Edese Vos
Tien grote lindebomen langs de Edeseweg in Wekerom zijn doelbewust vergiftigd. In de stammen en wortels zijn gaten geboord waarin gif is gespoten. Volgens de gemeente Ede is de schade onherstelbaar en loopt deze op tot ruim 100.000 euro. De bomen bepalen al sinds 1960 het straatbeeld van het dorp, maar liggen tegelijk gevoelig onder bewoners.
De bomen vertoonden recent massale bladuitval, dode takken en misvormde nieuwe blaadjes. Onderzoek bracht aan het licht dat in elke boom meerdere boorgaten zaten. Welke stof is gebruikt, is niet meer vast te stellen, maar de bomen worden als verloren beschouwd.
‘Ik wist niet wat ik hoorde’
Wethouder Arnold Versteeg (SGP), zelf woonachtig in Wekerom, is woest over de vernieling. “Ik wist niet wat ik hoorde toen dit nieuws tot ons kwam. Zo ga je niet om met bomen in de openbare ruimte,” stelt hij in een persbericht. “Deze bomen zorgen voor een groen straatbeeld en schaduw. Het vernielen van bomen is een strafbaar feit en leidt naast het verlies van de bomen tot een grote kostenpost. Het is van groot belang dat de dader of daders opgespoord worden.” De gemeente heeft aangifte gedaan bij de politie.
De schade van ruim 100.000 euro betreft geen directe kosten, maar een raming van de waarde van de bomen als kapitaalgoed, inclusief hun ecologische waarde en beeldbepalende functie.
Al jaren roep om kap
De kwestie ligt extra gevoelig omdat veel direct aanwonenden de bomen juist graag gekapt zagen worden. De overlast van plakluis, opdrukkende wortels, vallend blad en versperde stoepen speelt al jaren. Uit een eerdere enquête bleek een duidelijke voorkeur voor kap en vervangende aanplant.
Tijdens een bewonersavond vorig jaar uitten inwoners opnieuw hun klachten, maar de gemeente gaf toen aan dat kap juridisch moeilijk lag en koos voor behoud. De bomen werden behandeld tegen luis. Ede wil haar dorpen zo groen mogelijk houden, aldus de toelichting destijds.
Toch zit de frustratie diep, zegt Johan van Veenschoten, voorzitter van de Belangenvereniging Wekerom. “In 2008 was al toegezegd dat de bomen om zouden gaan. Dat is later ingetrokken. Sindsdien is het steeds vooruitgeschoven.” De overlast bleef: plak op auto’s en stoepen, wortels die trottoirs omhoog drukken en zelfs riolen binnendringen.
‘Onze bomen, maar uw probleem’
Van Veenschoten vertelt dat bewoners met verstoppingen zelf hun tuin open moesten graven om het riool te vervangen. “De gemeente zegt dan: het zijn onze bomen, maar uw probleem. Dat zorgt voor wrijving.”
Bij een recente bewonersavond bleek volgens hem dat 80 tot 90 procent van de johdirect aanwonenden de bomen weg wil. Andere Wekerommers zijn juist gehecht aan het groene straatbeeld. “Als je geen overlast hebt, vind je ze prachtig. Maar voor de aanwonenden is het een dagelijks probleem.”
De Belangenvereniging neemt zelf geen standpunt in, benadrukt hij. “Wij bemiddelen en faciliteren het gesprek tussen bewoners en gemeente. Het gaat ons erom wat breed leeft in het dorp.”
De laatste tijd is er volgens hem wel verbetering. “De gemeente is serieuzer aan de slag gegaan: knoflookbehandeling tegen luizen, plannen voor betere groeiplaatsen. Maar voor veel bewoners kwam dat te laat. Het geduld was op. En dan neemt iemand het heft in eigen hand. Dat is absoluut niet goed, maar het komt ergens vandaan.”
Over de impact is hij terughoudender dan de gemeente. “Ik denk dat drie bomen verloren zijn, de rest kan mogelijk nog herstellen. Maar als ze echt wegvallen, zijn ze op die plek lastig te vervangen vanwege kabels en nieuwe regels.”
‘Niets rechtvaardigt dat’
Rob Craane, toezichthouder bij de gemeente, liet tegenover de Volkskrant zien hoe hij zijn pink in een van de boorgaten kon steken. “Hier onder op de stam zit nog zo’n gaatje, en hier, en hier, en hier – in deze boom zijn het er zeven,” zei hij. Hij vermoedt dat een bestrijdingsmiddel is geïnjecteerd. De boorgaten waren nog vers. De onderzoeksresultaten worden deze week verwacht.
Volgens Craane gaat het om meer dan alleen boomverlies. “Ik vind het onbegrijpelijk dat mensen in tijden van vervuiling en klimaatverandering moedwillig oude bomen vernielen. Niets rechtvaardigt dat.”
Collega Eric Maten vult aan: “Oude bomen zijn essentieel voor het ecosysteem. Ze zijn steeds moeilijker te behouden vanwege ruimtegebrek en ondergrondse infrastructuur. Nieuwe aanplant doet er decennia over om dezelfde omvang te bereiken.”
De gemeente was juist van plan om de Edeseweg opnieuw in te richten om de bomen meer groeiruimte te geven, wat ook de luizenoverlast zou verminderen.
Bomenvergiftiging is niet uniek. In onder meer Brabant, Amersfoort, Meppel en Middelburg zijn vergelijkbare incidenten gemeld. Vaak spelen schaduw op zonnepanelen, bladval of afgewezen kapvergunningen een rol. Craane hoort het “steeds vaker van collega’s uit andere gemeenten”.
Belangenvereniging roept op tot rust
De Belangenvereniging Wekerom reageerde eerder op haar website: “Het vernielen van bomen is niet alleen strafbaar, maar zorgt ook voor onrust en wantrouwen tegenover mensen die er niets mee te maken hebben. (…) Laten we als dorp samen blijven zoeken naar constructieve oplossingen. Zelf ingrijpen op deze manier helpt daar niet bij.”
NASCHRIFT 18 juli 2025: Het onderzoek bevestigt vergiftiging van drie lindebomen en boorgaten in zeven andere. Het is niet goed vast te stellen welke stof is gebruikt. Herstel van de bomen is onzeker; de situatie wordt als zorgelijk beoordeeld. Geadviseerd wordt om de bomen nauwkeurig te blijven monitoren en uit veiligheidsoverwegingen dode takken tijdig te verwijderen. In het voorjaar van 2026 wordt duidelijk of herstel nog mogelijk is.
Je zou maar naar de wasstraat moeten, of beter opletten waar je loopt. Vre-se-lijk! Wat moet het akelig zijn om in Wekerom te wonen.
Anti-ecologisch vandalisme van de bovenste plank – werkelijk te triest voor woorden. Zeker bij de linde, een boom die al duizenden jaren een culturele en spirituele betekenis draagt in de Lage Landen.
In Otterlo staan ook lindebomen waar ze een prachtige ecologische oplossing hebben voor de overlast van de plakluis. Even contact opnemen met de dorpsraad in Otterlo dus.