Marc van der Woude
Baron van Voorst tot Voorst, directeur van de Hoge Veluwe, trakteert de Edese gemeenteraad op een jaarkaart voor vier personen + auto. Maar mag dat wel volgens de gedragscode van de gemeente Ede? De Edese Vos zoekt het uit.
“Voor alles boven een waarde van € 50,- hebben we een geschenkenregister,” legt Michiel Steenvoort, de woordvoerder van de griffie uit. “Het is aan de ontvanger zelf om de waarde van het geschenk of voordeel in te schatten en te melden.”
Gelukkig hoeft bij een jaarkaart voor vier personen inclusief auto de waarde niet te worden ingeschat. Die informatie staat gewoon op de website van de Hoge Veluwe. De totale waarde bedraagt € 540,40. Als je carpoolt of je kinderen meeneemt mogelijk iets minder.
Het is in ieder geval ruim boven de € 50, dus moet het in het geschenken- en reizenregister van de raad worden vermeld, zodat Edenaren kunnen zien welke bedrijven en organisaties onze volksvertegenwoordigers cadeaus geven en daarmee mogelijk invloed uitoefenen op het beleid. Dat blijkt opvallend genoeg alleen het Nationaal Park de Hoge Veluwe te zijn. In het register wordt de kaart trouwens ‘relatiekaart’ genoemd.
Alleen werkgerelateerd bezoek
“De relatiekaarten die de raadsleden hebben ontvangen staan op naam, en zij mogen tot drie personen meenemen, inclusief auto binnen het park,” legt Steenvoort uit. “Daarover is conform de gedragscode in het presidium overlegd. De afspraak is dat deze relatiekaarten alleen worden gebruikt voor activiteiten die te maken hebben met/onderdeel zijn van het raadswerk, zoals werkbezoeken en excursies. Dit is ook als zodanig opgenomen in het geschenkenregister voor die raadsleden die de relatiekaart geaccepteerd hebben.”
Wie hebben de relatiekaart dankbaar ontvangen? Dat is bijna de gehele gemeenteraad; 31 raadsleden wilden dat voordeeltje wel hebben. De fracties van D66, GroenLinks en Mens en Milieu Ede lieten het geschenk van de baron liggen.
Of de kaart dan ook echt alleen wordt gebruikt voor activiteiten die te maken hebben met het raadswerk is geheel aan de discretie van de gebruiker. De verleiding is er natuurlijk wel om ook niet-raadsleden gratis en onbeperkt mee te laten liften, of in je vrije tijd lekker te gaan wandelen of fietsen en te verantwoorden dat ontspanning en fitheid ook belangrijk zijn om je raadswerk goed te kunnen doen.
Toch in strijd met de gedragscode
Kijken we naar de gedragscode van de gemeente Ede, dan is deze wel heel duidelijk:
“Een bestuurder kan bij uitzondering geschenken die een geschatte waarde van ten hoogste € 50 vertegenwoordigen behouden.” En: “Geschenken van € 50 worden hetzij teruggestuurd hetzij overgedragen aan de gemeente Ede. Hiervoor vindt overleg plaats in het college (bij een collegelid) of het presidium (bij een raadslid of fractievolger). Er wordt een openbaar register via internet bijgehouden van geschenken met een geschatte waarde van meer dan € 50. In het register is aangegeven welke bestemming de gemeente hieraan heeft gegeven.”
Je neemt dus als raadslid in principe geen geschenken aan. Slechts bij uitzondering (dit is niet gespecificeerd) mag het wel en mag je geschenken onder de € 50 houden of privé gebruiken. Daarboven moet het worden overgedragen aan de gemeente en mag je het dus niet privé gebruiken.
Naar aanleiding van een discussie in het presidium, aangekaart door Ellen Out van GroenLinks, lijkt dit nu te worden ondervangen met de toelichting: “De relatiekaart wordt gebruikt voor activiteiten die te maken hebben met/onderdeel zijn van het raadswerk.” Echter, dit wordt niet gecontroleerd en is moeilijk vol te houden als de kaart voor vier personen is. Dan had de raad bij monde van de griffie aan de baron duidelijk moeten maken dat alleen een kaart voor één persoon, namelijk het raadslid zelf, mocht worden verstrekt. Of nog beter: helemaal niet fêteren en de schijn van belangenverstrengeling voorkomen.
Geen cadeautje meer voor inwoners
Als de Edese Vos wat rondvraagt onder Edenaren blijkt de kwestie ook wel wat irritatie op te roepen. Want inwoners van Ede konden tien jaar lang (tussen 2010 en 2020) een korting van 25 procent krijgen op een jaarkaart voor het park. Dat was natuurlijk heel fideel van de baron. Sommigen vonden het geen geste, maar geheel terecht omdat hij met zijn park wel een heel stuk Edese natuur heeft omheind, compleet met tolpoortjes.
Maar toen corona toesloeg besloot hij dat het welletjes was geweest. De jaarkaart werd in één klap fors duurder én de inwonerkorting werd afgeschaft, waardoor een abonnement voor Edenaren bijna twee keer zo duur werd. Wil je dus nog eens voordelig het park in, dan kun je het beste raadslid worden. 🙂
NASCHRIFT 24 september 2024: Hoe we de waarde van de relatiekaart hebben berekend lees je in dit artikel. Hoe de griffier reageerde op onze vragen en hoe je hier zelf protest tegen kunt aantekenen in dit artikel.
Edese Vos
Dus als je als Edenaar voordelig het park in wil, dan kun je het beste raadslid worden. Een mooie zin!
Beneden alle peil.
Integriteit van het bestuur is een peiler (inclusief de ambtenarij) waarop de democratie drijft. Gelukkig zijn er in Ede raadsleden die dat begrijpen en een jaarkaart weigeren. Het aannemen van relatiegeschenken onder 50 euro vind ik persoonlijk ook op een hellend vlak liggen. Denk dan bijvoorbeeld aan al die goedbedoelde rotzooi, de flessen wijn, etc die rond de kerstdagen weer worden aangenomen door wat ik noem het plaatselijke “klapvee”. Wat dat betreft kan Ede een goed voorbeeld nemen aan veel onderdelen van de rijksoverheid.
Zijn er al raadsleden die deze gift beschikbaar hebben gesteld aan welzijnsorganisaties zoals Malkander, Leger des Heils of Vluchtelingenwerk?
Daan, goed lezen: ze staan op naam: Dus dan moet het raadslid steeds met het uitje van de welzijnsorganisatie mee. Je kan het dus niet beschikbaar stellen. (regels van Voorst)
Inderdaad dubieus gedrag. Ik denk dat er geen meerwaarde van het park is ten opzichte van de omringende natuur en er daarom zeker geen publieke middelen naartoe moeten. Het is juist een sta in de weg om fietstochten te maken en het Kroller Muller museum te bezoeken.
Hoe noemen we dat in de volksmond? Eigen volk eerst, dat mag niet maar als je zelf de wet maakt is het geen probleem.
Los van wat ik er van vind: er worden hier wel 2 dingen door elkaar gehaald: De PRIJS van een dergelijke toegangskaart en de WAARDE ervan. Een prijs van meer dan 500 euro voor een jaarkaart, is gewoonweg exorbitant (vergelijk maar met wat Natuurmonumenten, GLK en dergelijke organisaties vragen aan leden, paardrijders of fietsers).
Een bezoek (of een jaar lang bezoek) aan de Hoge veluwe zou mij ergens tussen 25 en 100 euro waard zijn. Is het dan ongepast als raadslid (wat ik niet ben) om de kaart aan de nemen en 1 dagje in het jaar met de familie door het park te lopen/fietsen/rijden?
Deze relatiekaart is niet te koop. De waarde kan dus alleen worden benaderd aan de hand van andere informatie die het park verschaft, zoals de toegangsprijzen die worden gehanteerd voor anderen. Echter, de waarde is niet relevant voor het meer principiële punt dat de Edese Vos hier aankaart: als je als volksvertegenwoordiger geschenken aanneemt van bedrijven met belangen in Ede, heb je de schijn van belangenverstrengeling tegen. De baron verschaft deze kaart niet omdat hij gul wil zijn, maar omdat hij de politiek te vriend wil houden. Als het Nationaal Park iets wil bouwen of de wolf afschieten en dit moet door de raad, beïnvloedt het cadeautje dan het beoordelingsvermogen van onze volksvertegenwoordigers?
En dat is mijn punt: als de waarde voor de raadsleden ‘nihil’ is, dan zal het ook hun beoordelingsvermogen niet beïnvloeden. Los van welke prijs voor een dergelijke kaart, denk ik dat we niet moeten vergeten dat een dergelijke relatiekaart van onze volksvertegenwoordigers ‘klein bier’ is, aangezien de meesten een prima baan of onderneming hebben. Uiteraard goed van de Edese Vos om de opinie hier scherp op te houden!
Vanaf dat ik dit artikel las, twijfel ik over het punt dat je aan de kaak wilt stellen. Uit deze reactie en een deel van het artikel kan ik herleiden dat het erom gaat dat raadsleden een geschenk hebben aangenomen, maar in de kop en intro van het artikel wijst het vingertje naar het Park en daar doe je nog een schepje bovenop in de afsluitende alinea’s. Dat maakt het artikel, evenals de opmerking in je reactie dat ‘de baron de politiek te vriend wil houden’, nogal suggestief.
Zo suggestief is dat niet. Zo werkt politieke belangenbehartiging. Dit artikel is een vervolg op het vorige artikel: https://edesevos.nl/hoge-veluwe-trakteert-edese-gemeenteraad-in-beslotenheid/. Je hebt hier twee spelers: het park dat de politiek te vriend wil houden, en raadsleden die vinden dat zo’n relatiekaart kennelijk kan worden aanvaard binnen de gedragsregels van de gemeente. De Edese Vos maakt dat transparant bespreekbaar en lezers kunnen daar hun eigen mening over vormen.
Dat we met onze berichtgeving een vinger op een zere plek hebben gelegd bleek deze week. Zowel in de Edese politiek als bij het Nationaal Park wordt hier driftig over gesproken. Een goede zaak, want hoewel die kaart als zodanig vrij triviaal is, gaat het eigenlijk over politieke beïnvloeding en achterkamertjes. Zie ook https://edesevos.nl/corruptie-in-nederland-hoe-zit-het-in-ede/.