek ingesteld.

Wie bepaalt dat iets geheim moet blijven?

Wie bepaalt eigenlijk dat een overleg of document geheim zou moeten blijven? “Ik zou het niet weten,” zegt Wesselius. “Maar de raad heeft dat wel besproken en is daar in meerderheid in meegegaan. Te erg voor woorden eigenlijk. Er moet een goede reden zijn voor geheimhouding, en die kan ik hier niet ontwaren.” Namens de fractie stelde hij hier vragen over aan de griffie van de gemeenteraad (zie kader onderaan dit artikel).

“Zo wordt de gemeenteraad een potsierlijke vertoning.”

“Destijds bij de discussie over zonnepark Nergena werd de dreiging van mogelijke schadevergoedingen als argument gebruikt om zaken geheim te houden. Zo van: als we teveel in het openbaar doen dan krijgen we misschien een schadeclaim van een bedrijf aan onze broek vanwege schending van een contractuele geheimhoudingsclausule. Maar dan krijg je democratisch gezien de dood in de pot en wordt de gemeenteraad een potsierlijke vertoning. Je moet dat dan achter gesloten deuren gaan doen. Dat is zo slecht voor het aanzien en het vertrouwen van burgers in de politiek.”

Volgens Neijenhuis kan alleen de raad zelf onderliggende stukken geheim verklaren. Dat gebeurt dan op voorstel van het college als het voldoet aan wettelijke voorwaarden uit de Woo. “Dus bijvoorbeeld als het de onderhandelingspositie van de gemeente schaadt. Maar dat is hier volgens mij niet het geval, al zijn eerdere documenten rondom het WFC wel geheim verklaard.”

Dit haakt in op mijn eerdere artikel over de worsteling met transparantie in de gemeenteraad. Oppositiepartijen zien het liefst meer transparantie, collegepartijen houden informatie liever besloten. Op 16 maart gaat de gemeenteraad hier over in gesprek. Er is een beleidsstuk ingediend waarin wordt geregeld wat geheim is en wat niet. “Dat is een interpretatie van de Gemeentewet en andere regels rond geheimhouding,” zegt Wesselius. “Het is wel tekenend dat dit onderwerp direct besluitvormend is ingepland. Dat betekent minder gelegenheid voor de raad om op deze wijzigingen te reflecteren en om het debat hierover te voeren. Ik ga kijken of er draagvlak is voor een agenderingsverzoek om dit als raad eerst oordeelvormend te bespreken.”

‘De raad hobbelt achter de wethouder aan’

Mens en Milieu Ede kiest er dus voor om geheime vergaderingen niet meer bij te wonen. Sluit je jezelf dan niet af voor belangrijke informatie die je als raadslid wel nodig hebt om je werk te kunnen doen? “Nee hoor, we kunnen andere raadsleden gewoon vragen wat er is besproken en we vragen ook een gespreksverslag van die bijeenkomst aan,” aldus Wesselius. Het is dus vooral een politiek statement.

Neijenhuis vindt actiepolitiek heel goed en steunt pogingen om Edese inwoners te betrekken bij het politieke proces. D66 betrok inwoners vorige maand bij de afsluiting van de Edeseweg-Bennekomseweg. “Maar met wegblijven bij zo’n woordvoerdersoverleg schiet je jezelf in de voet. Ik ben het ook niet eens met dit proces, maar als de meerderheid van de raad anders beslist, dan help je je kiezers niet door weg te blijven bij belangrijke overleggen waar je de inwoners kan vertegenwoordigen.”

“Er wordt vast een uitgeklede variant doorgerommeld.”

“Meijer heeft de regie over de WFE en de raad hobbelt er een beetje achteraan,” stelt Wesselius. “Dat nota bene de Stichting World Food Center Experience aan tafel zit voor het uitdokteren van die scenario’s. Wat ga je dan krijgen? Scenario’s waarbij er tóch een World Food Experience komt. Het zal er wel op uitdraaien dat ze met een of andere uitgeklede variant gaan komen. Met de optie dat het over een aantal jaar toch nog weer groter kan worden. Het wordt er zo doorgerommeld, zodat het allemaal kan blijven doordraaien. Dat is wat ik verwacht, maar we gaan het zien.”

Het risico bestaat dat een uitgeklede variant aanzienlijk minder bezoekers gaat trekken, wat gevolgen heeft voor de ‘business case’. “Er is nu al zoveel geld uitgegeven aan de WFE dat ze met een vet tekort zitten,” stelt Wesselius. “Het budget is door de gemeenteraad gereserveerd voor het huidige plan [door de Raad van State inmiddels van tafel geveegd –red]. Wordt dat dan op een achternamiddag, heel sneaky, gewoon hetzelfde bedrag voor een veel bescheidener plan? Dat zou kwalijk zijn.”

Alternatieve ideeën voor de WFE

Wat verwacht Wesselius van de burgerbijeenkomst die de partij op 6 maart belegt? “We willen horen wat anderen over de World Food Experience denken. Ideeën verzamelen voor een alternatieve invulling van het gebouw. We willen eigenlijk dat de gemeente dit zelf ook op zo’n manier aanpakt, dat burgers er meer bij worden betrokken. Wat willen we eigenlijk met dat gebouw? Dan komt er vast en zeker geen World Food Experience uit, dat kan ik je op een briefje geven.” Het is nog niet bekend wie de inleiders zullen zijn, maar dat worden volgens Wesselius “mensen uit de groene hoek.”