5 dilemma’s rond de verkoop van de Mauritskazerne

Op donderdag neemt de gemeenteraad van Ede een besluit over de verkoop van de Mauritskazerne aan ondernemer Timo Kruft van de TeKa Groep. Wat zijn de kwesties die spelen?

Waar gaat het ook alweer over? Toen de Food Experience politiek tenonder ging, dreigde de TeKa Groep van event- en horecaondernemer Timo Kruft met een forse schadeclaim vanwege niet nagekomen contractuele en financiële verplichtingen. Om een rechtsgang af te wenden is de gemeente Ede gaan onderhandelen over een nieuw plan voor de Mauritskazerne waarin voedsel een prominente plek behoudt.

Anderhalve week geleden is dit plan oordeelvormend in de gemeenteraad besproken. Hier kwamen vijf vraagstukken op tafel:

1. Stroomvoorziening en netcongestie

Een belangrijk praktisch punt is de stroomvoorziening in het WFC-gebied. Door netcongestie in de regio is er beperkte beschikbaarheid van stroomaansluitingen, en de Mauritskazerne is afhankelijk van een aansluiting via de TeKa Groep. Dit creëert een situatie waarin andere bedrijven in het gebied mogelijk niet zelfstandig toegang hebben tot stroom, wat hen afhankelijk maakt van deze speler. Raadsleden hebben hier zorgen over.

• Vraagstuk: Hoe kan de gemeente voorkomen dat dit een monopolistische situatie creëert waarbij de TeKa Groep te veel macht krijgt over de verdere ontwikkeling van het gebied?

2. Juridische risico’s (Didam-arrest)

Het Didam-arrest verplicht overheden om bij de verkoop van onroerend goed een open en transparante procedure te volgen, waarbij het vastgoed aan de markt wordt aangeboden. Kun je de Mauritskazerne dan wel exclusief aan de TeKa Groep verkopen, zonder openbare biedingen? VVD en MME uiten zorgen dat de gemeente zich hiermee juridisch kwetsbaar zou kunnen maken.

• Vraagstuk: Wordt de verkoop van de Mauritskazerne correct uitgevoerd in lijn met het Didam-arrest, en zijn er voldoende objectieve criteria om deze rechtstreekse verkoop aan TeKa te rechtvaardigen?

3. Invloed op bestemmingsplan en waarborgen van publieke functies

De reikwijdte van het bestemmingsplan voor de Mauritskazerne is ook een aandachtspunt. D66 en GroenLinks waarschuwen dat het bestemmingsplan te breed is, waardoor commerciële en private invullingen mogelijk blijven zonder dat publieke waarden, zoals voedseleducatie, voldoende worden gewaarborgd. De partijen vinden dat de gemeente meer controle moet uitoefenen over het gebruik van de Mauritskazerne, bijvoorbeeld door een kettingbeding op te nemen.

• Vraagstuk: Moet het bestemmingsplan worden aangescherpt of moeten aanvullende waarborgen worden opgenomen om publieke belangen te beschermen?

4. Financiële afwikkeling en schadevergoeding

De schadevergoeding van 750.000 euro aan de TeKa Groep roept veel vragen op. VVD en D66 vragen zich af waarom de gemeente een schadevergoeding zou betalen aan een private partij, terwijl de gemeente niet verantwoordelijk is voor het mislukken van het WFE-project. Heeft de TeKa Groep wellicht gedreigd met juridische claims? Wethouder Bram van der Beek geeft aan dat de schadevergoeding niet uit de gemeentelijke kas komt, maar door een fonds wordt gedekt, wat enige onduidelijkheid oproept over de werkelijke financiële impact.

• Vraagstuk: Waarom wordt er een schadevergoeding toegekend aan de TeKa Groep, en hoe worden mogelijke toekomstige juridische claims afgedekt?

5. Verlies van zeggenschap bij verkoop en terugkooprecht

Een breed gedeelde zorg is het verlies van zeggenschap over de Mauritskazerne na verkoop aan de TeKa Groep. MME, VVD en BurgerBelangen stellen dat de gemeente met de verkoop van de Mauritskazerne een belangrijk stuk vastgoed verliest, wat mogelijk toekomstige invloed op de ontwikkeling van het gebied beperkt. Er wordt ook gevraagd of het wel verstandig is om een pand op een A-locatie op deze manier aan een private partij te verkopen zonder duidelijke garanties over de publieke functie en toegankelijkheid van het gebouw.

De wethouder benadrukt dat de gemeente een terugkooprecht op de Mauritskazerne heeft, wat betekent dat het pand teruggekocht kan worden als de TeKa Groep zich niet aan de afspraken houdt.

• Vraagstuk: Hoe kan de gemeente voldoende controle behouden over de ontwikkeling van de Mauritskazerne en de bredere WFC-ontwikkeling?

Thimo Harmsen: ‘Een pragmatische deal, maar zonder schoonheidsprijs’

VVD-raadslid Thimo Harmsen ziet het pragmatisme van de deal, maar is kritisch. “Het voorstel om de kazerne te verkopen verdient niet helemaal de schoonheidsprijs,” zegt Harmsen. Hij benadrukt dat de raad moet kiezen tussen het afronden van de deal of meer transparantie eisen, wat de besluitvorming kan vertragen.

Hij legt uit dat de gemeenteraad twee voorstellen moet goedkeuren: besluit A, over de afwikkeling van kosten en verplichtingen uit het mislukte World Food Experience-project, en besluit B, de verkoop aan de TeKa Groep. Beide besluiten zijn aan elkaar gekoppeld, wat de onderhandelingspositie van de gemeente onder druk zet. “Het voelt niet netjes dat we besluit B moeten slikken om besluit A af te ronden,” zegt Harmsen.

De verkoop betekent ook dat de oorspronkelijke economische visie voor het gebied verandert. Harmsen uit zijn twijfels of grote bedrijven zoals Unilever en Ahold nog geïnteresseerd zijn in het nieuwe plan, dat minder gericht lijkt op economische versnelling.

Hoewel Harmsen kritisch is, erkent hij dat het eindresultaat van de onderhandelingen niet per se negatief is. “De gemeente heeft rechten, zoals het terugkooprecht en de bescherming van het pand door de monumentenstatus,” zegt hij. Hij is nog niet zeker hoe hij zal stemmen: “Als we de deal niet doen, riskeren we vertraging en extra kosten, maar ik blijf met vragen zitten over hoe netjes alles is afgewikkeld.”

Hij verwacht dat de raad uiteindelijk zal instemmen met het voorstel. “Ik denk dat het college de steun van de coalitie wel zal krijgen, maar dat betekent niet dat ik er geen strijd voor lever om meer helderheid te krijgen.”

Zorgen over de TeKa Groep

Er zijn ook inwoners die zich zorgen maken over de reputatie van de TeKa Groep. Zo waren er eerder incidenten, onder meer bij Hotel de Werelt in Lunteren en bij rijksmonument Huize Randenbroek in Amersfoort, waar illegale sloopwerkzaamheden plaatsvonden onder toezicht van de TeKa Groep. De gemeente Amersfoort trad te laks op, wat leidde tot onherstelbare schade aan het pand.

De Edese Vos analyseerde eerder dat Teka Groep wel een heel goede deal aan de Mauritskazerne heeft. Volgens Harmsen valt dat wel mee. “Ik geloof niet dat de TeKa Groep een bovenmatig voordeel heeft gekregen,” zegt hij. Ook vindt hij de bedragen die genoemd worden, waaronder een schadevergoeding van 7 ton, “niet heel vreemd.”

Wat vind jij? De verkoop van de Mauritskazerne roept veel vragen op over de balans tussen publieke en private belangen, de rol van de TeKa Groep en de toekomst van het gebouw. Wat vind jij dat er met de Mauritskazerne moet gebeuren? Plaats gerust een reactie onder dit artikel.

NASCHRIFT 19 september 2024: Zoals verwacht heeft de raad ingestemd met de verkoop van de Mauritskazerne aan TeKa Groep. In het raadsinformatiesysteem is per onderdeel te zien hoe de partijen precies hebben gestemd. Tevens heeft de gemeente ’technische vragen’ beantwoord over de afwikkeling van de Food Experience en de voorgenomen verkoop aan TeKa Groep.