Marco te Brömmelstroet
Afgelopen maand was er ophef over de vele ongevallen op de nieuwe rotonde Parklaan-Zandlaan. Mobiliteitsdeskundige Marco te Brömmelstroet vraagt zich af: missen we hier niet het grotere plaatje van de verkeersveiligheid?
Nadat de wethouder eerst nog volhield dat mensen hier gewoon moesten wennen, werd er later alsnog ingegrepen. Bezorgde burgers zagen het probleem en stelde ook oplossingen voor. Pas na een studie van een extern bureau werden maatregelen aangekondigd. Maar missen we hier niet het grotere geheel?
Afgelopen donderdag was in De Gelderlander te lezen: ‘Aantal verkeersongelukken in Ede stijgt naar hoogste niveau sinds 2005’. Maar liefst 1.000 verkeersongevallen werden er afgelopen jaar in Ede bij de politie gemeld. Bijna 3 per dag. De meeste gelukkig zonder lichamelijk letsel, maar in 184 ongevallen ging het wel om letsel, en 9 ongevallen hadden een dodelijke afloop.
Er lijkt in Ede dus veel meer aan de hand dan één slecht uitgedachte rotonde. Maar als we beter willen begrijpen wat er dan precies aan de hand is, wordt het een stuk lastiger. In het stuk in De Gelderlander worden we niet veel wijzer. We lezen dat het aantal fietsers in Ede volgens De Fietsersbond en het CBS is afgenomen vergeleken met voor de coronaperiode, terwijl het aantal ongevallen waarbij een fiets betrokken is juist is gestegen. Bekeken vanuit de lengte van het fietsnetwerk is Ede relatief gevaarlijk voor fietsers. Maar wat veroorzaakt dan het gevaar? Daar komen we niet achter als we enkel naar de slachtoffers kijken.
Waar gaat het mis?
Via het platform Het Ongeluk kunnen we zien welke partijen er betrokken zijn bij verkeersongevallen. Op Het Ongeluk kunnen vrijwilligers eenvoudig krantenartikelen over verkeersongevallen uploaden en beoordelen. Op basis van die informatie kunnen vervolgens analyses worden gedaan. Hieronder zie je alle geregistreerde ongevallen in Ede die de krant hebben gehaald (links totaal, rechts de ongevallen met een fietser). Zo zien we meteen: in plaats van een paar beroerd ontworpen rotondes, is het in heel Ede gevaarlijk! Geen wonder dat ouders hun kinderen niet zelf naar school of sport laten fietsen.
Wat gaat er mis?
Net als in het landelijke gesprek over verkeersveiligheid hebben we het vooral over de eigenschappen van de slachtoffers. Maar waren er ook anderen bij betrokken? Dat kunnen we nu ook in kaart brengen. Via Het Ongeluk komen alle betrokkenen in beeld voor zowel alle ongevallen met fysiek letsel (links) als voor verkeersdoden (rechts).
In deze data wordt een patroon zichtbaar: mensen raken op allerlei manieren (ernstig, of zelfs fataal) gewond in een aanrijding met iemand anders. Die ander bestuurt in veruit de meeste gevallen een gemotoriseerd voertuig, en veruit het vaakst is dat een auto. Dit betekent geen schuld of aansprakelijkheid. Immers niemand doet dit met opzet. Het laat echter wel zien waar het gevaar vandaan komt. Zonder opzet doen we elkaar ernstig letsel aan. En hierbij lopen alle betrokkenen ook nog eens onzichtbaar mentaal letsel op met ook vaak heftige gevolgen. Gemiddeld gebeurd dit twee keer per week in Ede. En dat aantal neemt toe.
Wat nu?
De tragiek die achter al dit geweld op onze straten schuilgaat, zou voor de politiek allang reden moeten zijn om veel serieuzer aan de slag te gaan met verkeersveiligheid. Niet weer wat banners ophangen, een leuke abri campagne of gratis helmen uitdelen op een basisschool. Dit doen we al tientallen jaren en het heeft geen enkel aantoonbaar effect. Kom op:
- Ga serieus aan de slag met het verkleinen van het gevaar. 30 km/h als norm maakt een bewezen verschil en iedere maand dat Ede hiermee wacht is een garantie op nog meer leed.
- Kijk eens om je heen: Ede begint serieus achter te lopen op ontwikkelingen in de buurt. Amersfoort en Arnhem durven samen met burgers te experimenteren. Blijft Ede liever op zijn handen zitten?
- Kijk nog eens naar je eigen visie. De Omgevingsvisie en het Ontwikkelkader stellen dat in Ede voetgangers en fietsers voorop worden gezet. Waarom is dan het hoofdargument bij onveilige plekken dat de doorstroming van autoverkeer niet beperkt mag worden?
- De aangenomen motie stelt al twee jaar dat het in Ede de norm moet zijn dat kinderen vanaf 8 jaar zelfstandig naar school moeten kunnen fietsen. Scholen geven aan dat dat niet kan. Kinderen en ouders zijn bang. En al deze data laat zien waarom. Dus hup, kom in actie! De scholen willen wel.
NASCHRIFT 25 oktober 2024: Rond 16:00 uur is er opnieuw een fietser aangereden op de probleemrotonde Zandlaan. De afslaande automobilist zag de fietser over het hoofd. Deze is voor behandeling overgebracht naar het ziekenhuis.
Edese Vos
Marc van der Woude
Interessante weergave! Zie op de maanderdijk 3 kruisjes staan in een klein gebied. Is dit toeval of ook echt een van de gevaarlijkere stukken?
Je kunt via de linkjes naar het platform en daar kun je per ongeval ook het krantenbericht lezen. Er is niet altijd heel precies te bepalen waar een ongeval plaatsvond. Hoe meer mensen helpen, hoe beter de info is. Info, die wat mij betreft noodzakelijk is om een echt goed beeld te krijgen.
En dan laat dit platform niet eens de gevallen zien waar het op het nippertje goed ging. Zo hadden wij een aantal maanden geleden dat een kind op een fietspad op het schuine randje uitgleed en recht voor onze auto viel. We konden nog op tijd stoppen maar het liet wel zien hoe je, als je eenmaal op dat randje terecht komt, in een keer controle verliest, en dan zeker als kind zijnde.
Kinderen beschermen tegen dit soort gevaar is ook geen gunst, maar een recht. Ieder fietspad waarbij dit gebeurt is in die zin nalatigheid.
Ik ben onlangs vanuit Amersfoort (terug) naar Ede verhuisd en het eerste wat mij opviel was hoe op auto’s gericht deze gemeente eigenlijk is! Bij de meeste verkeerslichten sta je als fietser veel langer te wachten. Dit leidt ongetwijfeld tot gevaarlijke situaties als mensen – onverstandig als onze soort is – besluit door rood te fietsen om toch die trein te halen.
Marco, wat zie jij voor je als het gaat om aanpassingen als je bedenkt dat het Omgevingsvisie en Ontwikkelkader uitgaan van het concept ‘fietser eerst’, maar daar in de praktijk (nog) weinig van te zien is?
Snelheid naar beneden. Op veel meer plekken doorgaand autoverkeer knippen. Zodat er veel meer veilige ruimte ontstaat voor stappen, trappen en OV. Maar goed, wie gaat hier de wethouder aan zijn eigen beleid houden?
Als het zo moet stemmen we die wethouder wel weg. Ontsluiting zoals bij de Zandlaan en de parklaan zijn beloofd, betekent dat je snel weg moet kunnen. De autoluwe acties van de gemeente zorgen voor opstoppingen ipv ontsluiting. Kijk naar de files voor de stoplichten en rotondes. Waanzin. Ik ben niet tegen de fietsers, maar ze denken niet meer na. Ze zijn uitkijken ontwent. Dat is echt een verkeerde ontwikkeling. Respect voor de medeweggebruikers ontbreekt hierdoor.
Ik ben vanmorgen tussen de slotlaan en het grote kruispunt bij het ziekenhuis getuige geweest van 3 bijna aanrijdingen. Gewoon omdat in dit geval auto’s én twee grote vrachtwagens vol door rood gingen. Het ging goed omdat de fietser die net groen kreeg vol in de remmen ging; de andere twee kruispunten de optrekkende auto’s die groen kregen toch weer vol op de rem trapten. Ik denk dat er ook veel ongevallen kunnen worden voorkomen als iedereen zich gewoon aan de regels houdt. Zowel fietsers, automobilisten, bromfietsers en ook voetgangers. Die regels zijn echt niet bedacht om verkeersdeelnemers te pesten….
Het valt mij ook op dat op de kruising bij het ziekenhuis veel door rood wordt gereden.
Meer cameratoezicht nodig!
Je hoeft maar een rondje door een willekeurige wijk te lopen om te zien dat verkeersregels meestal voornamelijk als suggesties worden gezien. Parkeren op stoepen en fietspaden zodat iedereen de weg op mot, tegen de rijrichting inrijden, (veel) te snel rijden, door rood rijden. Het zijn helaas geen uitzonderingen.
Wat ontzettend goed dat er eindelijk een duidend artikel is over de (ontbrekende) verkeersveiligheid in Ede. 3 jaar geleden verruilden wij Utrecht voor Ede en wat mij direct opviel was dat er in verhouding zoveel mensen de auto pakken ipv de fiets. Een campagne gericht op de gezondheidsvoordelen van fietsen zou ook niet misstaan. Naast de hierboven genoemde maatregelen. Meer snelheidscontroles, snelheid omlaag en ontmoedigen om met de auto te verplaatsen in Ede. Hulde voor dit artikel.
Dank! Fijn om te horen, en we gaan er mee door! Je kunt zelf ook meehelpen via de linkjes in het artikel. Of het manifest ondersteunen op http://www.derechtvaardigestraat.nl
Wij zijn nu bijna 6 jaar geleden vanuit Amsterdam naar Ede verhuist, maar ik voelde me daar veiliger op de fiets dan hier. Daarnaast houden trottoirs gewoon op en moet je of over het fietspad lopen of over de rijweg en dan heb ik het over binnen de bebouwde kom, in het begin liep ik vaak met onze baby in de kinderwagen. Wij hadden geen auto, maar binnen een half jaar na onze verhuizing kozen we daar toch voor, hoofdreden was de gevaarlijke verkeerssituatie hier.
Ede is ingericht voor auto’s, maar de gemeente probeert de bewoners op de fiets te dwingen, door keuzes te maken om het automobilisten moeilijk te maken waardoor er juist gevaarlijker situaties ontstaan zonder veilig alternatief voor fietsers. De voorbeelden komen mijn neus en oren uit, maar dat zal ik u besparen.
Droevig om te lezen… Als u de gemeente zou mogen adviseren hoe ze hun eigen ambitie om ‘fietsen en lopen op 1 te zetten’ kunnen waar maken; wat zou u ze dan meegeven? En waar/waarmee zouden ze moeten beginnen?
Persoonlijk zou ik zeggen, een paar 50 km wegen, hoofdwegen alle andere 30km, uiteraard met een ruime handhaving of flitspalen, hoeft de WOZ ook niet omhoog. Daarnaast alle 30km ruim voorzien van bakken met groen.
Goed en belangrijk artikel. Zag donderdagavond de nasleep van een aanrijding auto en fietser bij de Zandlaan. De voorbeelden zijn er overal in Ede. Woon zelf in Ede Noord. De N224 oversteken t.h.v. Nizo of Shell is levensgevaarlijk (ook blijkend uit de recente (dodelijke) ongevallen afgelopen jaren. Auto’s rijden veelal harder dan 80. Veel (zwaar) verkeer. De oplossing is zo makkelijk. Snelheid omlaag, meer flitsers (of controle traject), meer veilige oversteekpunten. Winst in veiligheid, geluidsoverlast en impact milieu. “Valt onder verantwoordelijkheid provincie” is geen argument Gemeente, regel het voor uw bewoners.
Heb bij dit oversteekpunt vaker zware ongevallen gezien, waarvan 1 recent met dodelijke afloop. Je kunt in 1 oogopslag ook wel 30 tot 40 verkeersborden waarnemen. Het wrange is dat ik het gevoel heb dit beter niet aanhangig te maken bij de gemeente, omdat de kans dan levensgroot aanwezig is dat deze oversteekplaats gesloten wordt (in plaats van dat de snelheid wordt aangepast en/of andere maatregelen). Maar ja, je hebt ook automobilisten die gaan tanken bij dat tankstation en dan tegen de richting in terugrijden om daarna te gaan autowassen bij de onbemande autowasserette. Die op zich weer bijdraagt aan veel autoverkeer door park Kernhem etc. Geen visie dus geen congruent beleid.
En dit zijn, neem ik aan, alleen de aanrijdingen die geregistreerd staan. Dat wil zeggen aanrijdingen waar ambulance of politie bij betrokken is geweest.
In ons gezin zijn een paar jaar geleden twee gezinsleden aangereden op de rotonde Vossenweg en die van de Kierkamperweg (bij Plus). Beiden zonder politie of ambulance erbij maar bij een van de gezinsleden wel fors letsel waarvoor een jaar revalidatie, operatie, een hoop nasleep en nu in enige mate beperkt in dagelijkse bezigheden.
Deze aanrijdingen zijn nooit geregistreerd, kwamen wij achter, want er moet politie of ambulance ter plaatse zijn geweest. Dat was niet het geval. Wel in beide gevallen melding gedaan en in een geval dus zelf een uur na aanrijding op de seh terechtgekomen.
Als de kaart alleen de geregistreerde aanrijdingen aangeeft dan zal het aantal een heel klein topje van de ijsberg zijn…
Je kunt op de linkjes klikken naar het platform zelf. Het zijn zelfs alleen de aanrijdingen waar hulpdiensten bij komen én die in de krant komen. Dit is zeker het puntje van de ijsberg, maar laat wel vrij goed de doden en zwaargewonden zien.
Ik woon nu 7 jaar in Ede, afkomstig uit de Regio Den Haag. Wat mij opvalt is dat er totaal geen normbesef is bij een groot aantal weggebruikers. Auto’s rijden veel te hard en met veel geluidsoverlast door het centrum. Er wordt niet (merkbaar) gehandhaafd. Fietsers rijden waar ze willen en meestal op het trottoir. De eerste maanden dat ik hier woon was ik geschrokken van hoe er hier in het verkeer weinig van regels wordt aangetrokken. Het lijkt op wetteloosheid. Ik wil het maar even kwijt.
Ook ik was 8 jaar geleden vanuit regio Rotterdam naar Ede verhuisd. Ik schrok van de ongelofelijke slechte kwaliteiten die de fietsers beheersten. Totaal niet kijken en inderdaad hun eigen koers fietsen. Ik verwonderde mij toen al tot op de dag van vandaag. Klakkeloos ervan uit gaan dat je gezien bent.
Het verbaast me dat de rotonde bij de Eerste Hulp vrij is van ongevallen. Deze mist zelfs een fietspad afslag in de richting van de Van Steenbergenweg. Ze zullen wel gedacht hebben; bij een aanrijding zijn we toch in de buurt.
Niet alleen als fietser, maar zeker ook als voetganger sta je in Bennekom voor heel wat uitdagingen. Smalle trottoirs waar bomen, en door hun wortels omhoog gekomen tegels, al dan niet in combinatie met vuilniscontainers je weg versperren. Auto’s die op stoepen geparkeerd staan. Een dorpscentrum waar trottoirs geblokkeerd worden door reclameborden, terrassen of veel fietsen. Zonder rollator is dit al een uitdaging, laat staan als je slechter ter been wordt. Oversteken in de Dorpsstraat lijkt vaak op Russische roulette. Vrachtauto’s die laden en lossen, e-bikes die heen en weer stuiven. Spannend.
Ben in 2023 naar Ede verhuisd en het viel me al snel op dat er op de 50km en 30km wegen in m’n nieuwe buurt door vrijwel iedereen veel harder gereden wordt dan de toegestane snelheid. Doorgaande wegen binnen de bebouwde kom worden voor m’n gevoel gebruikt alsof het autowegen buiten de bebouwde kom zijn. O.a. omgeving Generaal Hackettlaan ter hoogte van de Pelotonlaan, en de Pelotonlaan (zonder trottoirs) is hierdoor voor m’n gevoel een onveilige plek voor voetgangers en fietsers.
In elke nieuwbouwwijk staan Victor Veiligs. Dat kun je ook zien als een vorm van frustratie. Op Enka hebben we een enquête gehouden die liet zien dat 95% een woonerf wil. Maar dat kon niet omdat de uitstraling van de weg het niet toestaat. Het is met minimale middelen te regelen, maar de wilskracht ontbreekt.
Vraag:
Als de afslag Ede op de A12 en komend vanuit de richting Arnhem genomen wordt, dan bestaat nu de mogelijkheid om direct na de verkeerslichten op het viaduct meteen (via een kleine parallelweg richting Stadspoort en scholen) rechtsaf te slaan om zo de wijk Maandereng in te rijden.
Waarom deze (sluiproute) niet afsluiten, zodat verkeer rechtdoor moet rijden onder winkelcentrum “de Stadspoort” door? Men kan hier na 150 meter linksaf slaan (Voor BP) richting ziekenhuis en winkelcentrum Stadspoort. Indien men rechtdoor rijdt kan men bij het volgende Verkeerslicht (na het BP tankstation) rechtsaf richting het NS-station rijden.
Voordeel:
1) Veel minder verkeer door de wijk Maandereng richting de inmiddels beruchte rotonde aan de Zandlaan/Hoekelum.
2) Veel veiliger voor bewoners, schoolgaande kinderen in de wijk, voetgangers, en fietsers.
Is hier al eens aan gedacht?
Bewoner Maandereng.
Gevolg is dan vermoedelijk wel dat meer verkeer de Parklaan neemt en via de “horrorrotonde” de Zandlaan in gaat om bijvoorbeeld de scholencampus te bereiken, dat zal net iets sneller zijn dan via het kruispunt bij de BP de Frans Halslaan en vervolgens Zandlaan op. Ik denk dus dat de hoeveelheid verkeer de Zandlaan op en af bij de rotonde toe zal nemen. Als het te kruisen fietspad nou ongelijkvloers zou gebeuren, dan lijkt uw oplossing mij geen enkel probleem en waardevol te zijn.
Zie eerdere stukken op deze website. Het overgrote deel van het autoverkeer in Ede is onderweg op een rit van minder dan 5 kilometer. Dus het gaat niet alleen om omleiden, maar vooral om het minder aantrekkelijk maken om overal de auto voor te pakken. Dat zal niet alleen in ruimte en duurzaamheid schelen. Het scheelt ook direct in veiligheid.
Het is gewoon echt puur de mentaliteit hier van zowel fietsers als automobilisten in Nederland. Ik fiets heel veel in Duitsland en dat is echt een wereld van verschil.
Ik fiets veel liever en veel veiliger in Duitsland over een provinciale weg zonder fietspad waar auto’s 100 mogen rijden dan over het gedrocht van een ‘Pico Bello’-pad hier. Op het Pico Bello-pad pakt jan en alleman voorrang als ze dat niet hebben op de horrorrotonde, maar ook op tig andere punten, in Duitsland pakt geen enkele automobilist voorrang, vaak zelfs niet als ze wel voorrang hebben en je ze die voorrang ook duidelijk geeft, en ze blijven gerust kilometers lang achter je hangen zonder boe of ba, zelfs als er naar jou idee ruim genoeg ruimte is om in te halen. Hier in Nederland zouden ze met 80 je de berm induwen.
Je kunt hier nog meer verkeersbelemmerende en snelheidsbeperkende maatregelen nemen, die de situatie voor de fietser vaak alleen maar slechter en vervelender maken, maar dat gaat geen zier uithalen.
Concreet voorbeeld van het laatste: het gaat uit eigen ervaring vaak mis op de horrorrotonde omdat automobilisten de ene fietser wel voorlaten en daarna maar doodleuk gaan optrekken terwijl er inmiddels al een andere fietser (bijna) kruist. Die automobilisten rijden al nul kilometer per uur en zijn al tot stilstand gebracht en nóg is het uiterst gevaarlijk. Er 30 van maken of ribbels voor de fietsers neerleggen lost niets op, want die mensen zouden simpelweg nooit een auto mogen besturen, daar zijn ze overduidelijk nu niet voor geschikt.
Onlangs in Nijverdal een rotonde opgereden waar met lampjes een naderende fietser op het wegdek te zien is tussen de haaientanden. De lampjes geven ook de rijrichting aan. Omdat in Ede er geen overzicht is op de aanrijroutes zou dit kunnen helpen. Met signalering en snelheidsmeter is de situatie veiliger te krijgen. Ook de te snel rijdende fietsers worden dan tijdig opgemerkt. Ook een scheiding maken voor afslaand verkeer en doorrijdend verkeer (autos) zorgt voor betere doorstroming. De auto’s uit de Zandlaan staan niet voorgesorteerd, waardoor de rechtsafslaande autos niet verder kunnen. Een extra streep is genoeg.
Ik hoop op een spoedige inkeer van de beslissers. Zo veel bloed wil je toch niet op je geweten hebben.