Vuurwerkvrij feesten rond de jaarwisseling: 7 vragen en antwoorden

De gemeente Ede geeft 60.000 euro uit aan vuurwerkvrije evenementen en feestjes tijdens de jaarwisseling. Waarom is hier voor gekozen? 7 vragen van de Edese Vos.

Maar eerst een korte uitleg. Het geld dat de gemeente ter beschikking stelt is bestemd voor vijf grotere evenementen van professionele organisatoren, elk voor 10.000 euro. Deze aanvragen kunnen nu al worden ingediend. Daarnaast gaat er 10.000 euro in de Ede Doet-pot voor 20 buurtfeestjes, elk voor 500 euro. Deze kunnen vanaf eind september door particulieren worden aangevraagd. Belangrijkste voorwaarde: er mag dus absoluut geen vuurwerk worden afgestoken.

Veel gemeenten willen eigenlijk van het vuurwerk af. Ede ook. Daarom komt er met ingang van de jaarwisseling 2024-25 een algeheel vuurwerkverbod. Om vast aan het idee te wennen stimuleert Ede alternatieven voor vuurwerk. Hiermee wil de gemeente de overlast en schade die vuurwerk veroorzaakt beperken.

De vragen van de Edese Vos zijn beantwoord door een nieuwe medewerker van de gemeente die gespecialiseerd is in ‘prosociale communicatie’. Wij moesten even opzoeken wat dat betekent. ‘Prosociale communicatie’ is communicatie die bijdraagt aan het welzijn van mensen en de maatschappij. Het gaat over hoe je mediaboodschappen kunt inzetten om mensen gezonder, gelukkiger, duurzamer, weerbaarder of socialer te maken. Jawel. Weer wat geleerd.

1. Waarom is het organiseren van inwonersfeestjes een taak van de gemeente? Zijn er geen belangrijker projecten om te ondersteunen?

“Het gaat hier om het proberen terug te dringen van overlast en schade (door vuurwerk) tijdens de jaarwisseling. Dat komt veelvuldig voor en mensen, dieren en materialen lijden daar onder. Naar de mening van de raad is dit geen licht te nemen onderwerp.”

2. Waaruit blijkt concreet dat subsidiëring van vuurwerkvrije feestjes leidt tot minder vuurwerkoverlast? Is hier onderzoek naar gedaan?

“Hier is geen onderzoek naar gedaan, daarom ‘oefenen’ we met deze feesten en evalueren ze.”

3. Als het doel is overlast te voorkomen, waarom is ‘alcoholvrij’ dan niet ook als voorwaarde gesteld?

“Het gaat hier om de voorbereiding op een afsteekverbod van vuurwerk. De gemeenteraad heeft hiervoor in 2021 een initiatiefvoorstel ingediend en aangenomen. Daarin is ‘alcoholvrij’ niet genoemd. Als gemeente hanteren we een generieker beleid over de (verantwoorde) omgang met alcohol. In aanloop naar de feestdagen in december wordt altijd al aandacht besteedt aan het bewust omgaan met alcohol. Daarnaast start er binnenkort een campagne tegen alcohol in het verkeer.”

4. Hoe gaat de gemeente het vuurwerkloze karakter concreet handhaven? En als blijkt dat er toch wordt afgestoken, wordt de subsidie dan teruggevorderd?

“In de subsidievoorwaarden staat vermeld dat de eindejaarsfeesten geen vuurwerk mogen bevatten. Als er toch vuurwerk door de organisator wordt afgestoken, is dit strijdig met de subsidievoorwaarden. Terugvorderen zal op dat moment bekeken worden, afhankelijk van de situatie. De handhaving gaat mee in de gewone overlastmeldingen, hier wordt door handhaving niet specifiek op gecontroleerd.”

5. In de voorwaarden staat: “U stimuleert in de communicatie het gebruik van duurzaam vervoer zoals de fiets, lopen, taxi of openbaar vervoer.” Tussen 23 en 1 uur valt OV al af. Heeft de gemeente zich gerealiseerd dat veel mensen met de jaarwisseling niet te voet of te fiets over straat durven omdat ze de kans lopen op vuurwerkletsel? Dit advies stelt inwoners onnodig aan gevaar bloot. Het is toch veel veiliger om met de auto naar een feestje te gaan?

“We stimuleren duurzaam vervoer om het mogelijk onder invloed rijden met de auto te voorkomen. De ervaring met de eindejaarsfeesten 2022-23 heeft geleerd dat bezoekers toen met de fiets en te voet kwamen. Dit eventuele gevaar weegt volgens ons niet op tegen het gevaar van met alcohol achter het stuur kruipen. Mensen zijn goed in staat om deze afweging zelf te maken.”

6. Bij Ede Doet wordt sponsoring van eten en drinken nadrukkelijk uitgesloten. Wordt hier nu van afgeweken?

“Het gaat om twee verschillende stromen. Vijf feesten waar door een rechtspersoon een subsidie voor kan worden aangevraagd als cofinanciering. Daar is eten en drinken mogelijk. En voor buurtinitiatieven de Ede Doet bonnen, waarbij we aansluiten bij de Ede Doet voorwaarden. Dat betekent dat eten en drinken niet vergoed worden, maar bijvoorbeeld aankleding van een ruimte, huur van stoelen, tafels of eetgerei, verlichting, vuurkorf, uitnodigingen e.d. wel.”

7. Als je subsidie toekent voor feestjes die geen overlast veroorzaken, impliceert dit dat het wellicht normaal is dat feestjes wél overlast veroorzaken. Maar de APV verbiedt overlast per definitie. Is deze communicatie niet wat inconsequent?

“Het gaat hier om het voorkomen van overlast van vuurwerk tijdens de te organiseren feesten. Uiteraard is het de bedoeling dat het ook niet op andere manieren overlast gaat veroorzaken. Bij de vergunningaanvraag voor een feest wordt getoetst of de aanvraag past binnen de APV.”

NASCHRIFT 3 december 2023: Burgemeester Verhulst heeft ontdekt dat niemand op zijn plan zat te wachten.