Edese Vos
De snelfietsroute tussen Ede en Wageningen, het zogeheten Pico Bello Pad, had de mobiliteit moeten verbeteren. Maar net als bij de ‘horrorrotonde’ aan de Zandlaan, blijkt ook de nieuwe fietsrotonde op de kruising Molenstraat-Edeseweg in Bennekom binnen enkele dagen al problemen te geven.
Het eerste ongeval, waarbij een 30-jarige fietsster gewond raakte en naar het ziekenhuis werd afgevoerd, onderstreept de zorgen die leven bij omwonenden en weggebruikers.
Waar voorheen een kruispunt met verkeerslichten stond, is nu een fietsrotonde met een kruispunt voor automobilisten in het midden aangelegd. Een nieuw concept, maar in de praktijk blijkt het verwarrend en riskant. Fietsers hebben hier voorrang, maar de wegindeling en snelheidsverschillen maken het lastig voor automobilisten om veilig te anticiperen. Met name vanuit de Molenstraat blijkt het voor velen onduidelijk of ze een rotonde of een kruispunt naderen. “Bestuurders weten niet zeker wie er voorrang heeft,” aldus een omwonende.
Dit probleem is niet nieuw: eerder leidde de Zandlaan-rotonde, eveneens onderdeel van het Pico Bello Pad, tot een golf van ongevallen en frustraties. Na zeven incidenten en veel kritiek werden daar alsnog maatregelen genomen. Toch lijken de lessen niet meegenomen naar Bennekom, waar de eerste aanrijding al op de vijfde dag volgde.
Brief van omwonende aan de gemeente: ‘Levensgevaarlijk experiment’
In een gedetailleerde brief aan de gemeente uit buurtbewoner Herman Weelink zijn zorgen over de verkeersveiligheid. Hij wijst erop dat fietsers geneigd zijn om het fietspad op de rotonde te negeren en recht over te steken. “Fietsers kiezen altijd de kortste route,” schrijft hij. Bovendien komen fietsers op de rotonde schuin van achteren en belanden in de dode hoek voor automobilisten die willen afslaan. Weelink vreest dat met name vrachtwagens een groot risico vormen en noemt de situatie “levensgevaarlijk.”
In de Facebookgroep Verkeerssituatie Bennekom 2024: delen van tips, ervaringen en frustraties vroeg de Edese Vos of de kritiek van Weelink wordt herkend. Veel deelnemers bevestigen zijn zorgen.
Andere omwonenden klagen over de toenemende verkeersdruk op omliggende straten. Silvia de Bond merkt op dat steeds meer auto’s de rotonde vermijden en door smalle binnenwegen rijden waar ook veel schoolkinderen fietsen en lopen: “Bennekom is ondertussen een vreselijk slecht en onveilig te bereiken dorp geworden.” Elly van Liempt deelt deze zorgen en beschrijft de veranderingen als “volstrekt onzinnig gerotzooi.”
Agnes Pol-Brouwers daarentegen vindt de rotonde prima te gebruiken. “Even goed de borden lezen en kijken wie de voorrang heeft, dan is het goed te doen.”
FOTO’S – Weelink maakte 12 foto’s van de verkeerssituatie. Hierop is de geringe breedte van de fietsstraat te zien, de aparte ‘bobbel’ in de weg tegenover de Lidl die door iedereen wordt genegeerd, en de bushalte op de hoek van de Molenstraat. De halte is te kort en staat half op een verkeersdrempel en een zebrapad, dat (te) dicht tegen de fietsrotonde aan zit, die voor de bus eigenlijk te krap ontworpen is. De Edeseweg wordt over de volle lengte in het dorp heringericht, inclusief de rotonde bij de Vossenlaan.
Het uitvoeringsontwerp van het Pico Bello Pad in Bennekom (pdf)
De gemeente Ede heeft nog niet gereageerd op de kwestie. Als een reactie binnenkomt, zullen we deze aan het artikel toevoegen.
Marco te Brömmelstroet
Marc van der Woude
Ikzelf heb de rotonde inmiddels ook al meerdere malen gebruikt, zowel als fietser en als automobilist. Waar ik de zorgen omtrent de rotonde Zandlaan snap vind ik deze rotonde echter heel duidelijk en overzichtelijk. Het is duidelijk dat fietsers op het fietspad sowieso voorrang hebben op al het verkeer en het is duidelijk dat automobilisten van de Edeseweg naar de Molenstraat en vice versa voorrang hebben op andere automobilisten. Zoals op elk punt waar verkeer elkaar kruist of anderzins met elkaar te maken krijgt is het verstandig rekening met elkaar te houden en elkaar de ruimte te geven, dan kan er weinig gebeuren lijkt me. Maargoed, misschien ben ik daar dan wel te braaf in aangezien ik als automobilist op het stukje fietsstraat het Bennekomse centrum in ook achter een fietser blijf hangen, terwijl ik andere automobilisten ook wel fietsers daar zie inhalen (en dan denk ik, wat heeft dat nu voor zin om zulke toeren uit te halen voor die paar meter of paar seconden tijdwinst, meer zal het op dit kleine stukje echt niet zijn namelijk).
Hij is gevaarlijk omdat de fietsroute niet doorloopt over de rotonde. Als je als fietser naar centrum Bennekom wilt en je rijdt tegelijkertijd met een auto over de rotonde die het zelfde plan heeft, dan moet je beiden opeens een smallere straat in rijden en als fietser moet je daarvoor nogal een rare knik maken.
Er is geen ruimte genoeg om tegelijkertijd die straat in te rijden… dus iemand zal moeten remmen, dus moet je als fietser maar weer hopen dat de auto dat altijd doet. Die hoop is natuurlijk futiel, dus wat moet je dan als fietser? Standaard maar volledig in de remmen.
Bij een normale rotonde zou je voor de fietsers gewoon een afslag rechtdoor maken, dan is er niks aan de hand.
Maar ja, het is Ede hè.
Maar in feite verandert er toch niets voor de automobilist en fietser? Beiden rijden ze in uw voorbeeld op de rotonde en het is duidelijk dat op deze rotonde binnen de bebouwde kom een fietser voorrang heeft t.o.v. een automobilist, dus hoe die rotonde ook ontworpen wordt de fietser zal sowieso voorrang hebben en de automobilist moet dus sowieso stoppen. (In theorie) lijkt me juist ook veiliger in vergelijk met uw oplossing, want nu kan de fietser ook rechtdoor gaan en als je als automobilist niet stopt dan heb je de fietser in dat geval op de motorkap liggen. Beiden tegelijkertijd de rotonde in dezelfde richting verlaten zou dan ook zeer onverstandig zijn als automobilist zijnde.
Je kunt als fietser nu niet rechtdoor gaan. Dat is juist het probleem.
Als ik hier, https://shorturl.at/gsiHb, bijvoorbeeld komend vanaf de Arthur van Schendelllaan rechtdoor wil naar de Molenstraat hoef ik toch ook niet eerst nog halverwege de rotonde te rijden en daardoor op de rijbaan van de auto’s te komen alvorens ik naar de Molenstraat kan afslaan? Ik kan veilig tegelijkertijd met de auto’s de Molenstraat oprijden, je komt niet in elkaars vaarwater. Echt weer een onbegrijpelijke keuze.
Maar dat is toch een geheel andere situatie, aangezien je daar met gescheiden fietsstroken te maken hebt. Overigens heb je die gescheiden fietsstroken ook op de rotonde in Bennekom als je de Molenstraat in gaat of de Edeseweg richting Ede, alleen op de Edeseweg het centrum van Bennekom in of de Strooiweg in heb je daar niet mee te maken. Desondanks zul je als automobilist ook op de door u benoemde rotonde in Ede eerst afwachten wat de fietser doet, die fietser kan immers ook vanuit de Arthur van Schendellaan driekwart gaan de Raadhuisstraat op en lang niet elke fietser steekt zijn hand uit (of als de fietser wel de hand uit steekt bij afslaan is dat vanuit de auto in mijn ervaring als fietser ook regelmatig niet zichtbaar en dus wacht je als automobilist op wat de fietser daadwerkelijk doet). Gevolg is in elk geval dat je als automobilist wacht en als de fietser afslaat dan kun je op de benoemde rotonde in Ede inderdaad tegelijkertijd gaan rijden terwijl je in Bennekom even moet wachten en na de fietser gaat rijden. Maar of je nu tegelijkertijd kan rijden of achter de fietser aanrijdt gaat qua reistijd niet meer dan een paar seconden verschil maken, dus dat geduld kunnen we als automobilist zijnde toch wel opbrengen?
Ja natuurlijk is het een heel andere situatie, maar dat is dus juist het probleem. Waarom ontbreken hier gescheiden fietsstroken?
Het grote verschil is dat ik als fietser bij die rotonde in Ede niet hoef af te wachten of de auto dit keer toch wel een keertje gaat stoppen (wat tegenwoordig echt meer uitzondering dan regel is), maar altijd op een veilige manier kan afslaan.
In Bennekom moet je nu maar hopen dat de auto stopt en moet je er altijd rekening mee houden dat dat niet gebeurt. In de praktijk betekent dat dus remmen als fietser.
Waarom is er gekozen om het zo op te lossen? Op die eerste foto lag waar nu rechts het voetpad ligt het fietspad. Waarom is die situatie niet in stand gehouden en moet ik allerlei capriolen gaan uithalen en auto’s in de gaten gaan houden om rechtdoor te kunnen gaan?
Die ontbreken omdat het een fietsstraat betreft, waarop de automobilist te gast is. Het zou dan onlogisch en ik denk potentieel ook gevaarlijker zijn om beiden tegelijkertijd dezelfde richting op te laten rijden. De automobilist dient gewoon te wachten. Als fietser zou je regeltechnisch gezien niet in de remmen hoeven, maar voorrang nemen is niet hetzelfde als voorrang hebben en krijgen. Vandaar in mijn oorspronkelijke reactie: houd rekening met elkaar ongeacht op welke manier je aan het verkeer deelneemt. Dat lijkt me altijd en overal van toepassing, niet alleen hier in Bennekom waar het overigens nu ook nog gewoon even wennen zal zijn aan een nieuwe situatie.
Je mag er van vinden wat je wilt, maar dat hele fietspadverhaal slaat op alle fronten de plank mis. We zijn van een overzichtelijke en veilige situatie in een zeer onveilig situatie beland. Ongeacht of het nou de rotondes zijn of de fietsstraat in Bennekom, het is een megalomaan prestige project geworden van wethouder De Pater. Op het deel tussen de Molenhoek en de muziektent is alles op een hoop geveegd. Je houdt daar je hart vast, dat heeft niks met even wennen te maken, totaal gebrek aan visie. Ik zie bijna geen enkele fietser die over de Kerkhoflaan fietst, 90% gaat rechtdoor, door het dorp. Ik hoop van harte dat er geen dodelijke ongelukken gebeuren.
Zojuist is mijn man bijna aangereden op deze nieuwe rotonde: met slippende banden kwam een auto vanuit de Molenstraat die wilde afslaan naar de Edese weg nog net op tijd tot stilstand terwijl mijn man rechtdoor de rotonde overstak (keurig via de fietsstrook). De auto reed eigenlijk te hard en wilde met een mooi vaartje soepel de bocht door. Het ging gelukkig goed en mijn man was al op zijn hoede. Juist dat laatste vind ik een lastig punt: als fietser moet je nu enorm “op je hoede” zijn bij het naderen van de verkeerskunstwerken. Als volwassene lukt dat nog wel, maar het is lastig aan jonge kinderen uit te leggen hoe je nu veilig moet fietsen. Eerst kon je tegen de kinderen zeggen: steek de Edeseweg maar over bij de stoplichten (duurt wel lang, maar is wel duidelijk en veilig). Nu moet je uitleggen: hier heb je eigenlijk voorrang, maar reken er alsjeblieft niet op.
Ik begrijp wel dat de opzet van deze rotonde tot verwarring (en daardoor gevaar) kan leiden. Er lijken namelijk verschillende voorrangsconcepten door elkaar te lopen. De belijning op de weg suggereert dat de doorgaande rijrichting vanaf Ede komend van de Edeseweg afbuigt naar de Van Balverenweg. Normaliter zou dat dan ook voor aanliggende fietspaden gelden. Dan zou een fietser die vanaf Ede rechtdoor naar het centrum van Bennekom gaat afslaand verkeer zijn, en voorrang moeten geven aan een auto die de afbuigende hoofdrijbaan volgt. Op een rotonde ligt dat natuurlijk anders, maar er staat geen rotonde bord… De situatie is duidelijk anders dan anders, met als gevaar dat mensen dan maar doen wat ze gewend zijn.
De uitritconstructies roepen ook vragen op, want verkeer dat uit een uitrit komt moet voorrang geven aan alle weggebruikers op de weg waar de uitrit aan grenst. Dit gaat vóór de andere voorrangsregels. Ook op dat punt lopen dingen door elkaar. Normaliter komen ofwel alle weggebruikers die uit een bepaalde straat komen uit een uitrit, ofwel ze komen allemaal niet uit een uitrit. Hier komen de auto’s uit een uitrit, maar voor de fietsen is er een doorgaande rijbaan. Ook hier geldt dus dat de werkelijke voorrangssituatie anders ligt dan wellicht vanaf een afstandje lijkt voor mensen die hier niet bekend zijn.
Met van Balverenweg bedoel je waarschijnlijk Molenstraat.
Klopt!
Er zit hier iemand achter een tekentafel die totaal geen inzicht heeft!
Vanochtend werd ik bijna aangereden door een inhalende scooterrijdster. En toen merkte ik dat ik de nieuwe situatie met het Picco Bello Pad als veel drukker ervaar. Simpelweg omdat er tegenliggers zijn sinds de fietspaden samen zijn gebracht. Voorheen haalde je ook wel in, of werd je ingehaald, maar nu heb je voortdurend veel tegenliggers. Op het traject tussen Bennekom richting Ede-Wageningen rijd je bovendien met tegenliggers aan twee zijden (fietsers en automobilisten). De ervaring is daardoor veel drukker en veel minder comfortabel. Ik weet dat verkeerskundigen kijken naar normen, modellen en doorstroming. Maar hoe krijgen we beleving op de agenda?