De wethouders van Ede ervaren een groeiende kloof. Ze voelen zich niet gehoord en missen gelijkwaardigheid, inspraak en participatie in de besluitvorming. Eigenlijk voelen ze zich al jaren in de steek gelaten. Ze worden steeds meer belast, maar hebben steeds minder te vertellen.
Nee, dit gaat niet over de relatie tussen het college van B&W en de inwoners van Ede, maar over de relatie tussen gemeenten en de rijksoverheid. Ook daar is namelijk een participatieprobleem.
De rijksoverheid schuift ongevraagd steeds meer taken op het bordje van gemeenten, en zien die als uitvoeringsloket, terwijl er geen of te weinig budget mee komt. Afspraken die er al waren, zoals over de spreidingswet, worden door een nieuw kabinet gewoon veranderd, waarmee de overheid zich niet betrouwbaar toont.
Het college dealt daarmee door de lasten eveneens ongevraagd door te schuiven op het bordje van de inwoners van Ede, die de gemeentelijke overheid op hun beurt niet als betrouwbaar ervaren. Beiden voelen zich dus niet gehoord en gelijkwaardig behandeld. Het kan verkeren.
Herstel de verbinding!
“Herstel de verbinding!” roept de Wethoudersvereniging daarom nu in een brandbrief aan minister Judith Uitermark. “Den Haag stelt zich steeds meer op als alleenheerser en dreigt het contact met gemeenten te verliezen. Wij worden niet goed betrokken bij het beleid, maar moeten de moeilijke keuzes wel lokaal aan inwoners uitleggen,” aldus een bestuurder van deze club, waarbij 1100 van de 1400 Nederlandse wethouders zijn aangesloten. De vereniging overweegt in actie te komen tegen het rijksbeleid, waarbij zelfs het teruggeven van taken en staken niet worden uitgesloten.
Maar in Ede is de actiebereidheid niet zo groot. Vier Edese wethouders zijn weliswaar lid van de protesterende Wethoudersvereniging, maar zij zullen niet deelnemen aan eventuele acties, zo laat een woordvoerder van het college aan de Edese Vos weten.
Ook inwoners van Ede zijn niet geneigd de barricaden op te gaan tegen het gemeentebestuur als het beleid hen niet zint. Er lijkt participatiemoeheid te zijn. “Het maakt niet uit of we participeren. Ze luisteren toch niet naar ons en doen wat ze zelf willen,” aldus een inwoner.
Het is ironisch, maar juist doordat gemeenten nu zelf ervaren hoe het is om aan de zijlijn te staan en niet gehoord te worden, kunnen ze misschien iets beter begrijpen hoe veel van hun betrokken inwoners zich voelen en waarom veel anderen al afgehaakt zijn.
Leestip: Filosoof-socioloog Gabriël van den Brink zei daar twee jaar geleden in Ede een paar heel zinnige dingen over.