Hoe vrouwen anno 2023 nog steeds achtergesteld worden

Stel je voor: je koopt samen met je lief een nieuwbouwwoning in de Edese wijk Kernhem. Een spannende stap naar een mooi leven samen. Maar in het hele proces, bij elke partij waarmee je te maken krijgt – de aannemer, de makelaar, de hypotheekadviseur, de verzekeraar, de keukenleverancier – wordt alleen je vriend als klant aangesproken en jij steevast genegeerd. Hoe ga je daarmee om?

Fini en Dimitri zien erg uit naar hun nieuwe stulpje. Alle contracten zijn getekend, de hypotheek is rond, en keuken en sanitair zijn uitgezocht. De bouw is inmiddels ook van start gegaan. “Maar het proces van keuzes, contracten en communicatie was erg frustrerend,” vertelt Fini. “Ik werd als vrouw niet serieus genomen.” Of er sprake is van bewuste discriminatie van vrouwen of van praktische kortzichtigheid – ze krijgt haar vinger er niet goed achter. Maar het frustreert haar enorm. Daarom wil ze haar verhaal doen. Ze is benieuwd of anderen het herkennen.

“Klagen bij de diverse partijen heeft niets geholpen,” zegt ze. “Alle pogingen die ik heb ondernomen om het recht te zetten worden ofwel genegeerd of het verzoek wordt gewoon geweigerd. Soms worden er tijdelijke ‘pleisters geplakt’ die al na korte tijd weer loslaten. Maar er verandert niets in de cultuur en de ICT-systemen die worden gebruikt. Het is achterstelling, maar juridisch kun je het niet aanvechten.”

Fini’s ervaringen in 12 punten

Ze omschrijft haar ervaringen tijdens het aankoopproces in 12 punten:

1. Bij de hypotheekadviseur/makelaar krijgen we een overeenkomst aangeboden waarbij ik moet tekenen onder ‘echtgenote/partner van’. Bij mijn vriend staat niets genoemd. Als ik vraag of ze er gewoon ‘koper 1’ en ‘koper 2’ van kunnen maken, wordt dit door de adviseur geweigerd. Wanneer ik hierover later herhaaldelijk een klacht indien, lakt de adviseur het ‘echtgenote/partner van’ uiteindelijk met Tipp-Ex weg.

2. Als we de aannemingsovereenkomst tekenen, krijgt alleen mijn vriend een mail: ‘Geachte heer X, gefeliciteerd met de aankoop van uw woning!’ Uiteraard heel kleurrijk en vrolijk. Ik word niet genoemd en niet gemaild. Dus ik heb deze woning kennelijk niet gekocht? Als ik hierover reclameer wil de verkoopbegeleidster alleen toezeggen dat ze gaat proberen (!) ons beiden handmatig te mailen. In het systeem kan het namelijk niet worden veranderd en ook de aanspreekvorm (alleen ‘de heer X’) kan niet worden aangepast.

3. Bij de hypotheek is er een ‘kopersformulier’ en een ‘partnerformulier’. Je raadt al welke ik krijg. Dit omwisselen blijkt onmogelijk. Dat ik toevallig wel de hoofdverdiener ben is niet relevant. Dit wordt nog wel eens als argument gebruikt om maar één persoon te hoeven aanspreken, maar als ik dan aangeef dat ik meer verdien dan mijn vriend is het vaak ineens stil. Als ik na het tekenen opbel met de vraag of het in de toekomst voor anderen wél aangepast kan worden, noteert deze meneer het wel, maar komt er niet op terug. Als we later switchen naar een woning in een ander project krijgen we exact dezelfde formulieren voorgeschoteld.

4. Omdat we met dezelfde hypotheekadviseur/makelaar te maken krijgen, geef ik deze keer expliciet aan dat ik zelf als eerste genoemd wil worden, om problemen in de toekomst te voorkomen. Maar er komt weer een aannemingsovereenkomst met de naam van mijn vriend als eerste. Wéér word ik geacht te tekenen onder ‘echtgenote / partner van’. Omdat dit tegen de afspraken is, weiger ik in eerste instantie, maar word met financiële argumenten gedwongen het toch te doen. De hypotheekverstrekker gaat de volgende dag de rente flink verhogen en aangezien we van huis zijn gewisseld moet het allemaal snel snel snel. Niet meteen tekenen gaat ons duizenden euro’s extra kosten. Mij wordt verzekerd dat dit in de praktijk niets uitmaakt; alles zal met ons beiden worden gecommuniceerd, het gaat geen nare gevolgen hebben. Maar ik houd er wel een heel naar gevoel aan over.

5. De aannemer stuurt een mail naar mijn vriend, met het verzoek het account te activeren (op zijn naam en e-mailadres), de opties aan te geven en een afspraak te maken op locatie. Aangezien voornamelijk ik de communicatie doe bel ik ze met het verzoek om het account op mijn naam en e-mailadres te zetten. Dit is niet mogelijk. Als ik nogmaals bel en mail wordt het account tóch omgezet. Blijkbaar kost het ze wat moeite en zeggen ze daarom dat het niet mogelijk is.

6. Als ik later met de aannemer bel, en ze om mijn naam vragen om me verder te kunnen helpen, blijk ik echter niet in het systeem te staan. Ik krijg de vraag: ‘Is uw achternaam anders dan die van uw man? Wat is de naam van uw man?’ Als ik aangeef dat ik gewoon een koper ben en dat mijn naam op zijn minst toch wel in hun systeem hoort te staan, wordt mij meegedeeld dat ik niet verder geholpen kan worden als ik niet de naam van mijn vriend kan noemen. Ik ben dus een totaal onbekende voor dit bedrijf. Al snel blijkt dat de aannemer het account actief teruggezet heeft naar mijn vriend, zonder overleg. Na diverse belletjes komen ze wel met een uitlegmailtje hoe het kon gebeuren, maar mijn verdere vragen worden genegeerd.

7. Inmiddels heb ik in de online portal zes verzoeken gedaan om mijn naam goed te zetten. Dit wordt na 24 uur automatisch door het systeem weer teruggezet. Mijn vriend wordt steeds gemaild met informatie, ik word stelselmatig niet op de hoogte gehouden, ook al staat het account op mijn e-mailadres. Ook wordt steeds het telefoonnummer van mijn vriend gebruikt, terwijl het mijne als ‘hoofdnummer’ genoemd staat.

8. Bij de door de aannemer gekozen keuken/sanitair-installateurs mogen we langskomen om keuken en sanitair uit te zoeken. Weer is alleen de naam van mijn vriend doorgegeven. Weer kunnen ze op mijn naam niets in het systeem vinden. Ze voegen zelf wat extra contactgegevens toe. Als ik vertel over mijn vervelende ervaring tot nog toe bij het kopen van een huis, wordt mij verzekerd dat er bij deze installateurs helemaal geen sprake is van discriminatie. ‘Kijk maar hier op mijn scherm,’ zegt de man. Daar staan inderdaad onze beide namen en mailadressen. Zou er dan eindelijk aan het eind van de keten toch nog iets goeds uitkomen?

9. Nadat we een mooie keuken en sanitair hebben uitgezocht komen de offertes binnen. Van beide (verschillende) installateurs komt er een offerte met ‘handtekening voor akkoord order: de heer X’. Mijn naam staat niet genoemd, mijn handtekening wordt niet gevraagd. Als ik hierover mail krijg ik terug: ‘Dit heeft te maken met de facturatie en eventuele servicemeldingen. Dit gaat niet met twee verschillende achternamen.’ Overigens krijgt alleen mijn vriend die mail terug. De keuken wordt betaald van het bouwdepot, waar we beiden zeggenschap over hebben, dus hoezo facturatie op één persoon? Het is toch een kleine moeite om desnoods handmatig mijn naam en handtekening erbij te typen?

10. In theorie kan mijn vriend nu dus inloggen op het voor hem opgezette account, hij kan voor tienduizenden euro’s huisopties selecteren en op ‘opties bevestigen’ klikken. Ik krijg hier geen mail of communicatie over. Vervolgens kan hij de sanitair- en keukenoffertes die hij per mail binnenkrijgt tekenen en terugsturen. Dan zou ik dus nul zeggenschap en nul besef hebben waarmee akkoord is gegaan. Gelukkig is onze relatie goed en overleggen we dan, maar het frustreert me mateloos dat tot nu toe NIEMAND mij erbij betrekt. Ik word als vrouw compleet genegeerd. Tekent u maar even bij ‘echtgenote / partner van’ en verder hebben ze mij niet meer nodig. Zelfs als ik actief hierover reclameer bij alle instanties, weigeren ze mee te werken, of plakken een paar pleisters, maar er verandert niets.

11. Als de koop van de keuken en sanitair zijn afgerond is de mevrouw die ons helpt begripvol, maar geeft aan niets te kunnen veranderen. De meneer die ons de keuken verkocht blijft zeer star. Zijn antwoordmailtjes gaan alleen naar mijn vriend. Hij geeft me het gevoel dat ik niet zo moet zeuren en is kortaf. Uiteindelijk zet ik zelf handmatig met een pdf-editor mijn naam erbij in hetzelfde lettertype en heb dat mooi ondertekend. Als ik dat kan, waarom doen zij dan geen moeite? Ter afsluiting van het koopproces komt nog een mail voor een enquête: ‘Geachte heer X, graag willen we je via deze weg nogmaals bedanken dat je voor onze showroom hebt gekozen.’

12. De enige partij die het wél goed doet is de overlijdensrisicoverzekering. Hierbij krijgen we beiden een account met eigen inlog, die verwijst naar alle documenten. We worden beiden aangesproken en beiden gemaild. Zo kan het dus ook!

‘Ik begrijp die weerstand echt niet’

Het kopen van hun eerste woning had voor Fini en Dimitri een feest kunnen zijn, maar het liet een vervelende nasmaak achter. “Waarom word ik niet gelijk behandeld? Waarom word ik actief tegengewerkt? Waarom wordt de man altijd als eerste gezet, zelfs als ik actief aangeef dat ik de communicatie doe? We leven toch in 2023?” vraagt Fini. “Ik begrijp die weerstand niet en word er ook verdrietig van.”

“Bedrijven verschuilen zich achter techniek (‘zo werkt het systeem nu eenmaal’) terwijl dit heel eenvoudig kan worden gefixt. Ik ben zelf programmeur en ik weet hoe relatief simpel het kan zijn om aan de front-end (aanhef van mails, webpagina’s en dergelijke) zaken aan te passen. Kort door de bocht een ‘get name1 with email1 and get name2 with email2’. En zelfs al zou er maar één account aangemaakt kunnen worden, waar ik heus wel begrip voor heb, waarom kan ik dan niet worden aangesproken of gemaild bij updates? Ze hebben gewoon al die gegevens onder ‘partner van koper’ staan, maar een systeem om deze partner in de cc te zetten of mee te nemen in de aanhef is dan onmogelijk?”

“Ik heb de indruk dat het in bepaalde sectoren een structureel probleem is. Ik heb nog van niemand, nu alles is afgerond, excuses gehad of een andere vorm van terugkoppeling. Ik zou graag gewoon willen dat ze hiervan leren en dit in de toekomst gaan aanpassen. Dan voelt mijn missie als geslaagd.”

‘Dat past niet in het systeem’

Fini heeft de Edese Vos transparant inzage gegeven in de overeenkomsten en gevoerde correspondentie. De Edese Vos heeft ook navraag gedaan bij de genoemde bedrijven. Hoewel er ongetwijfeld ook bedrijven zijn die de communicatie met hun klanten goed en gelijkwaardig hebben geregeld, lijkt dit probleem zich toch regelmatig voor te doen. Meestal wordt dan als excuus gebruikt dat ‘dit niet in het systeem past’, terwijl het wel discriminatie tot gevolg heeft.

Bij onze navraag blijkt dat de NVM-makelaars het platform Move, een centraal landelijk systeem, gebruiken. Het is prima mogelijk om in dit systeem twee accounts aan te maken en twee dossiers, en dus met beide klanten te communiceren. Maar – en dan komt de aap uit de mouw – dat kost de makelaar een paar tientjes extra. Bij een klantgericht bedrijf kunnen klanten dit zelf aangeven, bij een klantongericht bedrijf wordt er moeilijk gedaan.

Een Edese makelaar die niet bij het dossier van Fini en Dimitri betrokken was zegt hierover: “Dat het niet zou kunnen is een sprookjesverhaal. Je hebt als makelaar zo vaak ook te maken met meerdere verkopers. Bijvoorbeeld bij een nalatenschap, dat het verschillende erfgenamen zijn die allemaal net zoveel te zeggen hebben. Die moet je dan allemaal tegelijk op de hoogte kunnen houden.”

De Edese Vos publiceert dit artikel om bewustwording op gang te brengen. Ben je ondernemer of medewerker bij een bedrijf? Ga eens na hoe dit in je eigen organisatie is geregeld en of het beter kan.

Herken je het verhaal van Fini? Je reactie is welkom onder het artikel of in een mailtje.