Marc van der Woude
De gemeente Ede houdt 26 documenten geheim die licht kunnen werpen op de juridische basis voor besloten presidiumvergaderingen. Uit een recent Woo-verzoek van de Edese Vos blijkt dat de gemeente zich beroept op bestuurlijke vertrouwelijkheid – juist in een conflict over transparantie.
De stukken gaan onder meer over de vraag of presidiumvergaderingen wel besloten mochten zijn, en wat raadsleden daarover met anderen – zoals de pers – mogen delen. De gemeente beroept zich op het ‘goed functioneren van de gemeente’ als reden om deze documenten niet openbaar te maken.
Wat is opgevraagd?
De Edese Vos vroeg via de Wet open overheid (Woo) om documenten die zijn opgesteld tijdens een bestuurlijk conflict over transparantie in het presidium van de gemeenteraad. Het gaat om juridische adviezen van senior jurist Nicole Hoos aan de griffie, het college en het presidium tussen 16 januari en 17 maart 2025. De adviezen behandelen onder meer:
- de legitimiteit van besloten vergaderingen;
- het delen van informatie door raadsleden met derden;
- de interpretatie van relevante wet- en regelgeving (Gemeentewet, Woo, Gedragscode, Reglement van Orde);
- de omgang met de pers;
- en het opstellen van een ‘escalatieladder’.
Daarnaast zijn het gespreksverslag en de correspondentie opgevraagd van het overleg op 27 januari 2025 tussen burgemeester René Verhulst, griffier Gerrit Hagelstein en raadslid Erik Wesselius.
Wat wordt wel en niet openbaar gemaakt?
Van de 38 opgevraagde documenten zijn er slechts 12 openbaar gemaakt. Deze betreffen alleen correspondentie tussen de Edese Vos en de griffie – stukken die de redactie al in bezit had. De overige 26 documenten blijven geheim.
De gemeente beroept zich op artikel 5.1, tweede lid, onder i van de Woo. Volgens dat artikel mag informatie worden geweigerd als openbaarmaking het goed functioneren van het bestuur belemmert. De gemeente vreest dat vertrouwelijke gesprekken binnen het presidium niet meer open gevoerd kunnen worden als deelnemers weten dat verslagen openbaar worden – ook niet als betrokkenen daar zelf geen bezwaar tegen hebben.
Geen transparantie over het gebrek aan transparantie
De weigering is opmerkelijk, omdat de documenten geen persoonlijke beleidsopvattingen bevatten, maar juist gaan over de juridische basis van beslotenheid. Juist die vraag – wanneer mag een vergadering besloten zijn, en wie bepaalt dat? – blijft zo buiten beeld. Daarmee ontbreekt de transparantie over de geslotenheid zelf.
De directe aanleiding voor het conflict was een openbaar werkbezoek waar de pers werd geweerd. In het daaropvolgende presidiumoverleg werd hierover enkel intern gesproken. Erik Wesselius (Mens en Milieu Ede) uitte daar kritiek op. Wesselius pleit sindsdien publiekelijk voor open presidiumvergaderingen, zolang geen persoonlijke details worden besproken. In die opvatting staat hij grotendeels alleen.
Door de documenten geheim te houden, onthoudt de gemeente burgers inzicht in hoe met dit spanningsveld wordt omgegaan. Hoe wordt beslotenheid onderbouwd? Hoe reageert het college op raadsleden die transparantie eisen? Ook die vragen blijven onbeantwoord.
De Edese Vos heeft bezwaar gemaakt tegen het besluit. We maken dit bezwaar transparant openbaar. Het wordt op 2 september door de commissie voor de bezwaarschriften behandeld.
