Politie Ede ‘hinderde journalisten’, NVJ wil gesprek met Verhulst

Persfotografen vinden dat zij op 30 maart, de dag van de gijzeling, door burgemeester Verhulst en de politie werden gehinderd in hun werk. Zij dienden hierover een klacht in bij de Nederlandse Vereniging van Journalisten. De belangenorganisatie komt nu naar Ede voor een gesprek.

In reactie op raadsvragen van D66 over de aanrijding van een cameraman van de NOS en de opmerkelijke rol van wethouder De Pater en de politie hierbij, liet de woordvoerder van Verhulst het volgende weten: “De burgemeester heeft een gesprek gepland staan met de Nederlandse Vereniging van Journalisten over de media tijdens de gijzeling.”

Hiermee suggererend dat dit over de aanrijding zou gaan en dat Verhulst dat gesprek zelf zou hebben ingepland. Echter, als de Edese Vos dit bij de NVJ navraagt blijkt de vork toch iets anders in de steel te zitten.

Klachten over optreden politie

Paul Teixeira, secretaris van het uitgeverijbedrijf van de NVJ, laat weten dat de vereniging van meerdere fotojournalisten klachten heeft binnengekregen over het optreden van ‘de Edese driehoek’ – het samenverwerkingsverband van de burgemeester, de politie en de officier van justitie – tijdens de gijzeling. De NVJ schreef Verhulst hierover een brief en verzocht om een onderhoud.

Dat gesprek vindt op 22 mei in Ede plaats, waarbij ook twee fotojournalisten – die bij de gijzeling door de politie werden gehinderd in hun werk – aanwezig zullen zijn. “Er waren meerdere meldingen,” benadrukt Teixeira, “maar ik heb twee journalisten gevraagd om erbij te zijn en hierover het gesprek aan te gaan met de burgemeester.”

Hij wil van Verhulst horen wat de motieven waren om de pers restrictieve maatregelen op te leggen. Zo werden fotojournalisten door de politie gehinderd met schermen die werden geplaatst, waardoor ze geen beelden konden maken van de situatie. Er waren ook agenten die expres in beeld gingen staan om de fotografen en cameramensen te hinderen, bijvoorbeeld toen de gijzelnemer werd afgevoerd.

“Uiteindelijk hebben ze met een creatieve omweg wel beeld kunnen maken,” zegt Teixeira, “maar dat was onnodig. Het afgezette gebied werd voortdurend verlengd en verlegd, onduidelijk waarom.”

Appèl aan de burgemeester

“Daarnaast willen we ook input geven hoe wij als beroepsvereniging vinden dat de burgemeester het bij een volgend incident beter kan doen, en een appèl op hem doen om dat ook binnen het Nederlands Genootschap van Burgemeesters duidelijk te maken.”

“Het is niet de eerste keer dat dit soort zaken gebeuren,” zegt Teixeira. “Wij proberen dan telkens voorlichting te geven en een licht ‘foeigesprek’ te voeren. We maken het ongenoegen kenbaar en leggen uit dat er richtlijnen zijn. Zo mogen houders van politieperskaarten niet gehinderd worden in hun werk. Die afspraken zijn gemaakt met het Openbaar Ministerie, het Ministerie van Justitie en Veiligheid en de politie, en wettelijk vastgelegd.”

Burgemeesters dienen zich daar aan te houden. Dat geldt ook voor de omgang met de lokale pers, vindt Teixeira. “Juist de lokale media zijn belangrijk vanwege de controlefunctie die zij uitvoeren. De overheid moet dat omarmen in plaats van tegenwerken. Dat zal ik ook inbrengen in het gesprek.”

Algemene jurisprudentie

De NVJ voert als het nodig is ook rechtszaken om de persvrijheid te verdedigen. “Gisteren hebben onze juristen in hoger beroep een zaak gewonnen voor een journalist die embedded was bij Extinction Rebellion en samen met een schrijvende collega door de politie werd aangehouden. Die was door de kantonrechter in het ongelijk gesteld, maar in hoger beroep hebben we de zaak toch gewonnen. En terecht. Het hof oordeelde dat zowel het OM als de politie onrechtmatig hebben gehandeld. Dit is belangrijk voor de algemene jurisprudentie. Het betekent dat journalisten die zich identificeren als journalist, ook als ze embedded verslag doen, niet aangehouden mogen worden.”