Edese Vos
Op 10 oktober kwam de gemeenteraad van Ede bijeen voor een informatieve sessie over de nieuwe Wet collectieve warmte (WCW). Deze wet, die nog wordt besproken in de Tweede Kamer, gaat bepalen hoe warmtenetten in Nederland worden georganiseerd. Voor Ede belangrijk, omdat de gemeente zoekt naar manieren om huizen te verwarmen zonder aardgas.
Het grootste warmtenet in Ede is nu in handen van Warmtebedrijf Ede, maar de politiek en inwoners willen verandering. Ze willen het monopolie doorbreken, duurzame warmtebronnen zoals aardwarmte in plaats van biomassa, en betere tarieven voor inwoners. De WCW kan hierin een rol spelen, maar er zijn ook uitdagingen.
Vier mogelijke scenario’s voor Ede
Tijdens de sessie legden deskundigen Saskia Manders van het expertteam Warmte van de Provincie Gelderland en advocaat Keesjan Meijering (gespecialiseerd in energierecht) uit welke opties de WCW biedt. Er zijn vier manieren waarop de gemeente Ede haar rol kan invullen:
- Leidende overheid: De gemeente richt zelf een warmtenet op.
- Samenwerkende overheid: De gemeente werkt samen met private bedrijven.
- Regulerende overheid: Een privaat warmtenet blijft bestaan, maar de gemeente stelt strenge regels.
- Terughoudende overheid: De gemeente speelt een kleinere rol.
Een belangrijke verandering in de WCW is dat warmtenetten met meer dan 1500 aansluitingen altijd een vorm van publieke zeggenschap moeten hebben. Dit betekent dat Ede straks meer controle krijgt over het warmtenet en dat het monopolie van Warmtebedrijf Ede doorbroken kan worden.
Bescherming van inwoners en betere tarieven
De raadsleden stelden veel vragen over de nieuwe regels. Zo vroeg Erik Wesselius (MME) of de gemeente straks 50% van het warmtenet moet kopen om zeggenschap te krijgen. Meijering legde uit dat dit niet meteen nodig is. Warmtebedrijf Ede kan zijn monopolie houden zolang de huidige contracten lopen, maar als die aflopen, moet er een nieuw warmtenet onder publieke zeggenschap komen. Dit geeft de gemeente de kans om te kiezen voor meer controle.
Een ander belangrijk punt is de bescherming van inwoners tegen hoge tarieven. De nieuwe wet maakt een einde aan de koppeling van warmtetarieven aan de gasprijs. In plaats daarvan wordt een kosten-plusmodel ingevoerd, waarbij de tarieven worden gebaseerd op de echte kosten van het warmtenet. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) houdt toezicht op deze tarieven.
Aardwarmte in plaats van biomassa?
Fractievolger Annemarie Wolferink (MME) vroeg zich af of de WCW ook een einde maakt aan het gebruik van biomassa door Warmtebedrijf Ede. Meijering gaf aan dat de wet geen direct verbod oplegt, maar wel strengere eisen stelt aan CO2-uitstoot. Dit biedt de gemeente de mogelijkheid om in de toekomst over te stappen op duurzamere warmtebronnen, zoals aardwarmte.
Handvatten van de WCW voor Ede
De WCW biedt de gemeente Ede verschillende mogelijkheden om het warmtenet te verbeteren en duurzamer te maken:
- Openbreken monopolie: Zodra de huidige contracten aflopen, kan de gemeente nieuwe partijen toelaten en meer controle krijgen over het warmtenet.
- Lagere tarieven: De nieuwe regels zorgen voor meer transparantie en lagere tarieven voor inwoners, gebaseerd op de echte kosten van de warmtevoorziening.
- Duurzame bronnen: Hoewel biomassa voorlopig nog gebruikt kan worden, biedt de WCW de mogelijkheid om kavels met aardwarmte als bron in te richten.
Wat nu?
De nieuwe wet is een kans voor Ede om het monopolie van Warmtebedrijf Ede te doorbreken, betere tarieven voor inwoners te regelen en te kiezen voor duurzamere energiebronnen. De komende jaren zal de gemeenteraad hierover belangrijke beslissingen moeten nemen, zoals het opzetten van een publiek warmtebedrijf of het samenwerken met andere partijen.
Wie meer informatie wil over dit onderwerp kan de sessie online nakijken of de powerpoint van de deskundingen doornemen. Als service heeft de Edese Vos ook een transcript van de sessie gemaakt.
Marc van der Woude
Wat mij betreft zo snel mogelijk meer publieke zeggenschap door en lagere kosten voor de inwoners van Ede! Weg met het monopolie van het WBE. Benieuwd of de gemeente Ede in deze kwestie nu eens flink doorpakt.
Binnen enkele weken kom ik weer terug in Ede te wonen, als huurder in een geheel nieuwe woning, energiezuinig en aangesloten op het warmtenet. Ik voelde de bui al hangen. Mijn ‘voorschot’ bedraagt 200 euro per maand. Moge deze wet er snel doorheen komen.
Wat betreft aardwarmte is de hr Zijerveld, oprichter van de biomassacentrales, ook weer volop in beeld. Als dat een succes wordt weet je al wel waar dat naar toe gaat… Met flinke winst naar een “Luxemburgse” investeerder die al lekkerbekkend met hr Zijerveld meekijkt…
Succes lijkt er al te zijn, de vele tientallen miljoenen aan subsidies komen eraan. Hier een schone taak voor de gemeente om de vinger aan de pols te houden en het “point of no return” niet te laten passeren, anders is de Edese burger voorgoed overgeleverd aan dit soort mensen. Maar wie durft de handschoen op te nemen?
Niet alleen schrijft de WCW een minimaal publiek belang van 50% voor, voor de beheerder van een warmtenet; de wet schrijft ook een duurzame redundant warmtebron voor. Daarnaast merken heel veel particuliere zonnepaneel bezitters dat de rendementen voor de verkoop van stroom naar 0 of negatief gaan dalen. In mijn woonplaats heb ik derhalve als gemeentelijk beleid voorgesteld om zonnepanelen van particulieren in te ruilen om gemeentelijk/coöperatief waterstof aan te maken als brandstof voor die redundant warmtebron. De particuliere zonnepaneel bezitters kunnen dan PVT panelen gebruiken voor eigen warmtevoorziening. Een PVT systeem heeft een rendement van 800% en geen herrie makende buitenunit.
Klimaatburgemeester van Scherpenzeel.
Is een publiek meer- of minderheidsbelang wel de oplossing, wanneer het gaat om de portemonnee? Ik ben niet op de hoogte van de inhoud van de wet, maar las in een stuk van EenVandaag, dat de kosten niet direct omlaag zullen gaan, eerder omhoog.
Ja, dat is ook onze verwachting, zie dit eerdere artikel op de Edese Vos: https://edesevos.nl/belofte-goedkopere-stadswarmte-wordt-niet-waargemaakt/. Er zitten best wat haken en ogen aan de Wcw. De deskundigen gaven in de raad aan dat de intentie van de wetgever is dat de tarieven dan lager kunnen worden. Maar dat is een ‘papieren werkelijkheid’. Het artikel biedt een samenvatting van wat er in de raad is besproken. De kritische kanttekeningen bewaren we voor een later moment.