De nieuwe deklaag van De Braamhorst: schoon of schijn?

Hoe gaat het met natuurgebied De Braamhorst, dat een paradijs voor zandhagedissen en hazelwormen moet worden? Nog niet zo goed, constateert de Edese Vos na een inspectie in het gebied. Het in opdracht van de gemeente gestorte dekzand is allesbehalve schoon.

Omwonenden meldden bij de Edese Vos dat er bouwafval en puin in het zand zou zitten, terwijl de gemeente had toegezegd een schone deklaag aan te zullen brengen.

Tijdens een inspectie ter plaatse blijkt dat het dekzand – dat volgens de gemeente “schoon” zou zijn en “uiteraard gecontroleerd op vervuilingen” – toch niet zo schoon is. We treffen grote stenen, stukken beton, plastics, piepschuim, doeken en voedselverpakkingen aan – duidelijk materiaal dat niet thuishoort in een natuurgebied. Het is geen zwerfvuil dat op het zand terecht is gekomen, maar zit er daadwerkelijk in. Onze fotoreportage onderaan dit artikel geeft een indruk van de situatie.

Opheldering en onderzoek

Uiteraard is niet alles zichtbaar. Mogelijke vervuiling met zware metalen, microplastics en PAKS zijn met het blote oog niet te zien en vragen om nader onderzoek. De Edese Vos heeft wethouder Jan Pieter van der Schans schriftelijk om opheldering gevraagd:

1. Wat is de norm voor ‘schoon’ zand?
De gemeente spreekt van een schone deklaag, maar het begrip ‘schoon’ blijkt relatief. Is er een specifieke norm die hier gehanteerd wordt en hoe is deze bepaald?

2. Hoe en wanneer is gecontroleerd op vervuilingen?
Er is door de gemeente gesteld dat het zand gecontroleerd is. Maar hoe zijn deze controles uitgevoerd, en door wie? Zijn er monsters genomen voordat het zand werd aangevoerd? En zo ja, wat waren de resultaten?

3. Welke partij is verantwoordelijk voor de controle?
Transparantie is hier cruciaal. Welk bedrijf of welke instantie heeft het aangevoerde zand beoordeeld, en hoe is de onafhankelijkheid van deze beoordeling gewaarborgd?

De woordvoerder van de wethouder liet het volgende weten:

“De sanering bestaat uit het aanbrengen van een leeflaag met grond. De gebruikte grond is afkomstig van de Kazerneterreinen.

De gebruikte depots zijn gecontroleerd door onafhankelijke milieukundige bureaus. Deze bureaus onderzoeken de depots conform vastgestelde richtlijnen. Conclusie: uit de toetsing van de chemische parameters blijkt dat de partij voldoet aan ‘Klasse Achtergrondwaarde’ conform het Besluit bodemkwaliteit voor toepassing op landbodem. Vervolgens heeft de ODDV akkoord gegeven op het toepassen van de grond op de Braamhorst afgelopen zomer. De gebruikte grond voldoet dus aan alle formele vereisten.

Door het bureau dat de werkzaamheden voor ons coördineert wordt nog een evaluatierapport van de werkzaamheden gemaakt. Die gaat naar het bevoegd gezag (provincie Gelderland). Als die de evaluatie goedkeurt is de sanering formeel afgerond. Zo ver zijn we dus nu nog niet. De gemeente heeft als opdrachtgever geconstateerd dat er wat puin en afvalresten in de aangebrachte laag zitten. Wij hebben nog een vraag uitstaan bij de milieukundige bureaus of dit ook geconstateerd is bij de aanvoer. In het verdere beheer worden deze resten opgeruimd.”

Kostenbesparing ten koste van kwaliteit?

Zoals geschetst in een eerder artikel koos de gemeente bij De Braamhorst voor een deklaag in plaats van volledig saneren. Er is namelijk ook sprake van bodemvervuiling uit het verleden; de Braamhorst was vroeger een vuilstort. De nieuwe deklaag was vooral een kostenafweging; saneren zou heel duur zijn en is daarom niet overwogen. Maar als de kwaliteit van het aangevoerde dekzand tekortschiet, rijst de vraag of hier niet ook op kosten is bespaard ten koste van de milieukwaliteit en de geschiktheid van het terrein als leefgebied voor de beoogde hazelwormen en zandhagedissen.

Het herstel van De Braamhorst is een natuurcompensatieproject dat verband houdt met de ontwikkeling van het World Food Center-terrein. Als de basis van het project – de deklaag – ter discussie staat, heeft dit gevolgen voor de geloofwaardigheid van de gemeentelijke aanpak.

De Edese Vos heeft de kwestie in onderzoek. Heb je een tip die ons kan helpen? Laat het weten.