Marc van der Woude
Als een Edese cafébaas na de gijzeling in Petticoat een journalist van de NOS aanrijdt is wethouder Peter de Pater er direct bij om in gesprek te gaan met de politie. Maar hij herinnert zich dat niet zo goed meer. En de politie in Ede heeft het ook niet heel helder op een rijtje.
“Laat de politie het maar uitzoeken, dat hoeven journalisten niet te doen,” schrijft iemand op Facebook. Ja, in een ideale wereld werkt dat zo. Daarom hebben we in de onze ook onderzoeksjournalisten.
Waar gaat het over: een cafébaas uit Ede rijdt op de dag van de gijzeling in Petticoat een cameraman van de NOS aan. Volgens de cafébaas per ongeluk, volgens meerdere getuigen opzettelijk. Opeens duikt op het ‘plaats delict’ onze wethouder Peter de Pater op. Hoe zit dat?
Een bijeenkomst aan het plein
Op de middag van de gijzeling is er in Café Premier een bijeenkomst voor de horecaondernemers aan het Museumplein met burgemeester Verhulst en wethouder De Pater, geregeld door de eigenaar. Dezelfde cafébaas die de journalist een uur later zal aanrijden. Al vóór de beëindiging van de gijzeling in Petticoat (volgens de tijdlijn van Omroep Gelderland was dat om 12:31) heeft hij de wethouder gebeld. Hij pakt de regie om in zijn café “dingen door te spreken,” zo meldt hij in de groepsapp van de horeca aan het plein.
Peter de Pater is verrast als de Edese Vos hem op 4 april hierover belt, maar schakelt snel.
“Ik zal precies vertellen wat mijn aandeel was. Samen met de burgemeester had ik die middag, na de gebeurtenissen, de branche ontmoet. Ik ken een aantal kroegbazen omdat ik natuurlijk wel eens een biertje drink. Dat was een fijne ontmoeting. Na afloop, de burgemeester was toen al weg, heb ik nog even staan napraten. Bij de horecaondernemers zat wat irritatie over de cameralampen die op de gevels gericht stonden. Ik vroeg aan de politie: ‘Die mensen hebben natuurlijk vrije toegang als pers, maar is het een idee om een eindtijd af te spreken? Dan weten de kroegbazen dat ze zich nog even moeten ergeren, maar dan kunnen ze dat accepteren.”
De Pater komt met een suggestie
En toen?
“De ene agent vond het een goed idee en die andere zei: ‘Jij moet toch weten als wethouder, etcetera etcetera.’ Ik zei: ‘Ik doe helemaal niks. Ik zeg alleen met mijn ervaring als wethouder: ‘Is het misschien een idee om dat even af te spreken met elkaar?’ Ze zouden live gaan om vijf en zes uur, dus zeven uur was volgens mij de tijd geweest. Nou, dat was mijn voorstel.”
“De agenten hebben op het terras bij een aantal kroegbazen nog even staan napraten over mijn suggestie. En ik dacht: mooi, ik ga er nu tussenuit. Hoe het ook afloopt, ik heb hier geen rol meer. Bovendien: ik heb een hekel aan het inzetten van mijn positie en dat heb ik hier ook niet gedaan. Ik heb niet gezegd van: ‘Ik ben wethouder, dus ik heb een goed idee.’ Ik heb alleen maar gezegd: ‘Ik ken die jongens, zou dit een idee kunnen zijn.'”
‘Mijn instinct zegt dan: wegwezen’
Heb je gezien dat die journalist is aangereden?
“Nee, daar ben ik niet bij geweest. Dat moet daarna gebeurd zijn. Ik heb dat ook niet zo begrepen. ’s Avonds ben ik met mijn vrouw na afloop van een etentje nog even het plein opgelopen om wat aandacht te geven. Ik weet wel dat er iets was of zo, een beetje gedoe, maar ik ben weggegaan voordat er überhaupt iets gebeurde. Mijn instinct zegt dan ook: ‘Je hebt je rol gedaan Peet, wegwezen.'”
Hij grinnikt. En anticiperend op een vraag die de Edese Vos misschien zou kunnen stellen:
“Ik heb ook geen alcohol genuttigd, ik was nuchter en gewoon aan het werk en gefocust.”
Een dag later, op 5 april, na het verschijnen van ons artikel over de zaak, waarin wordt gemeld dat er videobeelden zijn waar de wethouder op staat, ontvangt de Edese Vos een sms van De Pater:
“Nog even naar aanleiding van het artikel: ik was weg vóór het incident met de rijdende auto. Ik was er niet bij. Groetjes. Peter de Pater. Goed weekend.”
Vage herinneringen van amok
De Edese Vos stuurt een berichtje terug:
Bedoel je de aanrijding van de journalist of het wegrijden van de cafébaas?
Hij belt meteen: “Ik kan me nog één ding herinneren, dat ik een gebarende cafébaas tegenover een politieagent heb zien staan en daarachter de journalisten. Daar was ik bij. Ik wist niet of er daarvóór iemand was aangereden, dat heb ik niet gezien. Ik was alleen bij het moment dat hij even amok maakte met de politie en de journalist. Dus of die aanrijding daarvoor was of erna, dat weet ik niet. Ik hoorde het eigenlijk via jou en anderen.”
Maar je zat toch in Café Premier?
“Ja, ik kwam eruit en stond even buiten op het terras, toen zag ik die amok. Misschien was dat een gevolg van die aanrijding.”
De zegen van een selectief geheugen
Laten we de tussenbalans even opmaken. De verklaring van Peter de Pater laat zien dat hij ‘geen actieve herinneringen’ aan bepaalde zaken heeft.
Een getuige heeft hem die middag in Café Premier na de bijeenkomst met Verhulst en vóór de aanrijding met een biertje in de hand zien staan. Het zou natuurlijk kunnen zijn dat dat een alcoholvrij biertje was. We denken maar even constructief mee met de wethouder.
Vóór publicatie van ons artikel verklaart De Pater nog met stelligheid niet bij de aanrijding te zijn geweest. Hij zou al weg zijn geweest voordat er iets gebeurde. Ná publicatie van het artikel heeft hij opeens toch wat amok waargenomen, maar waar dat precies over ging herinnert hij zich niet meer zo goed.
Op de videobeelden die in het bezit zijn van de Edese Vos is echter klip en klaar te zien dat de aanrijding om 16:49 plaatsvond. De Pater was meteen om 16:50 ter plaatse en ging met de agenten en de cafébaas in gesprek. Om 16:56 is hij vertrokken. Hij heeft kennelijk zes minuten met de direct betrokkenen gepraat zonder door te hebben dat die commotie over een aanrijding ging.
‘De boef was al gevlogen’
Als de Edese Vos contact opneemt met de politie, blijkt de waarneming daar ook niet optimaal scherp te zijn. De politie houdt er een heel eigen versie van de gebeurtenissen op na. Op persvragen van de Edese Vos verklaart de woordvoerder:
“Wij kwamen ter plaatse toen de man met de auto wegreed vanaf die plaats. We spraken met de mensen die daar stonden. Volgens verklaringen van aanwezigen zou daar een aanrijding zijn geweest tussen de auto van die man en één van de journalisten. We hebben gezien dat deze man met zijn auto vertrok van die locatie. Door getuigen op die locatie zijn we geïnformeerd over een mogelijk vermoeden van rijden onder invloed. Ook hoorden we ter plaatse dat er een aanrijding had plaatsgevonden zoals u omschreef. Dat incident hebben we in onderzoek.”
Even voor de context: de woordvoering van de politie wordt gedaan door het Team Communicatie van de Politie Oost-Nederland. Als er persvragen worden ingediend, wordt de benodigde informatie lokaal opgehaald. Dit is dus de verklaring die de politie in Ede aan de woordvoerder heeft gegeven op basis van de eigen rapportage van het incident.
De politie in Ede verklaart dus dat ze pas ter plaatse is gekomen toen de cafébaas in zijn auto wegreed van het plein. Op basis van de videobeelden kunnen we vaststellen dat dit om 17:22 was, dus een half uur na de aanrijding. Maar de agenten komen al meteen om 16:50 in beeld en ook de getuigen bevestigen unaniem dat de politie er meteen bij was.
Geen blaastest afgenomen
Is er een blaastest afgenomen?
“Er is geen blaastest afgenomen. De bestuurder is pas later thuis aangetroffen. Een blaastest op dat moment onder deze omstandigheden is juridisch geen optie.”
Komt dat even goed uit voor de cafébaas. Het is een opmerkelijke gang van zaken. Een getuige wijst de politie erop dat de cafébaas volgens hem flink gedronken had en dat het dus verstandig was om een blaastest af te nemen. De politie verzaakt dat te doen, laat de cafébaas zonder controle vertrekken en gaat er ook niet achteraan om die blaastest alsnog af te nemen. Dus kan ook niet meer worden vastgesteld of hij onder invloed heeft gereden, wat bij de strafrechtelijke vervolging voor de aanrijding zeker zou meewegen.
Als de Edese Vos de politiewoordvoerder confronteert met het feit dat de rapportage van de politie in Ede onmogelijk kan kloppen, antwoordt deze:
“Volgens de rapportage zou dat vermoedde alcoholgebruik pas nadien ter sprake zijn gekomen toen de man al weg was. Voor verdenkingen van rijden onder invloed is wel bewijs nodig op het moment van (zien) rijden. Blaastest en ademanalyse of bloedproef.” Meer informatie wil hij niet kwijt. “Ik denk dat ik er nu echt genoeg over gezegd heb.”
Politie stelt eerdere verklaring bij
Enkele dagen later heeft ook de politie een draai gemaakt:
“Excuses, je lezing klopt dat de agenten vlakbij het incident waren. Ze hebben het niet zien gebeuren, maar waren wel direct na het incident ter plaatse. Er is daarbij contact geweest met alle betrokkenen, waaronder de bestuurder van de auto. Er waren bij de collega’s geen signalen voor alcoholgebruik, daarom is ook geen blaastest afgenomen. Pas nadat de bestuurder was vertrokken werden de collega’s gewezen op mogelijk alcoholgebruik. Daarop zijn agenten nog naar de man gaan zoeken en is zijn auto aangetroffen, maar was hij niet meer bij het voertuig. Daarom kon geen blaastest meer worden afgenomen.”
“Met de kennis van nu hadden we uiteraard meteen een blaastest afgenomen, maar op dat moment was er geen indicatie vanuit de waarneming van de betrokken collega’s of verklaringen van getuigen om dat te doen.”
De politie heeft de zaak in onderzoek en wil er verder niets over kwijt. Maar als jij er wel iets over kwijt wilt, kun je ons tippen.
NASCHRIFT: Uit een instructie van het OM voor de afhandeling van verkeersongevallen blijkt dat de politie bij elke aanrijding procedureel verplicht is om te controleren of er sprake is van ‘rijden onder invloed’, en ook dient bij ‘agressief rijgedrag’ een proces-verbaal te worden opgemaakt.
Het lijkt er sterk op dat zowel de wethouder als de politie heel goed zijn in het leggen van een rookgordijn! Om zo te voorkomen dat de ware toedracht, gesteund door getuigen en videobeelden, bekend wordt. Dat de wethouder wellicht toch wat misbruik van zijn positie heeft gemaakt? En dat de politie steken heeft laten vallen?
Hoe dan ook, sterk dat Edesevos dit verhaal tot op de bodem uitzoekt. En vervolgens boeiend weergeeft.
Wellicht was het overleg tussen de wethouder en de cafébaas welke plantsoenen in de gemeente straks geschoffeld moeten worden m.b.t. de taakstraf. Die idioot uit Urk kreeg destijds 80 uur, dus Ede is straks onkruidvrij, fijn.
De Pater is toch van Gemeentebelangen. Dit is toch de partij die beter horecabelangen kan heten als je kijkt wie er allemaal in het bestuur zitten en/of op de lijst voor de verkiezingen staan voor de gemeenteraad voor die partij. Of zie ik dat verkeerd?
Wethouder de Pater was voorheen eigenaar van een bedrijf dat veel interieurbetimmeringen leverde aan horecabedrijven. Cafés, met name. En wethouder de Pater heeft daaraan veel vrienden onder de Edese horecaondernemers overgehouden. ’t Is misschien niet zo verstandig, maar als je denkt dat een vriend een probleem heeft probeer je hem te helpen. Wat niet zo slim is van de wethouder is dat hij bij de verdediging van die vriendendienst een beetje lijkt te jokken.
Een bestuurder moet naar mijn idee onder alle omstandigheden integriteit uitstralen. Een beetje jokken in het kader van een vriendendienst werkt ondermijnend in een democratische rechtsstaat en zou niet moeten kunnen. Daar maak je als bestuurder heel veel mee kapot. Voor je het weet ben je een soort Hongarije aan de Noordzee.