Edese Vos
Het belangrijkste politiek-maatschappelijke nieuws van de afgelopen week in 7 punten, samengesteld door de redactie van de Edese Vos.
‘De week van Ede’ verschijnt in principe elke zaterdag, maar in drukke perioden of vakanties kan dit afwijken.
1. Forse kritiek op Defensieplannen
Defensie wil uitbreiden op Infanterie Schietkamp Harskamp en vliegbasis Deelen, maar gemeente Ede, provincie Gelderland en omwonenden vrezen een ‘stapeling’ van activiteiten met grote gevolgen voor natuur, rust en gezondheid. Vooral rond Deelen en de Eder Heide zijn er zorgen over geluidsoverlast, brandgevaar en natuurverstoring. De gemeente Ede vraagt Defensie dringend om meer duidelijkheid over effecten en cumulatie van activiteiten. Ook de gemeente Arnhem bekritiseert de Milieu Effectrapportage als onvoldoende neutraal en eist betere bescherming van kwetsbare gebieden. Eind dit jaar volgt een definitief plan; daarna start pas de verdere besluitvorming en inspraak.
2. Perspectiefnota Ede: brandweerpost blijft open
De gemeenteraad van Ede nam bij de behandeling van de Perspectiefnota 26 moties en amendementen aan. Unaniem werd besloten om de brandweerpost Stadspoort open te houden tot de nieuwe kazerne gereed is en om snoeiwerkzaamheden in het broedseizoen volledig te stoppen. Ook moet de aanpak van natuurbrandpreventie worden verbeterd, mede naar aanleiding van de grote brand op de Eder Heide in april. Hoewel de OZB niet omlaag gaat, hoeft er minder bezuinigd te worden dan eerder gedacht. Het nieuwe zwembad krijgt een jaar uitstel maar blijft op de agenda.
3. Warmtebedrijf Ede op termijn in publieke handen
De Tweede Kamer stemde in met de nieuwe Warmtewet waardoor alle grote warmtenetten, zoals dat van Ede, voor minimaal 50% in publieke handen komen. Deze ingreep moet het consumentenvertrouwen vergroten en excessieve tarieven tegengaan. In Ede is al jaren wantrouwen richting het Warmtebedrijf vanwege slechte communicatie, geen compensatie bij uitval en de niet-duurzaamheid van biomassa. Lokaal leeft de vraag wie gaat betalen voor de overname en tegen welke prijs. De wet moet nog door de Eerste Kamer. Wetenschappers uitten forse kritiek op de nieuwe Warmtewet.
4. Gelderland wil ‘s avonds snelheid snelwegen omlaag voor stikstof
De provincie Gelderland wil de maximumsnelheid op snelwegen bij de Veluwe ‘s avonds en ‘s nachts verlagen van 120 naar 100 km/u om stikstofuitstoot te beperken. Het gaat om de A1, A12, A28 en A50. Ook overweegt de provincie maatregelen voor landbouw en mobiliteit, zoals elektrificatie van bedrijfswagens, emissienormen per veedier en kunstmestbeperkingen. Door netcongestie kunnen netbeheerders stikstofreductieprojecten nu vaak niet uitvoeren. Het provinciebestuur wil deze vicieuze cirkel doorbreken om vergunningverlening weer op gang te krijgen.
5. Fabriek Rheinmetall Ede groeit explosief
De Edese vestiging van de Duitse wapenfabrikant Rheinmetall draait op volle toeren door de herbewapening van de NAVO sinds de inval in Oekraïne. Nieuwe autonome voertuigen zoals de ‘Ermine’ worden al besteld door Oekraïne en productie van pantservoertuigen en munitie breidt flink uit. Het personeelsbestand groeide van 40 naar 200 en zal eind dit jaar 260 bereiken. Toch is er ruimtegebrek en wijkt het bedrijf mogelijk uit naar Born voor een extra productielijn. Rheinmetall verwacht zijn omzet wereldwijd te verdrievoudigen tot 30 miljard euro in 2030.
6. Opvang voor huiselijk geweldslachtoffers nodig
Ede registreerde vorig jaar 533 meldingen van huiselijk geweld, ruim tien per week. Slachtoffers, meestal vrouwen en kinderen, kunnen nu in Ede zelf geen opvang krijgen en moeten vaak worden ondergebracht in Arnhem of elders in de regio, wat voor extra belasting zorgt. Tijdens de behandeling van de Regiovisie Aanpak Huiselijk Geweld 2025-2029, waaraan Ede samenwerkt met Barneveld, Nijkerk, Scherpenzeel en Wageningen, benadrukte wethouder Bram van der Beek dat ook Ede zelf opvangvoorzieningen nodig heeft. De raad vraagt zich af of er wel voldoende mensen en middelen beschikbaar zijn om dit te realiseren.
7. Sociale Monitor: langdurige armoede in Ede halveert, maar blijft boven landelijk gemiddelde
Volgens de nieuwe Sociale Monitor daalde langdurige armoede in Ede van 6,4% in 2015 naar 2,8% in 2024. Toch ligt dit percentage nog altijd boven het landelijke gemiddelde van circa 1,8%. Wethouder Karin Bijl schrijft de daling toe aan gericht gemeentelijk beleid en samenwerking, maar de daling is ook een landelijke trend. De gemeente heeft nog geen volledige onderliggende cijfers en definities beschikbaar gesteld, waardoor journalisten en raad dit niet kunnen controleren; deze cijfers verschijnen pas volgende week.
