Nachtopvang: ‘Zorgvuldig afgewogen’, maar zonder overleg

Wethouder Bram van der Beek noemt de locatiekeuze voor een permanente nachtopvang in gebouw 86 op het WFC-terrein ‘zorgvuldig afgewogen’. Voor de startende ondernemers die hier zijn gevestigd, kwam het besluit echter als een verrassing. Van overleg vooraf was geen sprake.

Stichting ROOTS, beheerder van het start-up ecosysteem op deze locatie, zegt niet te zijn betrokken bij de locatiekeuze. De gemeente bevestigt dat dit een bewuste keuze was in het onderzoeksproces, om te voorkomen dat op meerdere locaties tegelijk onrust zou ontstaan. In deze week openbaar gemaakte stukken werkt het college uit hoe die afweging is gemaakt en op welke gronden voor gebouw 86 is gekozen.

‘We waren volledig overvallen’

Volgens ROOTS kwam het nieuws over de geplande nachtopvang onverwacht. De stichting werd kort voor de publieke bekendmaking telefonisch geïnformeerd. “Het was echt een schok,” zegt manager Louis de Boer. “We zijn hier met steun van de gemeente iets aan het opbouwen. Dan verwacht je dat zo’n besluit eerst wordt besproken, in plaats van achteraf meegedeeld.”

ROOTS ondersteunt sinds 2020 startende bedrijven in de agrifoodsector op het WFC-terrein. In gebouw 86 zijn momenteel vijftien start-ups gevestigd; in totaal maken 51 bedrijven gebruik van de faciliteiten van ROOTS. Volgens De Boer is de bezettingsgraad ongeveer 97 procent en was de stichting met de gemeente juist in gesprek over uitbreiding vanwege het succes van het concept.

Geen bezwaar tegen opvang, wel tegen het proces

De Boer benadrukt dat zijn kritiek niet is gericht tegen de opvang van dak- en thuisloze mensen. “Die opvang is nodig, daar zijn we het over eens,” zegt hij. “Maar de manier waarop dit nu gaat – zonder overleg en met directe gevolgen voor ondernemers – zorgt voor veel onrust.”

Na de bekendmaking kreeg ROOTS naar eigen zeggen direct telefoontjes van verontruste ondernemers. Zij moesten horen dat hun plek mogelijk verdwijnt, terwijl er nog geen duidelijkheid is over vervangende huisvesting. Ook ondernemers in aangrenzende gebouwen maken zich zorgen over de veranderingen in hun directe werkomgeving.

Gemeente: bewust geen overleg om onrust te voorkomen

De gemeente erkent dat ROOTS en de ondernemers zich overvallen voelen, maar stelt dat het locatieonderzoek zorgvuldig is uitgevoerd. Volgens wethouder Bram van der Beek is er bewust voor gekozen om niet op alle onderzochte locaties vooraf gesprekken te voeren. Dat zou volgens hem op meerdere plekken onrust hebben veroorzaakt en het onderzoek hebben bemoeilijkt.

In het collegevoorstel is volgens de wethouder opgenomen dat de gemeente start-ups zal ondersteunen bij het vinden van vervangende ruimte. Waar die ruimte komt, wanneer die beschikbaar is en hoe dit zich verhoudt tot de eerdere inzet op food- en agrifoodbedrijvigheid op het WFC-terrein, is nog niet uitgewerkt.

De nachtopvang krijgt woonwijk Veluwse Proeftuin, de Mauritskazerne, Woonstede, en proeflokaal Het Ketelhuis als buren.

Hoe de gemeente tot de locatiekeuze kwam

Uit de raadstukken blijkt dat de gemeente eerst een longlist van mogelijke locaties heeft opgesteld. Deze locaties zijn beoordeeld op basis van onder meer eigendom, omvang, technische inpasbaarheid en sociale veiligheid. Na deze eerste selectie bleven vijf locaties over op de shortlist.

De huidige opvanglocatie De Sterrenberg viel in dit stadium af. Zowel adviesbureau Beijer Advies als het Leger des Heils achtten deze locatie ongeschikt voor een permanente nachtopvang.

Van de overgebleven locaties werden uiteindelijk vier als technisch en functioneel geschikt beoordeeld. Het Leger des Heils sprak in zijn advies een voorkeur uit voor twee locaties: gebouw 85/86 op het WFC-terrein en het pand van Next Level aan de Nieuwe Stationsstraat.

Het college koos uiteindelijk voor gebouw 85/86. Als redenen worden onder meer het gemeentelijk eigendom van het pand, de technische inpasbaarheid en de ligging in een ontwikkelgebied genoemd.

Wat voor nachtopvang de gemeente voor ogen heeft

Uit het raadsmemo en bijbehorende bijlagen blijkt dat de gemeente een ingrijpende en strak ingerichte voorziening voor ogen heeft. De nachtopvang is bedoeld voor twintig personen, met opschaling tot veertig plekken in de winter. Er komt geen slaapzaal: elke cliënt krijgt een eigen, afsluitbare slaapruimte van minimaal tien vierkante meter. In de winterperiode wordt de capaciteit vergroot door in deze kamers stapelbedden te plaatsen, waardoor twee personen per kamer kunnen slapen.

Verder is voorzien in permanente begeleiding, cameratoezicht, persoonlijke alarmknoppen voor medewerkers en een aparte ruimte waar mensen zich kunnen terugtrekken als spanningen oplopen. Er komt een afgesloten buitenruimte die niet zichtbaar is vanaf de openbare weg en een strikt gescheiden indeling voor mannen en vrouwen. Voor parkeren wordt uitgegaan van twee parkeerplaatsen. Deze details zijn opgenomen in het Programma van Eisen, maar kwamen niet terug in het eerdere persbericht van de gemeente.

Zorgvuldig op papier, confrontatie in de praktijk

Met het principebesluit van het college is de locatiekeuze vastgelegd, maar daarmee is de nachtopvang aan de Nieuwe Kazernelaan nog niet gerealiseerd. Voor het gebruik van gebouw 86 is een omgevingsvergunning nodig en moet de gemeenteraad in 2026 besluiten over het krediet voor de verbouwing. Tot die tijd blijft de huidige opvanglocatie tijdelijk in gebruik en is onduidelijk wat er met de start-ups in het pand gebeurt.

Voor de ondernemers van ROOTS betekent dit dat zij voorlopig geen zekerheid hebben over hun huisvesting, terwijl de plannen voor de nachtopvang technisch al vergaand zijn uitgewerkt. De verdere besluitvorming zal moeten uitwijzen hoe de gemeente die twee lijnen – opvang en bedrijvigheid – daadwerkelijk met elkaar denkt te verenigen.