Schoolroutes veiliger maken? Dat doen we samen!

Twee jaar geleden nam de Edese gemeenteraad een motie aan met een helder doel: het moet de norm worden dat kinderen vanaf 8 jaar zelfstandig en veilig met de fiets naar school kunnen.

Uit een eerder artikel op de Edese Vos bleek dat basisscholen dit streven breed ondersteunen. Tegelijkertijd kwam in het bijbehorende onderzoek naar voren dat veel scholen obstakels ervaren om dit daadwerkelijk te realiseren. Drie basisscholen op de Edese berg willen niet langer afwachten en nemen nu zelf het voortouw.

De vicieuze cirkel rond de school

In Ede – en op veel andere plekken – is sprake van een vicieuze cirkel. Ouders brengen hun kinderen met de auto naar school omdat ze het verkeer te gevaarlijk vinden. Dat is begrijpelijk: dagelijks raken in Nederland gemiddeld 17 kinderen betrokken bij een verkeersongeval. Maar door die vele auto’s rond de school ontstaat juist extra drukte en neemt het risico op gevaarlijke situaties toe. Zo wordt de keuze voor de auto steeds vanzelfsprekender – en verandert er niets.

Inspiratie uit binnen- en buitenland

Het Edese streven om het kind centraal te stellen in verkeersbeleid bleef niet onopgemerkt. In het tv-programma EenVandaag werd het genoemd als voorbeeld in het item over de ‘Rechtvaardige Straat’. In Wageningen is dit uitgangspunt inmiddels opgenomen in de visie voor 2045: alle inwoners, vanaf 8 jaar, moeten zelfstandig aan het verkeer kunnen deelnemen. Ook in buurgemeente Renkum staat het kind centraal in de nieuwe mobiliteitsvisie.

Toch blijft de vraag: hoe kom je van ambitie naar actie?

Voorzichtig begin in Ede

Twee jaar na de aangenomen motie lijkt de gemeente Ede langzaam in beweging te komen. In andere steden wordt al volop geëxperimenteerd met verkeersveilige schoolomgevingen. Parijs vergroent en sluit honderden straten rond scholen af voor autoverkeer. In Ede laat basisschool De Ontdekking zien wat er mogelijk is als de schoolomgeving anders wordt ingericht: de ‘kiss & ride’-plek is overbodig geworden omdat kinderen vooral lopend of op de fiets komen. Die ruimte is nu vergroend met hulp van SME, die onlangs vijf extra bomen op het schoolplein plantte.

Maar voor écht veilige en zelfstandige routes naar school is meer nodig: overzichtelijke oversteekplekken, lagere snelheden voor auto’s en verkeersluwe routes door wijken. In Houten is het doorgaand autoverkeer uit woonwijken geweerd – een radicale, maar effectieve maatregel. In Ede is voor zulke stappen voorlopig weinig politiek draagvlak.

Lokale actie: verkeerscommissie op de berg

Toch gebeurt er iets. De basisscholen Calluna, Louise de Coligny en Koning David – gelegen ‘op de berg’ – hebben een gezamenlijke verkeerscommissie opgericht. Ze merken dagelijks hoe druk en onoverzichtelijk het rond hun scholen is, vooral bij het halen en brengen.

De commissie werkt aan concrete oplossingen, zoals gescheiden verkeersstromen voor auto’s, fietsers en voetgangers en aangepaste schooltijden. De focus ligt daarbij op het vergroten van de zelfstandigheid van kinderen – een belangrijk fundament voor hun fysieke, mentale én sociale ontwikkeling.

De eerste Schoolslinger van Nederland

In Barcelona en Portland ontstond de afgelopen jaren een nieuw fenomeen: de Bike Bus, of Bicibus. Kinderen fietsen in groepjes onder begeleiding naar school, op vaste tijden en via vaste routes. Het begon kleinschalig, maar groeide uit tot een vrolijk en veilig ritueel – waar kinderen graag aan meedoen, en ouders hun ochtendstress mee kwijt zijn.

Deze aanpak inspireerde de scholen op de berg. In april starten Calluna en Louise de Coligny met de eerste Schoolslinger van Nederland, bedacht door Studio Verbinding. Kinderen lopen in een slinger naar school, begeleid door ouders en verzorgers – én door muziek. Onderweg kunnen ze aansluiten bij vaste haltes. Zo groeit de stoet met elke stap, en wordt het lopen naar school een feest.

Doe mee aan de eerste Schoolslinger!

 Woensdag 2 april
Start: 7:55 uur, Rijk Tigelaarstraat
Route: via Didi Rooslaan en Nieuwe Kazernelaan

Laat even weten of jouw kind meeloopt – of als je wilt helpen.

 Woensdag 9 april
Deze Schoolslinger vindt plaats tijdens de Week van de Rechtvaardige Straat. Ook in andere steden lopen dan vergelijkbare routes om aandacht te vragen voor het recht van kinderen op veilige, zelfstandige mobiliteit.

Het doel is om de Schoolslinger wekelijks voort te zetten en samen met andere ouders nieuwe routes te ontwikkelen.

Van slinger tot systeemverandering?

Met deze eerste Schoolslinger zetten deze Edese scholen een belangrijke stap. Ze vergroten de verkeersveiligheid én de bewegingsvrijheid van kinderen. Ze bevorderen actief vervoer en versterken de sociale samenhang.

Bovendien helpen ze de gemeente Ede op weg naar haar eigen ambitie: een stad waar kinderen veilig, zelfstandig en gezond naar school kunnen gaan – en waar gewoon lopen of fietsen weer de norm wordt.

NASCHRIFT 31 maart 2025: D66 heeft raadsvragen gesteld over het uitblijven van veilige schoolroutes.