Raadsleden in Ede en de Provincie Gelderland zijn wel klaar met de uitbreiding van Schiphol en de gebrekkige informatievoorziening hierover vanuit het Rijk. Ze willen meepraten over de nieuwe aanvliegroute én over Lelystad Airport.
Gedeputeerde Staten van Gelderland stuurden samen met regionale partners een brief naar minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat. De brief is een reactie op de Voorkeursbeslissing Luchtruimherziening van het kabinet, die gaat over de herindeling van het Nederlandse luchtruim.
Ze vinden de informatie vanuit het Rijk onvoldoende en willen dat er meer onderzoek wordt gedaan naar de gevolgen van de laagvliegroutes voor de woon- en leefomgeving en de natuur. Wat betekent het voor stikstofuitstoot, geluidsbelasting en veiligheid? De cijfers zijn te onduidelijk, volgens GS. Het kan goed zijn dat de nadelige effecten in de praktijk veel negatiever uitvallen dan in de plannen becijferd wordt.
Ook willen ze actief betrokken worden bij de verdere uitwerking van de plannen. De Gelderse belangen zijn onvoldoende transparant betrokken in de ontwerpen. Uit de brief is op te maken dat de provincie dit niet langer accepteert. Het Rijk moet ook duidelijk aangeven wanneer er bezwaar tegen onderdelen van het plan gemaakt kan worden, want door de hoeveelheid besluiten en de tijd die het al heeft geduurd om tot een luchtruimherziening te komen zijn veel mensen het overzicht kwijt.
GS benadrukken in de brief dat de opening van Lelystad Airport voor vakantievluchten geen optie is als er niets aan het laagvliegen wordt gedaan. Het vliegveld moet bovendien een natuurvergunning hebben en dat is nu nog niet het geval. Alle partijen die bij de laatste verkiezingen voor de Provinciale Staten in Gelderland zijn gekozen, zijn tegen de opening van Lelystad Airport. Het provinciebestuur wil nog voor de zomer een uitnodiging voor overleg ontvangen.
Een motie in de Edese raad
De Edese Vos publiceerde vorige week een diepgravend artikel over de kwestie: ‘Woest op Schiphol: mogelijk 42.000 vluchten over Ede’. Naar aanleiding hiervan en het inspreken van actievoerder Klaas Wagenaar in de Edese gemeenteraad hebben vijf politieke partijen een motie ingediend tegen de vierde aanvliegroute van Schiphol over Ede en de regio. Deze wordt op 20 april in een oordeelvormende vergadering besproken en op 11 mei in een besluitvormende vergadering.
De raadsleden willen dat inwonersinitiatieven en actiegroepen actief bij de plannen worden betrokken en roepen het Edese college op om zich actief te verzetten tegen de nieuwe aanvliegroutes. Wethouder Peter de Pater heeft al aangegeven de zorgen te delen.
Schiphol koopt Gelderse boeren uit om Lelystad Airport te kunnen openen
Bij de Provincie Gelderland zit ook irritatie over de opkoop van Gelderse veehouderijen door Schiphol om zo stikstofruimte te kopen om de opening van Lelystad Airport mogelijk te maken. De provincie wil hier niet aan meewerken en gebruikt de vrijkomende stikstofruimte liever om nieuwe woningen te bouwen. Niet alleen de provincie is kritisch. Ook de Tweede Kamer is ongelukkig met de opkoop van boerderijen door Schiphol. Maar tot er nieuwe wetgeving is staat Schiphol volgens juristen in zijn recht.
Wel kunnen provincies door zich te verzetten voor vertraging zorgen. Dat Gelderland intrekking van de vergunning van boerderijen ten behoeve van Schiphol weigert kan er dus wel toe leiden dat het nog langer duurt voordat Lelystad Airport open mag.
Dat de overheid stikstofruimte vrij verhandelbaar heeft gemaakt, zit provincies in de weg. Die moeten deze zomer hun plannen af hebben waarin staat hoe ze de stikstofdoelen van het kabinet gaan halen. Maar doordat bedrijven met hen concurreren om stikstofruimte op de vrije markt, kunnen provincies achter het net vissen bij de opkoop van bedrijven waarmee de meeste stikstofwinst te behalen is. Zo wordt het moeilijker voor provincies om de ambitieuze doelen te halen.
Stopt Schiphol met ‘schiphollen’?
Vandaag liet interim-topman Ruud Sondag van Schiphol weten dat het vliegveld vanaf uiterlijk eind 2025 ‘s nachts op slot gaat. Tussen 12 uur ‘s avonds en 5 uur ‘s ochtends mogen er dan geen vliegtuigen meer stijgen of landen. Er komt een verbod op de luidruchtigste toestellen (met name Jumbo 747’s) en de zakenjets moeten hun heil elders zoeken.
“Per passagier veroorzaakt een zakenjet tweeënhalf keer zoveel geluid als een lijnvlucht en 20 procent meer uitstoot. Daar moeten we iets aan doen,” aldus Sondag. Het is een verfrissend geluid na ruim dertig jaar schiphollen – het liegen en bedriegen op basis van foute informatie. Dat beseft Sondag ook: “We hebben te lang niet naar omwonenden geluisterd. Ik vind het belangrijk duidelijke maatregelen neer te leggen en ons daar ook aan te houden. Dat is een aanpak die meer past bij deze tijd. Wat we nu doen, is ons nieuwe geluid.”
Sondag beseft dat vakantievluchten duurder kunnen worden door de ban op nachtvluchten. “Dat is het dilemma van de afweging tussen het belang van vakantiegangers en dat van omwonenden. We kunnen mensen in de regio niet jarenlang vragen alleen maar offers te brengen ten behoeve van vakantietickets.
De aankondiging van Schiphol komt als een volslagen verrassing voor veel betrokkenen. “Deze stap – als het waar is – geeft aan dat Schiphol eindelijk door heeft dat het zijn hand heeft overspeeld en nu probeert te redden wat er te redden valt. Goed nieuws voor de omgeving. En nu doorpakken met krimp van de luchtvaart,” aldus Kamerlid Lammert van Raan (Partij voor de Dieren) die samen met omwonenden al jarenlang strijdt tegen de overlast en vervuiling door Schiphol.
“De jarenlange strijd tegen de overlast van Schiphol begint vruchten af te werpen,” meldt actiewebsite Schipholwatch, die zelfs spreekt van een overwinning.
Of de plannen bewaarheid worden of dat Schiphol toch weer terugkrabbelt zal moeten worden bezien. Niet iedereen heeft er vertrouwen in. Een nacht van 5 uur is te kort. Het kan best zijn dat Schiphol nu ter compensatie overdag gaat intensiveren. Ook houdt Schiphol onverkort vast aan de opening van LelyStad Airport. De vervuiling het het CO2-probleem worden met het nachtslot niet opgelost, alleen de geluidsoverlast in de kleine uurtjes van de nacht worden teruggedrongen. En de eerste (gewonnen) rechtszaak van vliegmaatschappijen die Schiphol dwingen om toch te blijven leveren is een feit.