Edese Vos
De gemeente Ede stevent af op een financieel ravijn en de inwoners gaan voor die tekorten opdraaien. Uit de programmabegroting 2025-2028 die vanavond wordt gepresenteerd blijkt dat de OZB met 10% stijgt, bovenop een jaarlijkse inflatiecorrectie van 3,5%.
Zoals we eerder berichtten dreigen er vanaf 2026 serieuze financiële problemen voor de gemeente omdat Ede dan structureel minder geld krijgt van het Rijk, terwijl de verantwoordelijkheden alleen maar toenemen. Om de gevolgen hiervan op te vangen, kiest het college voor een verhoging van de lokale belastingen en het doorvoeren van ingrijpende bezuinigingen.
Belastingverhoging als oplossing
Inwoners van Ede zullen vanaf 2025 geconfronteerd worden met hogere lasten. De onroerendezaakbelasting (OZB) stijgt met 10%, bovenop de jaarlijkse inflatiecorrectie van 3,5%. Dit levert de gemeente een extra €3,3 miljoen per jaar op. Daarnaast wordt de forensenbelasting met 15% verhoogd en gaan ook de parkeertarieven flink omhoog. Dagkaarten voor parkeren stijgen van €4,00 naar €6,50, en het uurtarief gaat naar €2,40. Deze maatregelen zijn onvermijdelijk om de begroting sluitend te maken, laat wethouder Bram van der Beek weten.
“Het Rijk dwingt ons fundamentele keuzes te maken. We kiezen ervoor om de belasting nu te verhogen, zodat we de forse bezuinigingen die vanaf 2026 nodig zijn op een verantwoorde wijze kunnen doorvoeren,” aldus Van der Beek.
Hij meldt dat de kosten voor jeugdzorg en bijstandsverlening (BUIG-middelen) fors stijgen. Naar verwachting zal Ede jaarlijks tussen de €1,3 en €1,4 miljoen tekortkomen om deze kosten te dekken. Dit gat moet worden opgevangen door extra geld vrij te maken uit de gemeentelijke begroting.
Ook bezuinigingen op komst
Hoewel er nu gekozen wordt voor belastingverhogingen, zullen ook bezuinigingen onvermijdelijk zijn vanaf 2026. De gemeente staat voor een ‘ombuigingsopgave’ van tussen de €20 en €30 miljoen. Daarbij wordt alles onder de loep genomen, van maatschappelijke voorzieningen tot investeringen in infrastructuur en cultuur. Ede moet moeilijke keuzes maken: welke taken blijven behouden en welke ambities moeten worden bijgesteld? Er zijn geen ‘heilige huisjes’ meer, aldus de wethouder.
Blijven investeren in de toekomst
Ondanks de aankomende bezuinigingen kiest Ede er bewust voor om te blijven investeren in de groei van de gemeente. De vraag naar woningen, scholen en sportvoorzieningen blijft groot, vooral omdat de bevolking blijft groeien. In de komende jaren wordt er bijvoorbeeld geïnvesteerd in nieuwbouw van scholen, zoals de Plataan in Bennekom en de Rehobothschool in Valk-Wekerom. Ook de infrastructuur, zoals de rotonde Westzoom en de Spoorzone, krijgt aandacht. Deze projecten zijn nodig om de leefbaarheid in Ede op peil te houden en de groei van de gemeente in goede banen te leiden.
Maar door prijsstijgingen en onvoorziene kosten in deze grote projecten staat de grondexploitatie van de gemeente wel onder druk. De financiële risico’s zijn aanzienlijk. De gemeente probeert deze te beheersen door reserves in te stellen en investeringen te faseren, maar de grondexploitatie blijft een kwetsbaar punt in de algehele begroting.
Een moeilijke balans
De komende tijd zal de gemeente verder invulling geven aan de bezuinigingen. “We willen desinvesteringen zoveel mogelijk voorkomen en gefaseerd maatregelen invoeren zodat de begroting uiterlijk in 2029 weer in balans is,” staat in de begroting. Toch zal het niet lukken om alle pijn te verzachten. Inwoners zullen de gevolgen van de belastingverhogingen direct voelen, en ook in de kwaliteit en hoeveelheid van de voorzieningen zullen waarschijnlijk verschuivingen plaatsvinden.
De komende maanden gaat het college in gesprek met de gemeenteraad om de plannen verder uit te werken. De eerste vergadering over de programmabegroting staat voor 24 oktober op de rol. In december 2024 worden de eerste concrete voorstellen voor bezuinigingen verwacht, die uiteindelijk in 2025 aan de raad zullen worden voorgelegd.
Opvallend is dat het college niet wil dat inwoners meepraten over de begroting voor de komende jaren. In de brief van het college aan de raad is te lezen: “De aard van het voorstel leent zich niet voor inwonerparticipatie,” een zinnetje dat overigens standaard wordt opgenomen. Naar we hebben begrepen komt er nog wel een enquête.
Wat betekent dit voor de inwoners?
Voor inwoners van Ede betekent dit dat ze meer belasting gaan betalen voor hun huizen en parkeren. Ook zullen ze de komende jaren moeten wennen aan mogelijk minder gemeentelijke voorzieningen of andere prioriteiten binnen het gemeentelijk beleid. De keuzes die nu worden gemaakt, zijn volgens het college noodzakelijk om Ede toekomstbestendig te houden. Tegelijkertijd voelt het voor veel Edenaren onterecht dat zij moeten opdraaien voor de tekorten, terwijl de gemeente steeds meer taken op haar bord krijgt van het Rijk zonder voldoende financiële steun.
Het wordt de komende tijd belangrijk om in de gaten te houden welke bezuinigingen concreet doorgevoerd gaan worden en wat dit voor de inwoners zal betekenen. Eén ding is zeker: het financiële tij is voorlopig nog niet gekeerd.
Enkele opvallende zaken:
– Het nieuwe zwembad bij Nieuw Hoekelum gaat wel door. De kosten zijn geschat op € 22,8 miljoen met jaarlijkse kosten van minstens € 1,83 miljoen. Als dit plan, vooral een ambitie van wethouder De Pater, zou worden geschrapt, hoeft de OZB voor inwoners niet omhoog.
– Het Mediafonds Ede lijkt een kort leven te zijn beschoren. Op pag. 94 wordt gesteld dat dit niet meer in de lasten voor 2025 zit, terwijl voor de Lokale Omroep Ede wel een subsidiebedrag van €261.367 is begroot. Dit zullen we ophelderen bij de gemeente.
– In de jaarrekening is € 242.686 gereserveerd voor wachtgeld. Het wachtgeld voor oud-wethouder Leon Meijer bedraagt €192.262 en Hester Veltman (nu Tweede Kamerlid voor de VVD) is goed voor €50.424.
NASCHRIFT 20 oktober 2024: De Edese Vos sprak met Bart Omlo (VVD) over de plannen. Hij vindt het onbegrijpelijk dat het college de lasten verhoogt vóór inwoners hierover kunnen meepraten.
Marc van der Woude
Waarom verbaast het mij nu toch niets dat de gemeente Ede het tekort bij de OZB haalt ipv de bouw van een nieuw zwembad schrappen.
Wie een beetje kan rekenen en rekening houdt met de inwoners van de gemeente,hoeft niet lang na te denken. Zwembad schrappen! Wie heeft daarom gevraagd? Of krijgen we soms gratis toegang?
Nou, de Peppel als zwembad mag dan wel een upgrade krijgen. Kost waarschijnlijk minder dan een nieuw zwembad. En de OZB geldt toch alleen voor huizenbezitters? Dus als je huurt krijg je in mindere mate te maken met deze stijging.
Huurders betalen de ozb niet zelf, maar zien de WOZ-waarde wel terug in hun huurprijs. Dus direct of indirect betaalt iedereen die in Ede woont mee.
Verhuurders mogen ozb stijging niet doorberekenen in de huurprijs, dus deze stijging geldt alleen voor huiseigenaren.
Dat is bekend. Hoewel de verhuurder de OZB niet direct mag doorberekenen, kan het wel indirect worden meegenomen in de bepaling van de huurprijs. Linksom of rechtsom gaat iedereen het merken. Het zijn toch communicerende vaten.
Het zou de oud-wethouder sieren als hij afstand doet van de vele meiers. Vooral omdat hij direct al weer een baan had.
Dat zwembad lijkt weer een volhardend Patertje. Upgrade De Peppel en evt De Vrije Slag. De gemeente zet daar de bestaanszekerheid op losse schroeven met dit idiote plan. Schandalig!
Aan de ene kant wil Ede jonge mensen aan een woning helpen, maar aan de andere kant maken ze het moeilijker met ozb-verhogingen. Wie snapt het nog?
Wie kan mij gemotiveerd stemadvies geven voor de volgende gemeenteraadsverkiezingen? Zoals het nu lijkt is er geen enkele partij, of individueel raadslid meer met enig moreel besef, dat wat men in de raad doet, in het algemeen belang van de “burger” is, in plaats van eigen/partij-belang.
Er zijn wel enkele raadsleden/partijen die o.a. hier op de Edese Vos ook reageren op artikelen en vragen van burgers, die passen mogelijk bij je.
Verder in het artikel de zin: “Tegelijkertijd voelt het voor veel Edenaren onterecht dat zij moeten opdraaien voor de tekorten, terwijl de gemeente steeds meer taken op haar bord krijgt van het Rijk zonder voldoende financiële steun.” Is dat ook niet gewoon een gevolg van de verdeling qua zetels in 2e en 1e Kamer en dus indirect een gevolg van de keuze die kiezers maken. M.a.w., het gezegde “het volk krijgt de leiders die het verdient”….?
U heeft een punt dat dit probleem mede veroorzaakt is door de indeling van de 2e kamer. Echter is deze beslissing genomen door het vorige kabinet, dus de afgelopen stemming heeft hier weinig mee te maken.
Beste Roland, ik doelde niet specifiek op de huidige zetelverdeling in de 2e Kamer, maar meer in zijn algemeenheid (waaronder dus ook de vorige zetelverdeling en daaruit voortkomend het vorige kabinet).
Of er tekorten zijn, dat weten wij helemaal niet. Deze gemeente is nl heel goed in creatief boekhouden: overschotten krijgen nl een bestemmings-reservering en dus weet je nooit of er geld overgehouden is of dat er echt een tekort is. Totaal gebrek aan transparantie dus. In dit land weet je een ding zeker, je wordt genaaid en soms kun je kiezen, door wie.
Volgens mij is er geen bedrijf dat zo transparant z’n rekening en begroting toont als de overheid. Mijn beursgenoteerde werkgever is veel geslotener… Het rijk kort gemeenten vanaf 2026 fors, nadat ze al taken zonder voldoende geld heeft meegegeven. Iedereen is dus de sjaak.
Beste Ben, Ik heb gisteren een open brief geschreven aan de raad en wethouder van der Beek. Daarin staat precies hoeveel winst de gemeente de afgelopen jaren heeft gehaald. Namelijk 54,9 miljoen in de laatste vijf jaar gemiddeld 10,98 miljoen per jaar. De Edese Vos en overige pers, beschikt inmiddels ook over deze brief.
Weet iemand hoeveel Ede echt minder krijgt van de Rijksoverheid?
Wat er echt minder uit gegeven kan worden. Ik kan dat nergens vinden.
Bezuinigen was bij ons altijd besparen en minder uitgeven, niet het geld ergens anders, bij de burgers vandaan halen. Besparingsmogelijkheden te over, op een begroting van 450 miljoen is dat eigenlijk ook niet zo moeilijk.
Beste Rob, ik heb er geen tijd voor en evenmin zin in, maar een groot deel van de ellende is hier in te vinden: https://ede.raadsinformatie.nl/document/14600561/1?connection_type=1&connection_id=8707131
De gemeente verwachtte een negatief resultaat van €1,4 miljoen, maar een accountant die de cijfers ook had doorgenomen (Ede.Nieuws) bracht naar voren dat bij een andere interpretatie van de cijfers een overschot van €9,5 miljoen mogelijk was. De vraag is: wat is de juiste interpretatie?
Als het bedrag van 1,4 miljoen correct is, vind ik het getuigen van onbehoorlijk bestuur en een gebrek aan prioritering, wanneer je kijkt naar ambitieuze plannen zoals het station, het World Food Center (WFC) of het nieuwe zwembad. Ambitie is mooi, maar je eerste ambitie hoort goed beheer van ons geld te zijn.
Geachte Max, het accountantsrapport is heel duidelijk, dikke ‘winst’ voor de gemeente Ede over 2023. Gecorrigeerd voor fouten dik 9 miljoen euro. Zoals ik hierboven al schreef een toename van het vermogen in 5 jaar van bijna 55 miljoen. Lees het hele verhaal in mijn brief van afgelopen vrijdag aan de wethouder en de gemeenteraad op Ede Dorp. https://www.ededorp.nl/gastcolumnist/geachte-wethouder-van-der-beek-geachte-leden-van-de-gemeenteraad/
Incidenteel overschot en structureel tekort zijn verschillende dingen. Net als investeringen geen structurele kosten zijn (behalve de kapitaallasten daarvan wellicht).
Naar mijn idee zouden ze moeten stoppen met het wachtgeld voor de oud wethouder. Net als iedereen die wisselt van functie lijkt me een ww uitkering afdoende en bij een nieuwe functie is zelfs dat niet nodig. Wat een verspilling vind ik dat. Het nieuwe zwembad zouden ze voorlopig in de koelkast moeten plaatsen, ik begrijp de wens hiervoor wel en levert ook weer werkgelegenheid op maar personeel is niet te vinden momenteel en het lijkt daarmee zinvoller om de Vrije Slag dan een upgrade te geven en ja daar zitten ook kosten aan verbonden maar minder en personeel probleem is er dan niet.
Dag Esme, dan kan de ex-wethouder waarschijnlijk de dure hypotheek niet meer betalen. Van zijn bescheiden huisje die op een kavel staat waar die terwijl hij wethouder was via de gemeente aan is gekomen (lees: er is “”eerlijk geloot””).
Flauw, vermoedelijk heb je geen enkel bewijs hiervoor.
Laat dat zwembad dan maar zitten!
Er zijn andere oplossingen. Stop met hobby’s van gemeente of wethouders, stop het zwembad en stop met alles rond Foodvally.
OZB en WOZ. Beiden belastingen maar de verhoging welke de gemeente noemt in dit artikel (10%) kan niet zomaar bepaald worden. De OZB is namelijk gekoppeld aan de WOZ-belasting en de gemeenten hebben zich te houden aan de gegevens van de Waardekamer om de juiste WOZ-waarde te kunnen bepalen. (Beoordelingsprotocol woningen / Wet Waardering Onroerende zaken).
Er zullen dus vermoedelijk vele bezwaarschriften gaan volgen, wat de gemeente dan waarschijnlijk heel veel geld gaat kosten om deze opgelegde beschikkingen WOZ/OZB juridisch te kunnen weerleggen/onderbouwen.
Je kunt als gemeente grote ambities hebben, wat veel geld van de inwoners kost, maar als die ambities niet gehaald worden dan kun je het verlies niet “zomaar” ergens terug proberen te vorderen. (o.a. World Foodcentre)
WOZ is slechts het bepalen van de waarde, geen belasting. In de OZB (wel belasting) kun je zonder problemen het tarief anders (lees hoger) bepalen. Dat verandert niks aan de waardestelling/taxatie. Dat is slechts een weergave van marktontwikkelingen. Ik begrijp dat Ede nog relatief laag zit met z’n tarieven OZB. Kortom die 13,5 procent tarief stijging is ws nog maar het begin.